ଭୁବନେଶ୍ବର: ହରପ୍ପା ସଭ୍ୟତା ହେଉକି ମିଶର ସଭ୍ୟତା ହେଉ ଆମେ ସେହି ସମୟର ଚାଲିଚଳଣି ତଥା ଜୀବନ ଶୈଳୀ ସଂପର୍କରେ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକରୁ ଜାଣିଥାଉ। କିନ୍ତୁ ବିହାରର ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ହେଉ କି କୋଣାର୍କର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟମନ୍ଦିରକୁ ଦେଖି ମଧ୍ୟ ଇତିହାସ ସଂପର୍କରେ ଅବଗତ ହୋଇଥାଉ। ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ସୂର୍ଯ୍ୟମନ୍ଦିରର ଭଗ୍ନାବଶେଷ ଶହ ଶହ ହେଲା ମନୁଷ୍ୟ ସମାଜକୁ ଇତିହାସ ସଂପର୍କରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ଯୋଗାଉଛି। କେବଳ ହରପ୍ପା, ମିଶର, ନାଳନ୍ଦା ଓ କୋଣାର୍କ ନୁର୍ହେ, ବରଂ ବିଶ୍ବରେ ଥିବା ଏହି ଭଳି କୀର୍ତ୍ତିରାଜିଗୁଡ଼ିକ ଅତୀତର ସ୍ଥିତିକୁ ମନେ ପକାଇଦେଇଥାଏ। ଭଗ୍ନାବଶେଷରୁ ଶିଖାଯାଇଥିବା ଜ୍ଞାନ ଭବିଷ୍ୟତ ଶକ୍ତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ।
ଅତୀତର ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ଜୀବନ ଶୈଳୀକୁ ସୂଚିତ କରିଥାଏ ଭଗ୍ନାବଶେଷ। ପୁରୁଣା ଯୁଗରେ ମାନବ ସଭ୍ୟତାଙ୍କ ଖାଦ୍ୟପେୟ, କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ଭାଷା, ଗମନାଗମନ, ଉପସନାକୁ ଉପରେ ଅନ୍ୟକୁ ଅବଗତ କରାଇଥାଏ। ତେବେ ଭଗ୍ନାବଶେଷ ସଂପର୍କରେ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଖୋଜି ବାହାର କରିପାରନ୍ତି ଗବେଷକମାନେ। କାରଣ ଭଗ୍ନାବଶେଷ ସଂପର୍କିତ ତଥ୍ୟ ପାଇବା ପାଇଁ ସେମାନେ ବହୁ ପରିଶ୍ରମ କରିଥାନ୍ତି। ଦିନରାତିକୁ ଏକ କରିଦେଇଥାନ୍ତି। ଗବେଷକମାନେ ଗବେଷଣା ଗୋଟିଏ ଜିନିଷ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଲାଗିଥାଏ।
ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ଜାହଜ ଠାବ
ନିକଟରେ ଫିଲିପିନ ସଗାରରେ ଗବେଷକମାନେ ବୁଡିଯାଇଥିବା ଏକ ଜାହାଜ ‘ୟୁଏସ୍ଏସ୍ ସାମୁଏଲ ବି ରବର୍ଟସ’ର ଭଗ୍ନାବଶେଷକୁ ଠାବ କରିଛନ୍ତି । ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠାରୁ ଗଭୀର ଜଳରୁ ମିଳିଥିବା ଜାହଜ ଅଟେ। ଗବେଷକମାନେ ଏହାକୁ ୨୨ ହଜାର ୬୨୧ ଫୁଟ (୬୮୯୫ ମିଟର) ଗଭୀର ଜଳ ଭିତରେ ଠାବ କରିଛନ୍ତି। ଗବେଷକ ଭିକ୍ଟର ଭେସେକାଭୋ ଓ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଜେରେମୀ ମୋରିଜେଟ ଖୋଜିପାଇଛନ୍ତି । ଗବେଷକମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଯେ, ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଏହି ଜାହଜ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଜାପାନ ସହିତ ମୁହାଁମୁହିଁ ହେବା ସମୟରେ ୧୯୪୪ରେ ଏହି ଜାହଜ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ି ଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ କି ୨୨୪ ଜଣ କ୍ରୁ ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ । ଏହି ଜାହଜ ସଂପର୍କରେ ସଠିକ ଲୋକେଶନ ସଂପର୍କିତ ସଠିକ ତଥ୍ୟ ନଥିଲା ।
ବୃହତ୍ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ
ସେହିପରି ନିକଟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ରିଆର ଏକ ନୂଆ ପ୍ରଜାତି ଖୋଜି ପାଇଥିଲେ। ଏହି ପ୍ରଜାତିର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଏହାର ଏକ କୋଶିକା ଭଳି ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଏତେ ବଡ଼ ଯେ, ଏହାର ତୁଳନା ଅନ୍ୟ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହା ସାଧାରଣ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ତୁଳନାରେ ୫୦୦୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ବଡ଼। ଗବେଷଣାର ଲେଖକ ଓ ଲରେନ୍ସ ବର୍କଲେ ନ୍ୟାସନାଲ ପରୀକ୍ଷାଗାରରେ ମରୀନ ବାୟୋଲୋଜିଷ୍ଟ ଜୀନ-ମେରୀ ବୋଲେଡଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା, ଆମର ଟିମ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲୁ।
୧୨ଶହ ଶତାଦ୍ଦୀର ମନ୍ଦିର
ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା ସିନାପାଲି ବ୍ଲକ୍ ଉଦନ୍ତୀ ନଦୀ କୂଳ ବରଗାଁରେ ଥିବା ଭଙ୍ଗା ମନ୍ଦିର ୧୨ଶହ ଶତାବ୍ଦୀର କାକାଚୁରି ରାଜତ୍ବ ସମୟର ବୋଲି ଗତବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା। ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ବିକ ସର୍ବେକ୍ଷଣର ଜିତେନ୍ଦ୍ର ନାଗ ଏହି ଭଗ୍ନାବଶେଷ ମନ୍ଦିର ସ୍ଥଳରେ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କରିଥିଲେ। ଛତିଶଗଡ଼ର ରତନପୁର ଶିଳାଲେଖରୁ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ କାକାଚୁରି ରାଜ ବଂଶର ରାଜା ଜଜାଲ ଦେବ ପ୍ରଥମ ୧୧୧୪ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ପୂର୍ବରୁ ସମଗ୍ର ଦକ୍ଷିଣ କୋଶଲକୁ ନିଜର ଆଧିପତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ। ପରେ ସେ ସମଗ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମଧ୍ୟ କାକାଚୁରି ସାମ୍ରାଜ୍ୟଭୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ୧୨ଶହ ଶତାବ୍ଦୀରେ କାକାଚୁରି ରାଜାଙ୍କ ଆଦେଶ କ୍ରମେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେବଦେବୀ ମନ୍ଦିର କାକାଚୁରି ଗଭର୍ଣ୍ଣରଙ୍କର ତତ୍ତ୍ବାବଧାନ ହୋଇଥିଲା।