ଭୁବନେଶ୍ବର: ଶରୀର ବୃଦ୍ଧି ଓ ବିକାଶ ପାଇଁ ଶ୍ଵେତସାର, ପୁଷ୍ଟିସାର, ସ୍ନେହସାର, ଖଣିଜ ଲବଣ ଓ ଜୀବସାର ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ପାଞ୍ଚ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଯଥାକ୍ରମେ ଶସ୍ୟ ଜାତୀୟ, ଡାଲି ଜାତୀୟ ଓ ତୈଳବୀଜ ଜାତୀୟ ଫସଲରୁ ମିଳିଥାଏ। ଡାଲି ଜାତୀୟ ଫସଲଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ ମୁଗ, ବିରି, କୋଳଥ, ହରଡ, ବୁଟ, ମଟର, ମସୁର ଇତ୍ୟାଦି ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଚାଷ କରାଯାଏ। ଭାରତ ପୃଥିବୀର ଗୋଟିଏ ମୁଖ୍ୟ ଡାଲି ଜାତୀୟ ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଦେଶ। ବିଶ୍ଵରେ ଡାଲିଜାତୀୟ ଫସଲ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ଜମିର ପ୍ରାୟ ଏକ ତୃତୀୟାଂସ କେବଳ ଭାରତରେ ରହିଛି। କିନ୍ତୁ ଉତ୍ପାଦନ ମାତ୍ର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଡାଲି ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି। ବାକି ଆବଶ୍ୟକତା ଆବଦାନୀ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛି।
ଭୋଜନରେ ସାମିଲ ହେଉଥିବା ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଡାଲି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଖାଦ୍ୟ। ମଧ୍ୟାହ୍ନ ହେଉ ବା ରାତ୍ରିଭୋଜନ ହେଉ ଡାଲିର ଗୁରୁତ୍ବ ରହିଛି। ଏହାକୁ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କର ମାଂସ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ। ରୋଷେଇ ହୋଇଥିବା ଡାଲି ଭୋଜନ ପରେ ବଳି ପଡ଼ିଥିଲେ, ତାହାକୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ରଖି ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଅର୍ଥାତ ବଳିପଡ଼ିଥିବା ଡାଲିକୁ କୌଣସି ପରିବାର ଲୋକେ ଫିଙ୍ଗିବାକୁ ଭଲ ପାଇଥାନ୍ତି। ବିଶେଷ ଭାବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅବିବାହିତମାନେ ଯେତେବେଳେ ଘରଠାରୁ ଦୂରରେ ରହି ବାହାରେ ପାଠ ପଢ଼ନ୍ତି, ସେମାନେ ଭାତ ସହିତ ଡାଲିକୁ ପ୍ରମୁଖ ଖାଦ୍ୟ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଥାନ୍ତି।
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଡାଲି
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟଗତ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଡାଲିରେ ପ୍ରଚୁର ଭିଟାମିନ୍ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଶରୀରର ପୃଷ୍ଟି ସାଧନରେ ଡାଲି ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ତୁଲାଇଥାଏ। ଡାକ୍ତରମାନେ ମଧ୍ୟ ଭୋଜନରେ ଡାଲି ସାମିଲ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଛୋଟ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ଭାତ ସହିତ ଡାଲି ଖାଇବା ପାଇଁ ଡାକ୍ତର କହିଥାନ୍ତି। ଲୋକେ ମଧ୍ୟ ଅତି ଆଦର ସହିତ ଡାଲି ଖାଇବାକୁ ଭଲ ପାଇଥାନ୍ତି। ଡାଲି ବିନା ଭୋଜି ଅର୍ଥ ଶୂନ୍ୟ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କେହି କେହି କହିଥାନ୍ତି। ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ଭୋଜନରେ ଅନ୍ନ ସହିତ ଡାଲମାକୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଆନନ୍ଦ ବଜାର ହେଉ କି ଅନ୍ୟ କୌଣସି ମନ୍ଦିରରେ ମଧ୍ୟ ଡାଲମାର ଚାହିଦା ଅଧିକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ।
ଡାଲି ଚାଷ ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ବ
କ୍ଷୋଭର ବିଷୟ ଯେ, ଚାଷୀମାନେ ଚାଷ ପ୍ରତି ବିମୁଖ ହୋଇ ପଡୁଥିବାରୁ ଲୋକଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ। ଏହି କାରଣରୁ ଡାଲିର ଦର ବଢ଼ି ଚାଲିଛି। ଏବେ ବଜାରରେ କୌଣସି ଡାଲିର ଦର ୧୦୦ ଟଙ୍କାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ। ଦୋକାନ-ବଜାରରେ ଡାଲି କିଲୋ ୧୮୦ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି ହେଉଛି। ତଣେୁ ଗରିବ ଓ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ସରକାର ଡାଲି ଚାଷକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେବା ସହିତ ଚାଷୀ ଓ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକ ଅନୁସାରେ ସୁବିଧା ଦେବାର ସମୟ ଆସିଛି। ଏହା ଦ୍ବାରା ଜନସାଧାରଣ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିବେ।
ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ଉପରେ ନିର୍ଭର
ଭାରତର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ଡାଲି ଯେତିକି ଦରକାର ଅଛି, ସେହି ହିସାବରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉନାହିଁ। ଓଡ଼ିଶାରେ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଥିବା ଡାଲି ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଥାଏ। କାରଣ ରାଜ୍ୟରେ ଅତି କମ୍ ସ୍ଥାନରେ ଡାଲିଜାତୀୟ ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ, ଯାହାକି ସାଢ଼େ ୪ କୋଟି ଲୋକଙ୍କୁ ଯୋଗାଇଲା ଭଳି ହୋଇ ନଥାଏ। ଆମ ଦେଶର ଜନତାଙ୍କ ଡାଲିର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଦେଶରୁ ହେଉଥିବା ରପ୍ତାନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ପୂରଣ କରାଯାଇଥାଏ। ବିଶେଷ ଭାବରେ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁର ଭାରତକୁ ଡାଲି ଆମଦାନୀ ହେଉଛି। ୨୦୨୨-୨୩ରେ ଭାରତକୁ କାନାଡ଼ାରୁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଡାଲି ଯୋଗାଣକାରୀ ଦେଶ ଥିଲା। ୨୦୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ କାନାଡାରୁ ୩୭୦ ନିୟୁତ ଡଲାର ମୂଲ୍ୟର ୪.୮୬ ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ଡାଲି ଆମଦାନୀ କରିଛି। ଯାହା କି ଭାରତର ମୋଟ ଆମଦାନୀର ୫୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଥିଲା। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲରୁ ଜୁଲାଇ ମଧ୍ୟରେ କାନାଡାରୁ ମସୁର ଡାଲି ଆମଦାନୀ ଗତବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୪୨୦ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତରେ ମସୁର ଉତ୍ପାଦନ କମ ହୋଇଛି।
ଓଡ଼ିଶାରେ ୪ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟରରେ ଡାଲି ଚାଷ
ବିଧାନସଭାର ମୌସୁମୀ ଅଧିବେଶନରେ କୃଷିମନ୍ତ୍ରୀ ରଣେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତାପ ସ୍ବାଇଁ କହିଛନ୍ତି, ଦିନ ଥିଲା ଓଡ଼ିଶା ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲା। ଚାଷ ବିବିଧକରଣ ଜରିଆରେ ଡାଲି ପରି ଶସ୍ୟ ଚାଷ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର। ଏଥି ପାଇଁ ୩୦ ଜିଲ୍ଲାରେ ଡାଲି ଚାଷୀ ପାଇଁ ଅଧିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଆଯାଉଛି। ୨୦୨୩-୨୪ରେ ୪ ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଡାଲି ଚାଷ ହେବ। ସେହିପରି ତୈଳ ବିଜ ଚାଷ ଉପରେ ବି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି. ଡାଲି ଚାଷ ପାଇଁ ୫୦% ରିହାତିରେ କୀଟନାଶକ ଦିଆଯାଉଛି। ନୂତନ ବିହନ ଓ ପିଡିଆ ବି ଦିଆଯାଉଛି। ଡାଲି ଚାଷକୁ ଫୋକସ ଦିଆଯାଉଛି। ସବୁଠୁ ବଡ଼ କଥା ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭାଷଣ କାମରେ ଲାଗିବା କଥା। ଅଥଚ ଆଳୁ ଓ ପିଆଜ ମିସନ ଭଳି ଅବସ୍ଥା ହେବ।
