ଦି ନ୍ୟୁ ଇଂଲଣ୍ଡ ଜର୍ଣ୍ଣାଲ ଅଫ୍ ମେଡିସିନରେ ସଂପ୍ରତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ଆମେରିକାର ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଏକ ନୂତନ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ କୋଭିଡ-୧୯ ଭୂତାଣୁ ବା କରୋନା ଭାଇରସ୍ ରୋଗ ଏରୋସୋଲ୍ ଏବଂ ପୃଷ୍ଠରେ ଅନେକ ଘଣ୍ଟା ଧରି ସ୍ଥିର ରହୁଛି । କଥାବାର୍ତ୍ତା କିମ୍ବା ଛିଙ୍କ ସମୟରେ ୧ ରୁ ୧୦୦୦୦ ନାନୋମିଟର (ଗୋଟିଏ ମିଟରର ୧୦୦ କୋଟି ଭାଗରୁ ଗୋଟିଏ ଭାଗ) ଆକାରର ଲାଲ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ମିଶି ଏରୋସୋଲ୍ ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି। ୧୫୦ ନାନୋମିଟରରୁ ଅଧିକ ଆକାରର ଏରୋସୋଲ୍ ଲାଲ ଗୁଡିକରେ ୧୨୫ ନାନୋମିଟର ଆକାରର କୋଭିଡ-୧୯ ଭୂତାଣୁ ରହିବା ସହଜ ହୋଇଥାଏ।
ଏ ସମୟରେ ଜାପାନର ଆଉ କିଛି ବୈଜ୍ଞାନିକ ତୀକ୍ଷ୍ଣ (ultra) କ୍ୟାମେରାରେ ଦେଖି ପାରିଛନ୍ତି ଯେ କେବଳ ଛିଙ୍କ ନୁହଁ ସାଧାରଣ କଥାବାର୍ତ୍ତା ସମୟରେ ମଣିଷ ପାଟିରୁ ଏରୋସୋଲ୍ ଲାଲ ଗୁଡିକ ବାହାରିଥାନ୍ତି ଯାହା ମଣିଷର ଆଖିକୁ ଦେଖାଯାଇ ନ ଥାଏ କିମ୍ବା ଅନୁଭବ କରି ହୁଏନାହିଁ। ୨/୩ ଫୁଟ ଦୂରତାରେ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ଏହି ଏରୋସୋଲ୍ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ମଣିଷ ସହଜରେ ଆସିପାରେ। ସବୁଠୁ କ୍ଷୋଭର ବିଷୟ ଏରୋସୋଲ୍ ସହଜରେ ତଳେ ପଡ଼ନ୍ତି ନାହିଁ ଓ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅନେକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାସୁଥାନ୍ତି। ଏଣୁ କୋଭିଡ ଭଳି ଭୂତାଣୁ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଏରୋସୋଲ୍ ଲାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ବି ସଂକ୍ରମଣ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ। କିନ୍ତୁ ସୁଖର କଥା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅନେକ ସମୟ ହୋଷ୍ଟ ସେଲ (host cell) ନ ପାଇ ରହିଲା ପରେ ଭୂତାଣୁ ଆପେ ଆପେ ମରି ଯାଇଥାନ୍ତି।
ଭାରତରେ କିଛି ମତ ଦେଉଛନ୍ତି କି ଆମେରିକା ଓ ୟୁରୋପ ଭଳି ଭାରତରେ ଏତେ ସଂଖ୍ୟାରେ କୋଭିଡ-୧୯ ସଂକ୍ରମଣ ନ ହେବାର କାରଣ ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ଜିନ। କିନ୍ତୁ ଏହା ଭୁଲ, ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ ଊଷ୍ମ (ଟ୍ରାପିକାଲ) ଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଭଳି ଅବସ୍ଥା। ଏହାର ପ୍ରକୃତ କାରଣ ହେଲା ଏରୋସୋଲ୍ ଲାଲ ଏବଂ ପୃଷ୍ଠମାନ ଅଧିକ ଗରମରେ ଶୀଘ୍ର ଶୁଖି ଯାଆନ୍ତି ଓ ତାହା ଭୂତାଣୁକୁ ମାରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଏଥିପାଇଁ ଆମେରିକା ଓ ୟୁରୋପ ପରି ଶୀତୁଆ ଦେଶ ଭଳି ଏସବୁ ଊଷ୍ମ ଦେଶରେ ଫ୍ଲୁ ବି ସେମିତି ବହୁତ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ ନାହିଁ। ଆମେରିକାର ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଏହି ନୂତନ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ ଏରୋସୋଲରେ କୋଭିଡ-୧୯ ଭୂତାଣୁ ତିନି ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସକ୍ରିୟ ରହିପାରେ।
ସେହିପରି ତମ୍ବା ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଚାରି ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, କାଗଜ କାର୍ଡବୋର୍ଡରେ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ଓ ଲୁହା କିମ୍ବା ଇସ୍ପାତ୍ ପୃଷ୍ଠରେ ଦୁଇରୁ ତିନି ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସକ୍ରିୟ ରହିପାରେ। ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏହି ସବୁବସ୍ତୁ ପୃଷ୍ଠର ବିଶେଷ ଭୂମିକା ରହିଛି। ତମ୍ବା, ରଙ୍ଗ ଓ ଇସ୍ପାତ୍ ତିଆରି ବାସନ ଓଡ଼ିଶାର ଘରେ ଘରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। କବାଟ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସାଇକଲ, ମୋଟର ସାଇକଲ ଇତ୍ୟାଦିର ହ୍ୟାଣ୍ଡଲ୍, ଗାଡିର ଷ୍ଟେରିଂ, ମୋବାଇଲ, ଟିଭି ରିମୋଟ କଣ୍ଟ୍ରୋଲର, ମୁଖା, ଏସବୁ ପୃଷ୍ଠର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ମଣିଷ ଆସେ। ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ବ୍ୟାଗର ବର୍ତ୍ତମାନ ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି। ଭାରତରେ ପରିବାକୁ ବି ହାତରେ ପରଖି କିଣିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ଖୋଲା ବଜାରର ପରିବାରେ ଏରୋସୋଲ୍ ଲାଲ ପଡ଼ିବାର ବହୁତ ସମ୍ଭାବନା ଅଛି। ତେଣୁ କୋଭିଡ-୧୯ ଭଳି ଭୂତାଣୁ ପରିବା ପୃଷ୍ଠ ଦ୍ୱାରା ବି ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇ ପାରେ। ଏହାର ଅର୍ଥ ନୁହେଁ ପରିବା କିମ୍ବା ଦୈନନ୍ଦିନ ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରିବା ନାହିଁ।
କୋଭିଡ-୧୯ ପରି ଭୂତାଣୁମାନଙ୍କୁ ଟିକିଏ ସାବଧାନ ହେଲେ ସହଜରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିହେବ। କୋଭିଡ-୧୯ ଭଳି ଭୂତାଣୁମାନଙ୍କ ଉପରି ଭାଗର ଆବରଣ ତେଲ ଭଳି ଅଣୁମାନଙ୍କ (molecules) ଏକତ୍ରୀକରଣରେ (assembly) ତିଆରି। ଏଣୁ ପାଣିର ଅଣୁଗୁଡିଏ ଏହାକୁ ଭେଦ କରି ଭାଙ୍ଗି ପାରେ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ସାବୁନ କିମ୍ବା ଡିଟରଜେଣ୍ଟ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସେଥିରେ ଥିବା ସର୍ଫେକଟେଣ୍ଟ ଅଣୁଗୁଡିକରେ କିଛିମାତ୍ରାରେ ତେଲଭଳି ଗୁଣ ଥାଏ ଓ ତାହା ସହଜରେ ଭୁତାଣୁମାନଙ୍କ ଉପରି ଭାଗକୁ ଭେଦ କରି ଆବରଣ ଭାଙ୍ଗି ଦିଅନ୍ତି, ଆଉ ଆବରଣ ଭାଙ୍ଗି ଗଲେ ଭୂତାଣୁ ଆପେ ଆପେ ମରିଯାଏ। ନିତ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ବସ୍ତୁମାନ ବା ତାର ପୃଷ୍ଠମାନଙ୍କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦିନକୁ ଦୁଇଥର, ବିଶେଷ କରି ଯଦି ବାହାରୁ ଆଣିଥାଉଁ ତାହେଲେ ଘର ଭିତରକୁ ଆଣିବା ପୂର୍ବରୁ ସାବୁନ କିମ୍ବା ଡିଟରଜେଣ୍ଟ ଧୋଇବା ଉଚିତ। ସାଇକେଲ, ମୋଟର ସାଇକେଲ ଇତ୍ୟାଦିର ହ୍ୟାଣ୍ଡଲ୍, ବ୍ୟାଗ, ମୁଖା, ଏସବୁ ଜିନିଷକୁ ସହଜରେ ସାବୁନ କିମ୍ବା ଡିଟରଜେଣ୍ଟ ଧୋଇ ହେବ। କିନ୍ତୁ ଧୋଇବାକୁ ନେଲା ବେଳେ ସାବଧାନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ସଂପ୍ରତି ପରିସ୍ଥିତିରେ କିଛି ଡାକ୍ତର, ନର୍ସ, ପୋଲିସ, ଓ ସାମ୍ବାଦିକମାନେ ମୁଖା ଓ ଗ୍ଲୋଭସ୍ ପିନ୍ଧି ବି କୋଭିଡ-୧୯ ସଂକ୍ରମଣର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି। ଏହାର ଅର୍ଥ ନୁହେଁ ମୁଖା ଓ ଗ୍ଲୋଭସ୍ କାମ ଦଉନି। ମୁଖା ଓ ଗ୍ଲୋଭସ୍ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସମୟରେ ସାମାନ୍ୟ ବି ଅସାବଧାନ ହେଲେ ପୃଷ୍ଠର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ କୋଭିଡ-୧୯ ଆସେ ଓ ପରେ ସଂକ୍ରମଣ କରିଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଧରୁଥିବା ପୃଷ୍ଠମାନଙ୍କୁ ସଫା ରଖୁଥିବା ବିଧେୟ। କିଛିକାଂଶରେ ହାତ ଧୋଇ ନପାରିଲେ ସାନିଟାଇଜର ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ। ମୋବାଇଲ, ଟିଭି ରିମୋଟ କଣ୍ଟ୍ରୋଲର, ଏସବୁକୁ ସାବୁନ କିମ୍ବା ଡିଟରଜେଣ୍ଟ ପାଣିରେ ଧୋଇ ପାରିବେ ନାହିଁ ଓ ଏଥିପାଇଁ ସାନିଟାଇଜର ବ୍ୟବହାର କରି ପାରିବେ।
ମନେରଖିବାକୁ ହେବ ଯେ ସାନିଟାଇଜର ତିଆରିରେ ଅଧିକାଂଶ ଭାଗ ଆଲକୋହଲ (ଇଥାନଲ କିମ୍ବା ଆଇସୋପ୍ରପାଇଲ ଆଲକୋହଲ) ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଯଦି ୯୦ ପ୍ରତିଶତ ସୁରାସାର (ଆଲକୋହଲ) ବା ମଦ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ତାହାଲେ ମଧ୍ୟ ଆଲକୋହଲର ଅଣୁଗୁଡିକ ଭୂତାଣୁର ଉପରି ଭାଗକୁ ଭେଦ କରି ଆବରଣ ଭାଙ୍ଗି ଦିଅନ୍ତି। ହେଲେ ପାନୀୟ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ମଦରେ ଇଥାନଲର ମାତ୍ର ୨-୪ ପ୍ରତିଶତ (ବିଅରରେ) କିମ୍ବା ୪୦ ପ୍ରତିଶତ (ଭୋଡ଼କାରେ) ଭିତରେ ସୀମିତ ଥାଏ, ଯାହା ଭୂତାଣୁମାନଙ୍କ ଉପରି ଭାଗକୁ ଭେଦ କରି ଆବରଣ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଅକ୍ଷମ। ଏଭଳି କିଛି ତଥ୍ୟକୁ ନ ବୁଝି ଇରାନ ଦେଶରେ ଶହେରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ବ ଲୋକ କୋଭିଡ-୧୯ର ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ଦୂଷିତ ମଦ ପିଇ ଗତ ମାସରେ ଜୀବନ ହରେଇ ଥିଲେ। ମଦ ପିଇ କିମ୍ବା ପିଇବା ମଦରେ ପୃଷ୍ଠକୁ ସଫାକଲେ କୋଭିଡ-୧୯ର ସଂକ୍ରମଣ ରୋକି ହେବ ନାହିଁ।
ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଖୋଲା ବଜାରରୁ ଆଣିଥିବା ପରିବାକୁ ସାବୁନ, ଡିଟରଜେଣ୍ଟ କିମ୍ବା ସେନିଟାଇଜର ବ୍ୟବହାର କରି ସଫା କରିବା ଅନୁଚିତ। କାରଣ ପରିବାମାନଙ୍କ ପୃଷ୍ଠରେ ବି କୋଷ (cell) ରହିଥାଏ, ଯାହାର ଆବରଣ ଭୂତାଣୁମାନଙ୍କ ଆବରଣ ଭଳି। ସାବୁନ, ଡିଟରଜେଣ୍ଟ କିମ୍ବା ସାନିଟାଇଜର ଅଣୁମାନେ ପରିବା ଭିତର କୋଷକୁ ବି ଭେଦ କରି ପାରନ୍ତି। ଖୋଲା ବଜାରରୁ ଆଣୁଥିବା ପରିବାକୁ ଘରେ ରଖିବା କିମ୍ବା ବାଛିବା ଓ କାଟିବା ପୂର୍ବରୁ ଖାଇବା ସୋଡା଼, ଭିନେଗାର କିମ୍ବା ଲେମ୍ବୁ ପାଣିରେ କିଛି ସମୟ ରଖି ସଫା କଲେ ଭୂତାଣୁ ରହିବେନି। ଖାଇବା ସୋଡାରେ ଥିବା ଖାରାଂଶ କିମ୍ବା ଭିନେଗାର ବା ଲେମ୍ବୁ ପାଣିର ଏସିଡରେ ଭୂତାଣୁଙ୍କ ବାହାରିଆ ଆବରଣ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ଓ ଭୂତାଣୁ ମରିଯାଆନ୍ତି।
(ଏହା ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ ଅଟେ )
ପ୍ରଫେସର ଦିଗମ୍ବର ପାତ୍ର
ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗ
ଆମେରିକୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ବେରୁତ, ଲେବାନନ
