ଭୁବନେଶ୍ବର: ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ୭ ତାରିଖ ଦିନ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଦିନ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂପର୍କିତ ସୂଚନା ଓ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଅଧିକାର ସଂପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ପ୍ରତିଷ୍ଠ ଦିବସ ଅବସରରେ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ସେଥି ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହିଦିନରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂପର୍କିତ ସମସ୍ୟାକୁ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରାଯାଇଥାଏ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭଳି ଏଥର ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ‘ମୋର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ମୋର ଅଧିକାର’ ଚୟନ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରକାରର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂପର୍କିତ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜରୁ ବର୍ତ୍ତିବା ପାଇଁ ଏହି ବିଷୟକୁ ଚନୟ କରାଯାଇଛି।
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଲା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଓ ଅସମାନତାକୁ ଦୂର କରି ସମାନତାକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେବା। ଏଥି ସହିତ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ବିଶ୍ବବ୍ୟାପୀ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟଜନିତ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା। ଏହି ଦିନ ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଏଥିରୁ ଲାଭ ସଂପକରେ ଲୋକଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବା। ଏଥି ସହିତ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସୁବିଧାରୁ ବଞ୍ଚିତ ସମୁଦାୟ, ନିମ୍ନ ଓ ମଧ୍ୟମ ଆୟଯୁକ୍ତ ଦେଶରେ ରୋଗସେବା ଉପଲବ୍ଧ କରିବା।
କ’ଣ କୁହନ୍ତି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ କୁହନ୍ତି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ନୂଆ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ଲୋକଙ୍କ ସୁବିଧାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଆମ ହସ୍ପିଟାଲରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ରାଜ୍ୟର ସରକାରୀ ଡାକ୍ତରଖାନା ଆମ ହସ୍ପିଟାଲର ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି। ରୂପାନ୍ତରଣର ନୂଆ ଯୁଗରେ ସରକାର ଆମ ହସ୍ପିଟାଲର ରୂପାନ୍ତରଣକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଉଛନ୍ତି। ଫାଇଭ-ଟି ଉପକ୍ରମରେ ହସ୍ପିଟାଲର ରୂପାନ୍ତରଣ କରାଯାଉଛି। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ୧୮୪୮ ହସ୍ଟିଟାଲକୁ ଆମ ହସ୍ପିଟାଲରେ ରୂପାନ୍ତରଣ କରାଯିବ। ବିଏସକେୱାଇ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବାର ମଡେଲ ହୋଇଛି।
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର ବାସ୍ତବ ଚିତ୍ର
ତେବେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଭାଷଣବାଜୀ ଓ ତୃଣମୂଳସ୍ତରରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ପରିସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ପାର୍ଥକ୍ୟ। ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଜିଲ୍ଲା ମୁଖ୍ୟ ଡାକ୍ତରଖାନା ଗୁଡ଼ିକ ୬ ମହଲା କୋଠାରେ ପରିଣତ କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡ଼ିକରେ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣରେ ଡାକ୍ତର କି ଅନ୍ୟ କର୍ମଚାରୀ ନାହାନ୍ତି। ରାଜ୍ୟର ଏକମାତ୍ର ଡାକ୍ତରଖାନା କଟକ ବଡ଼ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ରୋଗୀ ସେବା ଏକ ପ୍ରକାରର ଉତ୍ସାହଜନକ। କିନ୍ତୁ ସେଠି ମଧ୍ୟ ହଜାର ହଜାର ରୋଗୀ ମାଟିଚଣାଣରେ ଗଡୁଛନ୍ତି। ପ୍ରାଥମିକ, ଗୋଷ୍ଠୀ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର, ଉପଖଣ୍ଡ ଚିକିତ୍ସାଳୟ, ଜିଲ୍ଲା ଡାକ୍ତରଖାନା ଓ ଅନ୍ୟ ମେଡିକାଲ କଲେଜର ଅବସ୍ଥା ଅତି ଶୋଚନୀୟ। ଗାଁକୁ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ ଯାଇପାରୁନାହିଁ। ଫଳରେ ଅନେକ ରୋଗୀଙ୍କୁ ଖଟିଆରେ ବୁହାଯାଉଛି। ସରକାରୀ ଡାକ୍ତରଖାନାର ଡାକ୍ତର ଘରୋଇ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ କାମ କରୁଛନ୍ତି। ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଶିଶୁ ଚୋରି ହେଉଛି। ରୋଗୀଙ୍କୁ ନିମ୍ନମାନର ଖାଦ୍ୟ ଦିଆଯାଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି। ସରକାରୀ ଡାକ୍ତରଖାନାଗୁଡ଼ିକରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ବପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଘରୋଇ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ରୋଗୀପରିବାକୁ ଖର୍ଚ୍ଚାନ୍ତ ହେବାକୁ ପଡୁଛି।
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଜୀବନଶୈଳୀର ପ୍ରଭାବ
ଦୀର୍ଘ ୭୫ ବର୍ଷ ହେଲା ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇ ଆସୁଛି। ସରକାରୀ, ଘରୋଇ ଓ ସାଂଗଠନିକ ସ୍ତରରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ନେଇ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅନେକ ସମୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଛି। ଅଥଚ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟାବସ୍ଥା ସୁଧୁରିବା ବଦଳରେ ଅଧିକ ବିଗିଡ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟାବସ୍ଥା ବିଗିଡ଼ିବାରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଜୀବନଶୈଳୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦାୟୀ, ଯେଉଁଥିରେ ଦୈନିକ ଖାଦ୍ୟ ଓ କାମ ସାମିଲ ରହୁଛି। ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ ଲୋକେ ଯେଉଁ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଥିଲେ, ତାହା ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିଲା। ମାତ୍ର ଆଜିକାଲିର ଖାଦ୍ୟ କୃତ୍ରିମ ଉପାୟରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି। ଲୋକେ ଅସୁସ୍ଥ ହେବାର ଅନ୍ୟ ଏକ ଉଦାହରଣ ହେଲା ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମ କରୁନାହାନ୍ତି। ବିଳମ୍ବିତ ରାତ୍ରିରେ ଶୋଇବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ଓ ବିଳମ୍ବରେ ଉଠୁଛନ୍ତି। ଫଳରେ ଲୋକଙ୍କ ଶରୀରରେ ସକାଳର ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ସ୍ପର୍ଶ କରୁନାହିଁ।
ସୁସ୍ଥ ରହିବାର ଉପାୟ
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ହିଁ ମନୁଷ୍ୟର ପ୍ରକୃତ ସମ୍ପଦ। ଅର୍ଥାତ, ପାଖରେ ଯେତେ ଧନ-ସମ୍ପଦ, ସୁଖ-ସୁବିଧା, ଆମୋଦ-ପ୍ରମୋଦ ଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଯଦି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ନଥାଏ, ତେବେ ଜୀବନକୁ ଭଲଭାବେ ଉପଭୋଗ କରିହୁଏ ନାହିଁ। ଶାରୀରିକ, ମାନସିକ ଓ ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତାକୁ ‘ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ’ କୁହାଯାଇଥାଏ। କୌଣସି ରୋଗବ୍ୟାଧି ନଥିଲେ ଯେ ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଲାଭ କରିହେବ ତାହା ନୁହେଁ। ଶାରୀରିକ-ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ଓ ସାମାଜିକ ସୁସ୍ଥତା ଉଭୟ ଉଭୟଙ୍କର ପରିପୂରକ। ତେଣୁକରି, ବର୍ତ୍ତମାନ ‘ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ’ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଧିକାର ଭାବେ ଗ୍ରହଣୀୟ ହେଉଛି। ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଆଜିର ସମୟରେ ଯୋଗାଭ୍ୟାସ ବେଶ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହା ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବଢ଼ାଇବା ସହ ନିରୋଗ ରହିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ବହୁ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଆଜୀବନ ସୁସ୍ଥ ରହିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟମାନେ ନିୟମିତ ଯୋଗାଭ୍ୟାସ ଓ ଧ୍ୟାନ ଆଦି କରୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ ଆଧୁନିକ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ଏହା ସତ୍ତା ହରାଇଥିଲା। ହେଲେ ଆଜିକାଲିର ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ଜୀବନରେ ପୁଣି ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରା ବିଶ୍ବ ଉପଲବ୍ଧି କଲାଣି।
ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସର ଇତିହାସ
ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସକୁ ମନେ ପକାଇବା ପାଇଁ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ୧୯୪୮ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୭ ତାରିଖ ଦିନ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। ମାତ୍ର ୧୯୪୯ ଜୁଲାଇ ୨୨ ତାରିଖ ଦିନ ପ୍ରଥମ ଥର ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ପରେ ଲୋକଙ୍କ ଭାଗିଦାରୀ ବଢ଼ିବା ପରେ ଏପ୍ରିଲ ୭ ତାରିଖରେ ବିଶ୍ବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା। ୧୯୫୦ ମସିହାରୁ ସଂଗଠନର ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଏବଂ କର୍ମୀଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆଧାରରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହା ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବିଷୟ ଚୟନ କରାଯାଉଛି।
