ଭୁବନେଶ୍ବର: ଓଡ଼ିଶାର ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳର ଲୋକପ୍ରିୟ ପାରମ୍ପରିକ ପର୍ବ ନୂଆଁଖାଇ ୨୦୨୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦ (ବୁଧବାର) ପାଳନ ହେବ। ଏଥି ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହି ଗଣପର୍ବ ପ୍ରତି ଗ୍ରାମର ପରିବାରମାନେ ନିଜ ନିଜ ଘରେ ଅକାଣ୍ଡିଆ ଚାଉଳର କ୍ଷୀରି ରାନ୍ଧିବା ସହ ଯୁଗ୍ମ ପରିବାରରେ ତଥା ସମଗ୍ର ଗ୍ରାମରେ ସାମୁହିକ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ରାନ୍ଧିଥାନ୍ତି। ଏହି କ୍ଷୀରି “ନବାନ୍ନ” ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା। ଗ୍ରାମର ଦେହୁରୀ ସେହି ନବାନ୍ନକୁ ପୂର୍ବଜମାନଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ଭୋଗ ରୂପେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବାଣ୍ଟିଥାନ୍ତି। ନୂଆଁଖାଇ କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ ହୋଇଥିବାରୁ ଧାନ ଅମଳର ଖୁସିରେ ଚାଷୀମାନେ ଏହାକୁ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି। ଚାଷୀ ପ୍ରଥମକରି ଆମଳକ୍ଷମ ଧାନକୁ ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କଠାରେ ସମର୍ପଣ କରିବା ହିଁ ନବାନ୍ନ ଭକ୍ଷଣ। ନୂଆଖାଇ ପାଳନ ନିମନ୍ତେ ଆଗରୁ “ତିଥି” ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରି ପୂଜା ଆଦି ସହ ଆରିସା ପିଠା ଭୋଗ କରାଯାଇଥାଏ।
ନୂଆଖାଇ ଗାଁରୁ ସହର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତୃତ। ପରିବାରର ମୁଖ୍ୟଙ୍କ ହାତରୁ ସମସ୍ତେ ନବାନ୍ନ ଭୋଗ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ତାହା ଖାଇ ସାରି ପରିବାରର ସମସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ବୟସ୍କମାନଙ୍କୁ ଭୂମିଷ୍ଠ ପ୍ରଣାମ ସହ ଆଶୀର୍ବାଦ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ପରେ ପିଠା ପଣା ସହ ନବାନ୍ନ ଭୋଜି ଖାଇ ସାରି ଗ୍ରାମ ବା ପଡ଼ୋଶୀରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠମାନଙ୍କୁ ଭେଟି ପ୍ରଣାମ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ସମୟରେ ଗ୍ରାମ ବା ପଡ଼ାର ଲୋକମାନେ ନିଜ ଭିତରେ ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ଭେଦ ଭାବ ଭୁଲି ଯାଆନ୍ତି। ପରିବାରମଧ୍ୟରେ ଥିବା ମତଭେଦ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମୟରେ ସମାଧାନ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ନୂଆଖାଇ ପର୍ବର ଏକ ବିଶେଷତା। ସାମାଜିକ ମତାନ୍ତରକୁ ଦୂର କରିବାରେ ନୂଆଁଖାଇ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ।
ଦଶହରାରେ ନୂଆଁଖାଇ
ଆଗରୁ ପରିବାରର ସମସ୍ତେ ଏକାଠି ନବାନ୍ନ ଗ୍ରହଣର ପରମ୍ପରା ଥିଲା।ତେଣୁ ନବାନ୍ନ ଆଗରୁ ଯେଇ ଯେଉଁଠୁ ରହୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନବାନ୍ନ ସମୟ ଆଗରୁ ନିଜ ପୈତୃକ ଗୃହକୁ ଆସୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ ଆଜିକାଲି ଭଳି ପୁଅଝିଅମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ବେଶୀ ଦୂରରେ ରହୁନଥିବାରୁ ଏହା ସମ୍ଭବ ହୋଇ ପାରୁଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏବେ ସମୟ ବଦଳିଛି। ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ପୁଅ ଘରଠାରୁ ଶହଶହ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ରହୁଛି। ଏପରିକି ପାଶ୍ଚାତ୍ୟଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସନ୍ତାନ ରହୁଛନ୍ତି। ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ବାହାରେ ରହୁଥିବା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ମୂଳ ନିବାସୀ ନୂଆଁଖାଇ ସମୟରେ ପୈତୃକ ଘରକୁ ଆସିପାରନ୍ତି ନାହିଁ। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ସେହି ପରିବାର ଆଶ୍ବିନୀ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ ଦଶହରାରେ ନୂଆଁଖାଇ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି।
କଳାହାଣ୍ଡିରେ ଆଗୁଆ ନୂଆଁଖାଇ
କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା କେସିଙ୍ଗା ବ୍ଲକ ପଥର୍ଲା, ବାହାଦୁରପଦର ଓ ପଳଖାପଡା଼ବାସୀଙ୍କ ନୂଆଁଖାଇ ନିଆରା। ଏହି ୩ଟି ଗାର ଲୋକମାନେ ଭାଦ୍ରବ ମାସ ସପ୍ତପୁରୀ ଅମାବାସ୍ୟା ଅବସରରେ ସେମାନଙ୍କର ଇଷ୍ଟଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି। ଏହାର ପରଦିନ ଅର୍ଥାତ ପ୍ରତିପଦ ତିଥିରେ ନୂଆଁଖାଇ ପାଳନ କରନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କର ଆଗୁଆ ନୂଆଁଖାଇ ନେଇ ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ରହିଛି। ପୂର୍ବ ପୁରୁଷମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ, ନାଗ ବଂଶ ରାଜାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ପଥର୍ଲା ଆଦିବାସୀମାନେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ସହ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟୀ କରାଇଥିଲେ। ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟୀ ହେଲା ପରେ ରାଜା ଖୁସି ହୋଇ ଉକ୍ତ ଗାଁର ମୁଖିଆଙ୍କୁ କିଛି ମାଗିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ମୂଖିଆ ପଥର୍ଲା ଗାଁକୁ ସର୍ବ ପ୍ରଥମେ ନୂଆଁଖାଇ ଖାଇବାପାଇଁ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଉ ବୋଲି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମାଗିଥିଲେ। ଏଥିରେ ରାଜା ‘ହଁ’ କହିଥିଲେ।
ଦେଶ-ବିଦେଶରେ ନୂଆଁଖାଇ
କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ନୂଆଁଖାଇ ପର୍ବ ଆଉ ସୀମିତ ପରିଧି ଭିତରେ ରହିନାହିଁ। ଏହା କେବଳ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ନୁହେଁ। ବରଂ ଭୁବନେଶ୍ବର ଓ କଟକରେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ ହେଉଛି। ଏଠାରେ ରହୁଥିବା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକେ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି। ସେହିପରି ରାଜ୍ୟ ବାହାରେ ଯଥା ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ମୁମ୍ବାଇରେ ମଧ୍ୟ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଅଧିବାସୀ ଆୟୋଜନ କରୁଛନ୍ତି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ ଗତବର୍ଷ ଦୁବାଇ ଓ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ନୂଆଁଖାଇ ପର୍ବ ପାଳନ ହୋଇଥିଲା। ନୂଆଁଖାଇ ପର୍ବ ଡିଜିଟାଲ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇପାରୁଛି। ଗାଁଗାଁରେ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ ହେଉଛି। ପ୍ରତିଯୋଗିତା ମାଧ୍ୟମରେ ପିଲାମାନେ ନୂଆଁ କ୍ୟାରିୟର ଆରମ୍ଭ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇପାରୁଛନ୍ତି। ନୂଆଁଖାଇ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକଙ୍କର ନିକଟତର ହେବା ପାଇଁ ନେତାମାନେ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ୟମ କରୁଛନ୍ତି।
