ଭୁବନେଶ୍ୱର: ପେଟ୍ରୋଲ, ଡିଜେଲ ଓ ଗ୍ୟାସ୍ ଦର ଅହେତୁକ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଆଜିର ଦିନରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପେଟ୍ରୋଲ ଦର ଲିଟର ପିଛା ୧୨୦ଟଙ୍କା ଅଛି। ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ପେଟ୍ରୋଲ ଲିଟର ପିଛା ୧୧୨ ଟଙ୍କା ଥିବା ବେଳେ ମାଲକାନଗିରି ଜିଲ୍ଲାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ପେଟ୍ରୋଲ ଲିଟର ପିଛା ୧୩୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିକ୍ରି ହେଉଛି। ବାଇକ୍ ଆରୋହୀ ଲୋକଙ୍କୁ କିଲୋମିଟର ପିଛା ପ୍ରାୟ ୨ରୁ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡୁଛି। ଚାରି ଚକିଆ ବାହାନ କିଲୋମିଟର ପିଛା ୧୫ ଟଙ୍କା ହିସାବରେ ଦେବାକୁ ପଡୁଛି। ତେଣୁ ଲୋକଙ୍କୁ ଭାରି ବାଧୁଛି। ଆଗାମୀ ଦିନରେ ତୈଳଦର ଆହୁରି ବଢ଼ିବା ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ିଛି। ଆର୍ଥିକ ରୂପେ ଅନଗ୍ରସର ଲୋକେ ଗାଡ଼ି ଭଡ଼ା କଥା ଚିନ୍ତା କଲାବେଳକୁ ମୁଣ୍ଡରେ ହାତ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି। ତେଣୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନର ବ୍ୟବହାର ଆଗାମୀ ଦିନର ଅଧିକ ହୋଇପାରେ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ତେଲ ଦର ଯେଭଳି ଭାବରେ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ଚାଲିଛି, ସେହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ଗରିବ ଓ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ଠିକ୍ ହୋଇପାରିବ। ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ପାଇଁ କେବଳ ଚାର୍ଜିଂଜନିତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଲ ଅତିରିକ୍ତ କିଛି ଟଙ୍କା ଆସିବ। ମାତ୍ର ପେଟ୍ରୋଲ ତୁଳନାରେ ଏହା ବହୁତ୍ କମ୍। ଧରାଯାଉ ଜଣେ ଲୋକ ଯଦି ପ୍ରେଟ୍ରୋଲ ଚାଲିତ ଦୁଇ ଚକିଆ ବାହାନ ଚଲାଇବା ପାଇଁ ମାସକୁ ୧ ହଜାର ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ବ୍ୟବହାର କରି ବ୍ୟାଟେରି ଚାର୍ଜ ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ସର୍ବାଧିକ ୨୦୦ ଟଙ୍କା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଲ୍ ପୈଠ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏହି ହିସାବରେ ଜଣେ ଲୋକ ବାର୍ଷିକ ଅତିକମ୍ରେ ୨୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ସଂଚୟ କରିପାରିବ। ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ୪ ବର୍ଷ ଚାଲିଲେ ଆପଣଙ୍କର ଗାଡ଼ିର ମୂଲ୍ୟ ବାହାରି ପଡ଼ିବ। ଏତଦ୍ ବ୍ୟତୀତ ପେଟ୍ରୋଲ ଚାଲିତ ଯାନରେ ମେଣ୍ଟେନାନ୍ସ ପାଇଁ ଯେତିକି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନରେ ସେତେ ବେଶୀ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉନାହିଁ।
ବଢୁଛି ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନର ଚାହିଦା
ବିଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଜଳବାୟୁର ପ୍ରଭାବରେ ଖରା, ବର୍ଷା ଓ ଶୀତ ଠିକ୍ ସମୟରେ ହେଉନାହିଁ। ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଲା ପ୍ରଦୂଷଣ, ଯାହାକି ପେଟ୍ରୋଲ-ଡିଜେଲ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଯାନବାହନରୁ ନିର୍ଗତ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍। ତେବେ ଜଳବାୟୁର ମୁକାବିଲା ଲାଗି କେବଳ ଭାରତ ସମେତ ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ମଧ୍ୟ ବହୁ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। ଯାନବାହନ ଜନିତ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ରୋକିବା ଲାଗି ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ନିଜସ୍ୱ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି। ଓଡ଼ିଶାରେ ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ହେଲା ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼ି ପ୍ରଚଳନରେ ରହିଛି। ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପଯ୍ୟାୟରେ କେବଳ ଅଳ୍ପ ପରିଚିତ କଂପାନିଗୁଡ଼ିକ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼ି ବିକ୍ରି କରୁଥିଲେ। କେଉଁ ସଂସ୍ଥା କେତେ ବେଳେ ଆସି କେବେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଉଥିଲା ତାହା ଜଣାପଡ଼ୁନଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏବେ ଓଡ଼ିଶା ବଜାରରେ ଏକାଧିକ କଂପାନୀର ଦୁଇ ଚକିଆ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼ି ମିଳିପାରୁଛି।
ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଗଡ଼ିବ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ବସ୍
ରାଜ୍ୟରେ ଏବେ ଇଭି, ହିରୋ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍, କେ୨କେ ଇମୋଟିଭ୍ସ, ଓକିନାୱା, ଆମ୍ପିୟର ବାଏ ଗ୍ରିଭ୍ସ ଓ ପିଓର୍ ଇଭି ଭଳି ସଂସ୍ଥାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼ି ସୋ’ରୁମ୍ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼ିଗୁଡ଼ିକର ବେଗ ପୂର୍ବରୁ କମ୍ ଥିଲା, ଯେଉଁଥି ପାଇଁ ଗ୍ରାହକମାନେ ପସନ୍ଦ କରୁ ନଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏବେ ସମୟ ବଦଳିଛ ଏବେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ କାର୍, ବାଇକ୍ ଓ ସ୍କୁଟର ଆଦି ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ରାସ୍ତାରେ ଗଡ଼ୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ମାସକ ମଧ୍ୟରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ବସ୍ ଚଳାଚଳ କରିବାକୁ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମହାନିଗମ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଚାଲିଛି। ଏକ ବେସରକାରୀ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ ଇଭି ଶିଳ୍ପରେ ଆସନ୍ତା ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପାଖାପାଖି ୯୪ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ନିବେଶ ହେବ। ଏହି ନିବେଶର କିଛି ଅଂଶ ଓଡ଼ିଶାରେ ମଧ୍ୟ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ନୀତି
ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼ି ବଜାରକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଲାଗି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ସେହିପରି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନର ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ‘ଓଡ଼ିଶା ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ନୀତି-୨୦୨୧’ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ନୀତିରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ନିର୍ମାତାଙ୍କ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ଲାଗି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି। ଇଲେକ୍ଟି୍ରକ୍ ଗାଡ଼ି କିଣିବା ପାଇଁ ଋଣ ଉପରେ ସୁଧ ରିହାତି, ସଡ଼କ ଟିକସ ଓ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଫି’ ଛାଡ଼ ଭଳି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବିକ୍ରେତା ଓ ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କୁ ସୁବିଧା ଦେଉଛନ୍ତି। ଏହି ନୀତ ଅନୁସାରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ଉପରେ ୧୫% ସବ୍ସିଡି ଦିଆଯିବ। ଦୁଇ ଚକିଆ ଉପରେ ସର୍ବାଧିକ ୫୦୦୦ ଟଙ୍କା, ତିନି ଚକିଆରେ ୧୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଓ ଚାରି ଚକିଆରେ ୫୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବ୍ସିଡି ଦିଆଯିବ। ସେହିପରି ଟିକସ ଉପରେ ଛାଡ଼ ସୁବିଧା ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିବ।
ମୃତ୍ୟୁ ହାର ରୋକିବ ଇଲେକ୍ଟି୍ରକ୍ ଯାନ
ପେଟ୍ରୋଲ-ଡିଜେଲ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଯାନବାହନ ଯୋଗୁଁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଯୋଗୁଁ ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାଜନିତ ରୋଗୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ବହୁ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଚାଲି ଯାଉଥିବା ଯୋଗୁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ଗବେଷକମାନେ ଉଦବେଗ ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି। ଦେଶରେ ବ୍ୟାଟେରି ଚାଳିତ ବେଦ୍ୟୁତିକ ଯାନର ବ୍ୟବହାର ବୃଦ୍ଧି ଆଉ କୋଇଲା ବ୍ୟବହାରକୁ ସୀମିତ ରଖାଯାଏ, ୨୦୪୦ ମସିହାରେ ୭୦,୩୮୦ଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ। କାନପୁରସ୍ଥିତ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ କାଉନସିଲ୍ ଅଫ୍ କ୍ଲିନ୍ ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟେସନ (ଆଇସିସିଟି) ଏବଂ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (ଆଇଆଇଟି) ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଏହା କୁହାଯାଇଛି।