ଭୁବନେଶ୍ବର: ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଜୀବଜଗତର ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ କଷ୍ଟ ଦେଇଥାଏ। ତାହା ମନୁଷ୍ୟ ହେଉ କି ପ୍ରାଣୀ ଅଥବା ଜୀବ-ଜନ୍ତୁ ହେଉକି ଉଦ୍ଭିଦ। ଯେ କୌଣସି ଜିନିଷ ଏକଦା ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ସାମ୍ନା କଲେ, ପୁଣି ଥରେ ସ୍ବାଭାବିକ ସ୍ତରରେ ମୁଣ୍ଡ ଟେକି ଠିଆ ହେବା ସହଜ ନୁହେଁ। ମନୁଷ୍ୟ ଯେତେବେଳେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ସାମ୍ନା କରେ, ତାହା ଦେଖାଯାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ପଶୁ-ପକ୍ଷୀ ମାନେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟକୁ ସାମ୍ନା କଲା ବେଳେ ତାହା ଅଣଦେଖା ହୋଇ ରହିଯାଏ। ବଡ଼ଧଣର ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ମୃତଦେହ ଠାବ ହୋଇଥାଏ। ଗତବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ଆସାମର କାଜିରଙ୍ଗା ଜାତୀୟ ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନରେ ୮୫ ପ୍ରିତିଶତ ସ୍ଥାନ ଜଳମଗ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ଶତାଧିକ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।
ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଯଥା ବନ୍ୟା, ବାତ୍ୟା, ଭୂକମ୍ପ ଓ ଭୂକମ୍ପ ହେବା ଦ୍ବାରା ବହୁ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଥାଏ। ସରକାର, ପ୍ରଶାସନ ଓ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥା ପ୍ରକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ସାମ୍ନା କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷଙ୍କୁ ସହୟତା ଅଥବା କ୍ଷତିପୂରଣ ବାବଦରେ ଅନୁକମ୍ପା ଦେଇଥାନ୍ତି। ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଯୋଗୁଁ ବର୍ଷରେ କେତେ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ପ୍ରାଣ ଚାଲିଯାଇଥାଏ ତାହାର ହିସାବ କାହାରି ପଖରେ ନଥାଏ। ବନ୍ୟା ଓ ବାତ୍ୟା ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଆମକୁ ପୂର୍ବରୁ ସତର୍କ ସୂଚନା ମିଳିପାରୁଛି। କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତିକୁ ବାସ୍ତବରେ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଥିବା ଜୀବଜଗତମାନେ ଆପେଆପେ ବଳି ପଡୁଛନ୍ତି।
ଅକାଳରେ ପଶୁ-ପକ୍ଷୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ
ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଆସିଲେ ବନ୍ୟ ଜନ୍ତୁମାନେ ଅକାଳରେ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ ପଡୁଛନ୍ତି। ପ୍ରକୃତି ତାଣ୍ଡବ ରଚୁଥିବା ବେଳେ ବିଚରା ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଏତେତେଣେ ଦୌଡୁଥିବେ ସିନା, ମୁଣ୍ଡ ଗୁଞ୍ଜିବା ପାଇଁ କେଉଁଠି ସ୍ଥାନ ନଥିବ। ଧରନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ବାତ୍ୟା ପ୍ରଭାବରେ ପବନ ଘଣ୍ଟା ପିଛା ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ କିମି ବେଗରେ ବହୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଉଥିବ। ବଡ଼ ବଡ଼ ଜନ୍ତୁମାନେ ବଡ଼ ବାତ୍ୟାକୁ ସମ୍ଭାଳି ଦେଉଥିବେ, କିନ୍ତୁ ଛୋଟ ଛୋଟ ଜୀବ ଯେପରି ଚଢ଼େଇ, ଠେକୁଆ, ହରିଣ, ବିଲୁଆ, ବଣ ବିଲେଇ ଆଜି ଜନ୍ତୁଙ୍କର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଉଥିବ?
ଜଳ ଚକ୍ରିରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ
କୁହାଯାଇଥାଏ ଯେ, ସ୍ଥଳ ଭାଗ ଅପେକ୍ଷା ବିଶାଳ ଜଳଭାଗରେ ଅଧିକ ପ୍ରଜାତିର ଜୀବଜନ୍ତୁ ଅଛନ୍ତି। ବିଶ୍ବରେ ଯେହେତୁ ଜଳଭାଗର ସ୍ଥାନ ସ୍ଥଳ ଭାଗ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ, ତେଣୁ ଜଳଭାଗରେ ଅଧିକ ଜୀବ ରହୁଛନ୍ତି। ତେବେ ନଦୀ, ନାଳ, ପୋଖରୀ, କୂଅ କଥା ଛାଡନ୍ତୁ। ସମୁଦ୍ରରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପ୍ରଜାତିର ଜୀବ ଚଳପ୍ରଚଳ କରୁଛନ୍ତି। ବାତ୍ୟାର ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି ସମୁଦ୍ର। ଲଘୁଚାପ ଯେତେବେଳେ ଗଭୀର ଅବପାତର ରୂପ ନେଇଥାଏ, ସମୁଦ୍ର ଭିତରେ ଜଳ ଚକ୍ରି ଭଳି ଘୁରୁଥାଏ। ଏହି ଜଳ ଚକ୍ର ଯେଉଁ ନିଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପଥ ଦେଇ ଗତି କରିଥାଏ, ସେହି ପଥରେ ଚଳପ୍ରଚଳ କରୁଥିବା ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କର ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ହେଉଥିବା ଆମେ ମନୁଷ୍ୟ ସମାଜ ବାତ୍ୟା ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ସତର୍କ ସୂଚନା ପାଇପାରୁଛେ। ଅଗ୍ରୀମ ସୂଚନା ମିଳିବା ପରେ ଆମେ ନିଜକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରଖିପାରୁଛେ। କିନ୍ତୁ ସମୁଦ୍ରରେ ବାତ୍ୟାର ସାମ୍ନା କରୁଥିବା ଜୀବଜନ୍ତୁମାନେ କେତେ କଷ୍ଟ ସହ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି।
ଭୂକମ୍ପ-ଭୂସ୍ଖଳନରେ ଅଧିକ କଷ୍ଟ
ଅନେକ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ, ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଏବାବଦରେ ପ୍ରଥମେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ସୂଚନା ପାଇପାରିଥାନ୍ତି। ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟି କର୍ତ୍ତା ଏହି ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପୂର୍ବରୁ ଜୀବଜନ୍ତୁ ମାନେ ଭିନ୍ନ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଇଥାନ୍ତି। ତେବେ ବନ୍ୟା ଓ ବାତ୍ୟାକୁ ଯଦିଓ ମୁକାବିଲା କରିବା ସହଜ ହୋଇପାରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଭୂକମ୍ପ ଓ ଭୂସ୍ଖଳନକୁ ସାମ୍ନା କରିବା ସହଜ ନୁହେଁ। ଏହା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ହୋଇଥାଏ। ଯୁଗ ଯେତେ ବିକଶିତ ହେଲେ ବି ଅଥବା ବିଜ୍ଞାନ ବହୁତ ଆଗକୁ ଯାଇଥିଲେ ବି ଭୂକମ୍ପ ଓ ଭୂସ୍ଖଳନର ପୂର୍ବ ସୂଚନା ଦେବା ଭଳି ଯନ୍ତ୍ର ଉଦ୍ଭାବନ ହୋଇପାରି ନାହିଁ।