କଳାହାଣ୍ଡି ଓ ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲା ଆଦିବାସୀ ମାନଙ୍କର ଏକ ସଂଚରଣଭୂମି । ୧୯ଡିଗ୍ରୀ ତିନି ମିନିଟ୍ରୁ ଏକୋଇଶଡିଗ୍ରୀ ପାଞ୍ଚ ମିନିଟ୍ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଏବଂ ବୟାଅଶି ଡିଗ୍ରୀ କୋଡିଏ ମିନିଟ୍ରୁ ତେୟାଅଶି ଡିଗ୍ରୀ ସତଚାଳିଶ ମିନିଟ୍ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏହି ଅଂଚଳ ଘଞ୍ଚଜଙ୍ଗଲ, ପାହାଡ, ଝରଣା ଓ ନଦୀରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଏଗାର ହଜାର ଆଠଶହ ପଇଁତିରିଶ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଆୟତନର ଏହି ଅଂଚଳର ଦକ୍ଷିଣ ଓ ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ପୂର୍ବଘାଟ ପର୍ବତମାଳାର ଅଂଶ ବିଶେଷ ସ୍ୱରୂପ ଛୋଟ ବଡ ସାତଶହ ଡଙ୍ଗର୍ଲା ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଦିଗରେ ପୁରୁବାଦୀ କାଠପାର ପର୍ବତମାଳା ସୀମା ଭାବରେ ମୁଣ୍ଡଟେକି ରହିଛି । ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ, ବଂଶଧାରା, ନାଗାବଳୀ, ହାତୀ, ଶଗଡା, ଉତେଇ, ଇନ୍ଦ୍ର, ଜୋଙ୍କ,ସୁନ୍ଦର, ତେଲ, ଗାଇଧାର, ସାନ୍ଦୁଲ, ରାହୁଲ, ବୁଢା, ଆଦି ଅନେକ ନଦୀ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇ ତଥା ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ଯୁଗରୁ ଏହି ଅଂଚଳରେ ମଣିଷ ସଭ୍ୟତା ଗଢି ଉଠିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି । ମହାକାନ୍ତାର, କାରୁଣ୍ଡ, କମଳମଣ୍ଡଳ, ଆଟବିକ ରାଜ୍ୟ ନାମରେ ପରିଚିତ ଏହି ଅଂଚଳ ଗୁଡହାଣ୍ଡି, ଯୋଗୀମଠ ଭଳି ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ପୀଠର ସୂଚନା ଦେଇ ନିଜର ଆଦିମ ସଭ୍ୟତା ସଂପର୍କରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣଦିଏ ।
ଆଦିବାସୀମାନେ ଏହି କଳାହାଣ୍ଡି ଅଂଚଳର ଅଧିବାସୀ ଭାବେ ପରିଚିତ । ତେବେ ଏହି ଅଂଚଳରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆଦିବାସୀ ନ ରହି ଅନେକ ଆଦିବାସୀ ରହନ୍ତି । ଏକଦା ଛୟାଳିଶ ପ୍ରକାର ଆଦିବାସୀ ଏହି ଅଂଚଳରେ ରହୁଥିବାର ସୂଚନା ମିଳୁଥିଲେ ହେଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଥଇଥାନର ଅଭାବରୁ ଏବେ ସମସ୍ତେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁନାହାନ୍ତି । ମାତ୍ର କେତେକ ଆଦିବାସୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ନିଜର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ନିମିତ୍ତ ସଂଘର୍ଷ କରି ବଂଚିରହିଛନ୍ତି । ତଥାପି ଜନଗଣନାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଏମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇ ଆସୁଥିବାର ଜଣାପଡୁଛି । ୧୯୯୧ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଅବିଭକ୍ତ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାରେ କନ୍ଧ ଆଦିବାସୀ ୩,୬୯,୦୦୦ ଗଣ୍ଡ ୧,୫୧,୦୦୦ ଶବର ୪୯,୦୦୦ ଭତରା ୪୪,୦୦୦ ଭୁଂଜିଆ ୬୦୦୦ ବନ୍ଜାରା ୬୦୦୦, ବିଂଝାଲ ୫୦୦୦, ପରଜା ୧୯୦୦ତଥା କେତେକ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଆଦିବାସୀ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ନେଇ ୬,୫୦,୦୦୦ ଆଦିବାସୀ ଥିବାବେଳେ ବର୍ତ୍ତମାନ ୨୦୦୧ ମସିହାର ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାରେ ୩,୭୪,୪୫୩ ଜଣ ଏବଂ ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲାରେ ୧,୮୪,୦୦୦ ଜଣ ଅର୍ଥାତ୍ ସମୁଦାୟ ୫,୫୮,୪୫୩ ଜଣ ଆଦିବାସୀ ବସବାସ କରୁଛନ୍ତି । ଦଶବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏମାନଙ୍କର ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୁଇଗୋଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ପାଖାପାଖି ଏକ ଲକ୍ଷ ହ୍ରାସପାଇଛି । କୁଟିଆ କନ୍ଧ, ଡଙ୍ଗରିଆ କନ୍ଧ, ଦେଶିଆକନ୍ଧ, ପାଙ୍ଗା କନ୍ଧ, ଗଣ୍ଡ, ଭତ୍ରା, ଦଲ୍, ପରଜା, ଗଦବା, ଭୁଂଜିଆ, ପହରିଆ, ବନ୍ ଜାରା, ବିଂଝାଲ, ଶବର, ମୁଣ୍ଡା, ଦୋରା ପ୍ରଭୃତି ଆଦିବାସୀ ବର୍ତ୍ତମାନ କଳାହାଣ୍ଡି ଅଂଚଳରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲେ ହେଁ ଗଣ୍ଡ, ଦେଶିଆକନ୍ଧ, ଶବର, ଛାଡିଦେଲେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ଜନସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ କମିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହି ଭଳି ଦୁଃସ୍ଥିତି ଯଦି ଜାରି ରହେ ତେବେ ଆସନ୍ତା କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏମାନଙ୍କର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଲୋପ ପାଇଯିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି ।
ଏହି ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ଦ୍ରୁତ ଅବକ୍ଷୟ ସହିତ ଭାରତ ର ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରଂପରାର ପତନ ମଧ୍ୟ ଘଟିଚାଲିଛି । ଏମାନଙ୍କ ସାମାଜିକ ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ଜୀବନରେ କୃତ୍ରିମତାହୀନ ମାନବିକତା, ପ୍ରାକୃତିକ ଜୀବନ ଚର୍ଯ୍ୟା, ପରଂପରା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନବୋଧ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ପ୍ରତି ଯତ୍ନଶୀଳତା ହିଁ ଏମାନଙ୍କର ପରିଚୟର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପୃଷ୍ଠା । ଭୌଗଳିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏମାନେ ସାଧାରଣତଃ ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳ, ଝରଣାକୂଳ ତଥା ଜଙ୍ଗଲ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବେଶରେ ରହିବା ପାଇଁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି । ସ୍ଥାନାନ୍ତରଣକୁ ଏମାନେ ଭଲପାଉ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟପାଇଁ ନିକଟତର ଅଂଚଳରେ ଗ୍ରାମସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି । ଯେହେତୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପାହାଡ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ରହନ୍ତି । ତେଣୁ ଅନ୍ୟ ପାହାଡ, ଜଙ୍ଗଲ ସହିତ ଏମାନଙ୍କର ସଂପର୍କ ନଥାଏ । ଏପରିକି ଅନ୍ୟ ପାହାଡ ଜଙ୍ଗଲରେ ବସତି ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଭଲ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । କଳାହାଣ୍ଡି ଅଂଚଳର ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ଗ୍ରାମ୍ୟ ସଂଗଠନ ଏବେ ବି ଖୁବ୍ ସୁଦୃଢ । ସାମାଜିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଦିଗରୁ ଜଣେ ମୁଖ୍ୟ ଥିବା ବେଳେ ସାଂସ୍କୃତିକ ଦିଗରୁ ଆଉ ଜଣେ ମୁଖ୍ୟ ଥାନ୍ତି । ସାମାଜିକ ମୁଖ୍ୟ ନାଏକ, ମାଝୀ, ଗଁଟିଆଭାବେ ଅଭିହିତ ହେଉଥିବାବେଳେ ସାଂସ୍କୃତିକ ମୁଖ୍ୟ ସଂପ୍ରଦାୟ ଭେଦରେ ଜାନୀ, ଦିସାରୀ, ଦିଆରୀ, ପୁଜାରୀ, ଭାବେ ପରିଚିତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ପୁରୁଷମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସାଧିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଆଦିବାସୀ ଗୋଷ୍ଠିମାନଙ୍କରେ ନାରୀର ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ସ୍ୱାଧୀନତା ରହିଛି । ପରିବାର ଗୁଡିକ ସାଧାରଣତଃ ନାରୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ପୂଜା ତଥା ସାମାଜିକ କର୍ମର କେତୋଟି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାନକୁ ଛାଡିଦେଲେ ନାରୀମାନେ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ଅବାଧ ପ୍ରବେଶ କରିପାରନ୍ତି ।
ବୈବାହିକ କର୍ମରେ କଳାହାଣ୍ଡି ଅଂଚଳର ଆଦିବାସୀ ସମାଜରେ ନାରୀମାନଙ୍କର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏକ ଗୌରବମୟ ଅଧ୍ୟାୟ ଅଟେ । ଯୌତୁକ ପରିବର୍ତ୍ତେ କନ୍ୟାସୁନା ଦେଇ ଘରକୁ ବୋହୂ ଆଣିବା, ବିବାହ ପୁର୍ବରୁ ଝିଅର ମତାମତ ନେବା, ପୁଅର ଯୋଗ୍ୟତା ଓ ଦକ୍ଷତାକୁ ନେଇ ଝିଅଘରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଇବା ସହିତ ଝିଅମାନଙ୍କର ବହୁ ବିବାହ, ବିଧବା ବିବାହ, ସ୍ୱାମୀଘରେ ନିଜକୁ ହତାଦର ଓ ଅସୁରକ୍ଷିତ ମନେକଲେ ଛାଡପତ୍ର ଦେବା, ନିଜର ଇଚ୍ଛାଅନୁଯାୟୀ ଅନ୍ୟତ୍ର ବିବାହ କରିବା, ବଳପୂର୍ବକ ପୁଅ ଘରେ ରହିଯିବା ଭଳି ପ୍ରଥାକୁ ସମାଜ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ।
କଳାହାଣ୍ଡି ଅଞ୍ଚଳର ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ସଂପର୍କିତ । ଏମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟଗୁଡିକ ଋତୁକାଳୀନ ଚାଷ ଏବଂ ସଂରକ୍ଷିତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ଧାନ, ମାଣ୍ଡିଆ କାଙ୍ଗୁ, କୋସଲା, ଜହ୍ନା, କାନ୍ଦୁଲ ଗୁଡିକ ଚାଷକରି ଖାଉଥିବାବେଳେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କନ୍ଦମୂଳ, ଆମ୍ବ, ତେନ୍ତୁଳି, ଚାର, ଟୋଲ, ପଣସ, ଛତୁ, କେନ୍ଦୁସୀତା, କରଡି ତଥା ଶାଗଗୁଡିକ ଜଙ୍ଗଲରୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଖାଆନ୍ତି । ଆବଶ୍ୟକଠାରୁ ଅଧିକ ଜିନିଷ ଥିଲେ ବିକ୍ରି କରନ୍ତି ବା ସଂରକ୍ଷଣ କରି ରଖି ଅନ୍ୟ ଋତୁରେ ଖାଇଥାନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ ଅତି ପାରଂପରିକ ଥିବାରୁ ପ୍ରାୟ ଖାଦ୍ୟରେ ଲୁଣର ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ନାହିଁ । ରନ୍ଧା ଅପେକ୍ଷା ସିଝା, ପୋଡା, ଶୁଖା ଓ କଞ୍ଚା ଖାଦ୍ୟ ବିଶେଷ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି ।
ବେଶ ପୋଷାକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ କଳାହାଣ୍ଡି ଅଂଚଳର ଆଦିବାସୀମାନେ ଅଯଥା ଓ ଅଧିକ ପିନ୍ଧିବାକୁ ଭଲପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ଦେହକୁ ଲଜ୍ଜା ଢାଙ୍କିଲା ଭଳି ଗୋଟିଏ ଲୁଗା ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ । ତେବେ ପୁରୁଷ ଅପେକ୍ଷା ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକମାନେ ବେଶୀ ଅଳଙ୍କାର ପ୍ରିୟ । ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଆଦିବାସୀ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକମାନେ ବେକରେ ଖଗଲା, ନାକରେ ଦଣ୍ଡୀ, କାନରେ ଫାସିଆ, ମୁଣ୍ଡରେ ଚାଉଁରୀମୁଣ୍ଡି, କତରିଆ, ବନ୍ଦରିଆ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ଟଙ୍କା ମୁଦି ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି । ଦେହରେ ଚିତା କୁଟାଇ ହେବା ଏମାନଙ୍କର ଏକ ପରଂପରା ଅଟେ । କଳାହାଣ୍ଡିର ଆଦିବାସୀମାନେ ବର୍ଷତମାମ୍ ପର୍ବ ପର୍ବାଣି ପାଳନ କରୁଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ନୂଆଖିଆ, ଦଶହରା, ଆମନୂଆ, କେନ୍ଦୁନୂଆଁ, ମହୁଲ ନୂଆଁ, ପୁଷ୍ପୁନି, ଚିତାଲାଗି ଅମାବାସ୍ୟା, ଚଇତ୍ରା, ହୋଲି, ଦିପାବଳି, ପ୍ରଭୃତି ପର୍ବ ସମସ୍ତେ ପାଳନ କରୁଥିବାବେଳେ ଭତରା ଓ ପରଜାମାନଙ୍କର ଚଇତପରବ, କନ୍ଧ ଓ ପରଜାମାନଙ୍କର ଟୋକୀ ପରବ, ଗଣ୍ଡମାନଙ୍କର ବୁଢାଦେଓ ପର୍ବ, ବନ୍ଜାରାମାନଙ୍କର ତୀଜ୍, ଭୁଂଜୁଆ, ପହରିଆମାନଙ୍କର ସୁନାଦେଇ ପୂଜା ମୁଖ୍ୟ ତଥା ଏହି ପର୍ବଗୁଡିକୁ ଅନ୍ୟମାନେ ପାଳନ କରିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେନାହିଁ ।
ଏମାନଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ସହିତ ଦେବଦେବୀ ସଂପୃକ୍ତ ଥାଆନ୍ତି । ଧରିତ୍ରୀମାତା ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତା ହେଉଛନ୍ତି ଏମାନଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଦେବତା । ଏଥି ସହିତ ସାଂପ୍ରଦାୟିକ ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ଆଂଚଳିକ ଦେବଦେବୀ ତଥା ପୂର୍ବ ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ପ୍ରେତକୁ ଆବାହନ କରି ଆଶୀର୍ବାଦ କାମନା କରିଥାନ୍ତି । ଏମାନେ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା କରି ନ ଥାନ୍ତି । ଶିକୁଳି, ଛୁରୀ, ବର୍ଚ୍ଛା, ତ୍ରିଶୂଳ, କାଠ, ପଥର, ଗଛ ଇତ୍ୟାଦିରେ ତାଙ୍କର ଦେବଦେବୀଙ୍କର ସ୍ଥାପନା କରି ପୂଜା କରିଥାଆନ୍ତି । ପୂଜାପାଠ ସମୟରେ ନିଜସ୍ୱ ଭାଷାରେ ମନ୍ତ୍ରପାଠ କରିଥାନ୍ତି ।
କଳାହାଣ୍ଡିର ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଭାଷା ରହିଛି । କନ୍ଧମାନେ କୁଇ, ପରଜାମାନେ ପର୍ଜୀ, ଭତରାମାନେ ଭତ୍ରୀ, ଗଣ୍ଡମାନେ ଗୋଣ୍ଡୀ, ବନ୍ଜାରାମାନେ ବନ୍ଜାରୀ, ପହରିଆମାନେ ପହରିଆ ତଥା ଭୁଂଜିଆମାନେ ନିଜର ଭୁଂଜିଆ ଭାଷାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରନ୍ତି । ଗୋଣ୍ଡୀ ଭାଷାକୁ ଛାଡିଦେଲେ ଅନ୍ୟ ଭାଷାଗୁଡିକ ଦ୍ରାବିଡ ଭାଷା ଗୋଷ୍ଠୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି ।
ସଂଗୀତ ଓ ନୃତ୍ୟ ହିଁ ଏମାନଙ୍କର ମନୋରଂଜନର ମାଧ୍ୟମ । ଏମାନଙ୍କର ସମସ୍ତ ସଂଗୀତ ଅଲିଖିତ ଓ ଆଶୁ ଉପସ୍ଥାପିତ ଅଟେ । ତେବେ ସଂଗୀତମାନଙ୍କର ଛନ୍ଦଗୁଡିକ ପାରଂପରିକ ଅଟେ । ଜନ୍ମରୁ ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଅବସରରେ ଏମାନେ ଗୀତ ଗାଇଥାଆନ୍ତି । ଗୀତମାଧ୍ୟମରେ ତାଙ୍କର ସ୍ୱପ୍ନ, ଭାବନା ଜୀବନ ଜଂଜାଳ ସବୁକିଛିକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି । ମନେହୁଏ ଗୀତ ହିଁ ତାଙ୍କର ଜୀବନ, ତେଣୁ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ଉଣା ଅଧିକେ ଗୀତ ଗାଇବାରେ ଧୂରନ୍ଧର ।
କଳାହାଣ୍ଡିର ଆଦିବାସୀମାନେ ସଂଗୀତ ଭଳି ନୃତ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଉପଭୋଗର ମାଧ୍ୟମ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ଜୀବନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ, ପ୍ରତ୍ୟେକ, ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନୃତ୍ୟଗୀତର ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟରେ ରସାଣିତ ହୋଇଉଠେ । ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ମେଳା ମହୋତ୍ସବ ସହିତ ଏମାନଙ୍କର ନୃତ୍ୟ ସଂଗୀତର ଘନିଷ୍ଠ ସଂପର୍କ ରହିଛି । ଗୋଟିଏ ଗାଆଁର ଯୁବକ ଯୁବତୀ ଶ୍ରେଣୀ ନିଜ ଗାଆଁର ଯୁବକ ଯୁବତୀସହ ନ ନାଚି କେବଳ ବଂଧୁଗ୍ରାମକୁ ନାଚିବା ପାଇଁ ଯାଇଥାନ୍ତି । କନ୍ଧମାନେ ଢାପ, ଗଣ୍ଡମାନେ ମାଦଲୀ, ଭତ୍ରାମାନେ ଦଣ୍ଡାରୀ, ପରଜାମାନେ ଚଇତପରବ ନାଚିଥାନ୍ତି ।
ଏମାନଙ୍କର ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରଗୁଡିକ ସରଳ ଏବଂ ଆଦିମ ମନେହୁଏ । ଢାପ୍, ରାମତାଳି, ଢୁନ୍ ଢୁନି, ଖୋଟ୍ଲା, ବଂଶୀ, ସଲବ ନିଶାଣ, ନିଶାଣ, କେନ୍ଦେରା, ଏକତାରାଗୁଡିକ ଏମାନଙ୍କର ପାରଂପରିକ ବାଦ୍ୟ ଅଟେ । ନାଚଗୀତ ପାଇଁ ପାରମ୍ପରିକ ଆଦିବାସୀ ଗ୍ରାମରେ ଏବେ ବି ଯୁବ ପ୍ରମୋଦ ଗୃହ ବା ଧାଙ୍ଗଡାବସା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । କଳାହାଣ୍ଡିର ଆଦିବାସୀ ଗ୍ରାମ ଗୁଡିକ ପାରଂ ପରିକ ଢଙ୍ଗରେ ଗଢି ଉଠିଥାଏ । ପ୍ରଶସ୍ତ ଦାଣ୍ଡର ଉଭୟ ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଘର ଗୁଡିକ ମିଶିକିି ଥାଏ । ନୂଆଣିଆ ଚାଳରେ ଛପର ବା ଖପର ଦେଇଥାନ୍ତି । ମାଟି ନ ହେଲେ କାଠକୁ କାଠ ଯୋଡି କାନ୍ଥ କରିଥାନ୍ତି ଗୋଟିଏ ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ଆସ୍ଥାନ ବା ମେରିଆ ଖୁଣ୍ଟତଥା ଧରଣୀ ଗୁଡି ଅନ୍ୟ ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଧାଙ୍ଗଡାବସା ବା ଧାଙ୍ଗଡିବସା । କେତେକ ଅଂଚଳରେ ପ୍ରତିକୂଳ ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଗ୍ରାମଟି ଅବ୍ୟବସ୍ଥିତ ହୋଇଥାଏ ।
(ଏହା ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ ଅଟେ )
ପରମେଶ୍ୱର ମୁଣ୍ଡ, ସେ ଏକାଧାରରେ ଜଣେ କବି,ଗବେଷକ ଓ ନାଟ୍ୟକାର ଅଟନ୍ତି। ତାଙ୍କର ବହୁ ଲେଖା ବିଭିନ୍ନ ପତ୍ରପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ଭବାନୀପାଟଣା ସହରସ୍ଥିତ ଜୟ ପ୍ରକାଶ ସାନ୍ଧ୍ୟ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ରେ ଅଧ୍ୟାପକ । ତାଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ନାଟକ ଆକାଶବାଣୀ ଓ ଦୁରଦର୍ଶନ ରେ ପ୍ରସାରିତ ହେବା ସହ ବିଭିନ୍ନ ମଞ୍ଚରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଛି। ତାଙ୍କ ସହ ମୋବାଇଲ ନମ୍ବର 9437153656 ଓ ଇମେଲ [email protected] ରେ ଯୋଗାଯୋଗ କରିପାରିବେ ।
