ଭୁବନେଶ୍ବର: ଦେଶରେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣକୁ ୫ ବର୍ଷ ପୂରିଛି। ଆର୍ଥିକ ନେଣ-ଦେଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିଛି। ନେଣ-ଦେଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଡିଜିଟାଲ କାରବାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଇଛି। ଘରୁ ବାହାରକୁ ଯିବା ବେଳେ ପୂର୍ବାପେକ୍ଷା ନଗଦ ଟଙ୍କାର ଆବଶ୍ୟକ କମ ରହୁଛି। ହାତରେ ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ ଥିଲେ ଯଥେଷ୍ଟ। ସହରାଂଚଳରେ ୯୦ ପ୍ରତିଶତ ଆର୍ଥିକ କାରବାର ଡିଜିଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ହେଉଛି। କିନ୍ତୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଏହା କମ୍ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି।
ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ପରେ ଡିଜିଟାଲ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ରୂପ ବଦଳିଛି। ଡିଜିଟାଲର କାୟା ସଂପ୍ରସାରଣ ହୋଇଛି। ଦୋକାନ, ସୋ’ରୁମ, କାହାରିକୁ ଟଙ୍କା ପଠାଇବା, ଅନ୍ଲାଇନ୍ ସପିଂ କରିବା ଆଦି ସହଜ ହୋଇଛି। କାରଣ ପୂର୍ବ ପରଂପରା ଅନୁସାରେ ଜଣକୁ ୧୨.୫୦ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ଥିବ, ତେବେ ସଠିକ ରାଶି ଦେବାର ଅସୁବିଧା ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଡିଜିଟାଲ କାରବାର ଯୋଗୁଁ ଯାହାକୁ ଯେତେ ଦେବାର ଥିବା, ଠିକ ପରିମାଣରେ ସହଜରେ ପୈଠ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ନାହିଁ।
ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା ୧୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ୨୦୧୬ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୮ ତାରିଖରେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ନେଇ ବଡ଼ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ସେହିଦିନ ମଧ୍ୟ ରାତ୍ରୀରେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ତତ୍କାଳୀନ ୫୦୦ ଓ ୧୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ପ୍ରଚଳନ ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହାର କିଛି ଦିନ ପରେ ସରକାର ନୂଅ ଅବତାରରେ ୫୦୦ ଓ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ଜାରି କରିଥିଲେ। କିଛି ମାସ ପରେ ନୂତନ ଭାବେ ୨୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା। ପୂରୁଣା ୧୦, ୨୦ ଓ ୫୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ସହିତ ନୂଆ ଅବତାରରେ ୧୦, ୨୦ ଓ ୫୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ଜାରି ହେଲା। ୫ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ଆଉ ବାହାରୁ ନାହିଁ। ୫ଟଙ୍କିଆ କଏନ୍ ବାହାରୁଛି। ୧୦ଟଙ୍କିଆ ମୁଦ୍ରାର ପ୍ରଚଳନ ଜାରି ରହିଛି। ସରକାର ଯଦିଓ କଟକଣା ଲଗାଇ ନାହାନ୍ତି ଆଜିକାଲି ଆଉ ଏକ ଟଙ୍କିଆ ମୁଦ୍ରା ମଧ୍ୟ ବଜାରରେ ସେମିତି ଚଳପ୍ରଚଳ ହେଉନାହିଁ।
ଠକେଇର ଶିକାର
ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲୋକଙ୍କର ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ସରଳ ଓ ସହଜ କରିଛି। ଏହି ମାଧ୍ୟମ ଯୋଗୁଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କର ସମୟ ବଞ୍ଚିଯାଉଛି। ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଯାଇ ଲମ୍ବାଲାଇନ୍ରେ ଛିଡ଼ା ହେବାକୁ ପଡୁନାହିଁ। ବୀମା, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଲ, ମୋବାଇଲ ରିଚାର୍ଜ, ଟିଭି ରିଚାର୍ଜ, ଗ୍ୟାସ ବିଲ ପୈଠ ଆଦି ଘରେ ଥାଇ କରାଯାଇପାରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟର କୁପରିଣାମ ମଧ୍ୟ ହେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି। ଅନେକ ସମୟରେ ଲୋକେ ଏହାର ଠକେଇ ମଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି। ଠକ ସଂସ୍ଥା ଓ ଅସାମାଜିକ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜୀର ବ୍ୟବହାର କମ ଜାଣିଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରୁଛନ୍ତି।
ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଠାରୁ ବହୁ ଦୂର
ତେବେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ଯେଉଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ଅଣାଯାଇଥିଲା, ତାହା ପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ। କୁହାଯାଉଥିଲା ଯେ, ଏହା ଦ୍ବାରା କଳାଧନର ଯୁଗ ଶେଷ ହେବ ଓ ନଗଦୀ କାରବାର କମ ହେବ। କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ନାହିଁ। ନାଁ କଳା କାରବାର ଯୁଗର ଶେଷ ହେଲା ନାଁ କ୍ୟାଶ କାରବାନ ନହେଲେ ଚଳି ହେଉଛି। ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅନୁସାରେ ବିମୁଦ୍ରାକରଣ ପୂର୍ବରୁ ୨୦୧୬ ନଭେମ୍ବର ୪ ତାରିଖରେ ଦେଶରେ ୧୭.୭୪ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଚଳିତ ନୋଟ ଥିଲା। ୨୦୨୧ ଅକ୍ଟୋବର ୨୯ ତାରିଖରେ ଏହା ୨୯.୧୭ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ମୋଟାମୋଟି ଭାବେ କହିବାକୁ ଗଲେ ନୋଟ ସାର୍କ୍ୟୁଲେଶନ ପାଖାପାଖି ୬୪ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ବିଗତ ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ୮.୫ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ୨୦୨୦ ଅକ୍ଟୋବର ୩୦ରେ ୨୬.୮୮ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା। ଏଥିରୁ କୁହାଯାଇ ପାରିବ ଯେ, ନୋଟ୍ ସାର୍କ୍ୟୁଶେନ ହ୍ରାସ ପାଇପାରି ନାହିଁ।
ବଢ଼ିଛି ଡିଜିଟାଲ କାରବାର
ଡିଜିଟାଲ ନେଣ-ଦେଣ କାରବାର ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଛି। କ୍ରେଡିଟ-ଡେବିଟ କାର୍ଡ, ନେଟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ, ୟନିଫାଇଡ ପେମେଣ୍ଟ ଇଣ୍ଟରଫୋନ ସବୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ବଢ଼ିଛି। ୨୦୧୬ରେ ମଧ୍ୟ ୟୁପିଆଇ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ଡିଜିଟାଲ କାରବାରକୁ ନୂଆ ରୂପ ମିଳିଥିଲା। ୨୦୨୧ ଅକ୍ଟୋବରରେ ପାଖାପାଖି ୭.୭୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ନେଣ-ଦେଣ ହୋଇଥିଲା ବେଳେ ଚଳିତ ମାସରେ ଏହା ୪୨୧ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି।
