ଭୁବନେଶ୍ବର: ବହୁ ଦଶନ୍ଧି ପରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ବିକାଶ ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମିଳନୀର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଛି। ଭୁବନେଶ୍ବରସ୍ଥିତ ଜନତା ମଇଦାନରେ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ-୨୦୨୪ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଛି। ତିନି ଦିବସୀୟ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବିପୁଳ ଆନ୍ତରିକତା ଦେଖାଇଛନ୍ତି। ଏଥି ପାଇଁ କୋଟିକୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଛନ୍ତି। ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ୟାପକ ବିଜ୍ଞାପନ ଦେଇଛନ୍ତି। ବିଶ୍ବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀର ଆୟୋଜନ କରିବା ଏକ ସ୍ବାଗତଯୋଗ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ। କାରଣ ଭାଷା ଅତୀତର ଅସ୍ତିତ୍ବ ଓ ଏହା ହିଁ ବାସ୍ତବରେ ଭବିଷ୍ୟତ। ଭାଷା କଥା ଉଠିଲେ ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ କଥା ମନେ ପଡ଼ିଥାଏ, ଯେଉଁ ସଭା ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରିବାରେ ବଡ଼ ଭୂମିକା ତୁଲାଇଥିଲା। ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ପରିଚୟ ଦେଇ ପାରିଥାଏ। ଭାଷା ଭିତ୍ତିକ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ଓଡ଼ିଶା ହେଉଛି ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ। ତେଣୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିକାଶ ସରକାରଙ୍କ ସମେତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ଉଦ୍ୟମ କରାଯିବା ଦରକାର।
ଓଡିଆ ଭାଷା ମହୋତ୍ସବ ଓଡିଆ ଜାତିର ଗର୍ବ ଓ ଗୌରବ, ବନ୍ଦେ ଉକ୍ରଳ ଜନନୀ ଗୀତ ଗାନ ସହ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଛନ୍ତି। ସମାରୋହରେ ଓଡିଆ ଭାଷା ଜଗତର ବହୁ ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ, ସାହିତ୍ୟକ, ଭାଷାବିତ୍ ଓ କବିମାନଙ୍କ ସମାଗମ ହୋଇଛି। ଏଥିସହ ଯୋଡି ହୋଇଛି, ଓଡିଆ ଭାଷା ଇତିହାସରେ ନୂଆ ଫର୍ଦ୍ଦ। ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓଡିଆ ଭାଷାର ଅସ୍ମିତା ଶୋଭା ପାଉଛି। ଅ, ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅକ୍ଷର, ଓଡିଆ ଭାଷାର ପରିଚୟ ଦେଉଛି। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଏବଂ ଲିପିର ଉତ୍ପତ୍ତି ଓ ବିବର୍ତ୍ତନ, ପ୍ରାଚୀନ ପ୍ରସ୍ତର ଅଭିଲେଖ, ତାମ୍ରଫଳକ, ତାଳପତ୍ର, ପୋଥି, କଳିଙ୍ଗଶୈଳୀର ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ଓଡିଶାର ନୌବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କିତ କଳାକୃତିଗୁଡିକର ସୁଦୃଶ୍ୟ ଚିତ୍ରପଟ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଛି। ଓଡିଆ ଭାଷା ଇତିହାସ ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାର ନୂଆପିଢ଼ି ପାଇଁ ଏକ ସୁଯୋଗ ଆଣିଛି।
ସଂକଟରେ ଓଡ଼ିଆ
ତେବେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଏବେ ସଂକଟାବସ୍ଥାରେ ରହିଛି। କାରଣ ପିଲାଟିଏ ଜନ୍ମନେଲା ପରେ ଅଭିଭାବକମାନେ ଓଡ଼ିଆ ବଦଳରେ ଇଂରାଜି ଭାଷା ଶିଖାଉଛନ୍ତି। ଇଂରାଜି ମାଧ୍ୟମ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନିଜ ପିଲାଙ୍କୁ ପାଠ ପଢ଼ାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ଦୋକାନ-ବଜାର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସରକାରୀ ଓ ବେସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ନାମଫଳକ ମଧ୍ୟ ଇଂରାଜିରେ ରହୁଛି। ବିଦ୍ୟାଳୟ, ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଓଡ଼ିଆ ଶିକ୍ଷକଙ୍କର ଅଭାବ। ସରକାରୀ କାଗଜପତ୍ର ମଧ୍ୟ ଇଂରାଜିରେ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଥାଏ। ସୀମାନ୍ତରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉପରେ ପଡ଼ୋଶୀ ଭାଷା ମାଡ଼ି ବସୁଛି। ନୂଆପଡ଼ା, ବରଗଡ଼, ସୁନ୍ଦରଗଡ଼, ମୟୂରଭଂଜ, ବାଲେଶ୍ବର, ଗଂଜାମ, ରାୟଗଡ଼ା, ନବରଂଗପୁର ଓ ମାଲକାନଗିରି ଜିଲ୍ଲାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସଙ୍କଟ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଛି। ଓଡ଼ିଶା ମାଟିରେ ବେଙ୍ଗଲି, ତେଲୁଗୁ ଓ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାର ପ୍ରାଦୂର୍ଭାବ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ତେବେ ଅନ୍ୟଭାଷାର ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ବିକାଶ ହେଉଛି। ଓଡ଼ିଆର ମଧ୍ୟ ସେହିଭଳି ହେବା ଦରକାର।
କାନ୍ତକବିଙ୍କୁ କଣ୍ଠ କହିଲେ ଉଦ୍ଘୋଷିକା
ଓଡ଼ଆ ଭାଷାର ବିକାଶ ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ନିକଟରେ ଓଡ଼ିଆ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛନ୍ତି। ପଣ୍ଡିତ ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାସଙ୍କର ଜନ୍ମଭୂମିରେ ଏହି ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏହାକୁ ନେଇ ବିରୋଧୀମାନେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଇଥିଲେ। ଏହାକୁ ତରବରିଆ ଭାବେ ଉଦ୍ଘାଟନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଥିଲେ। ସେହିପରି ବିଶ୍ବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀରେ ବ୍ୟାପକ ତ୍ରୁଟି ଦେଖାଯାଇଛି। ‘ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ’ର ରଚୟିତା କାନ୍ତକବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ରଙ୍କୁ ଉଦ୍ଘୋଷିକା ଜଣକ କହୁଛନ୍ତି କଣ୍ଠକବି। ପୁଣି ସେ ବାରମ୍ବାର ଏଭଳି ଉଚ୍ଚାରଣ କରିଥିଲେ। କେବଳ କଣ୍ଠକବି ନୁହେଁ, ବରଂ ଆହୁରି ଅନେକ ଶବ୍ଦକୁ ମଧ୍ୟ ଠିକ୍ଭାବେ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିପାରୁ ନଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଏହି ଉଚ୍ଚାରଣକୁ କେବଳ ସାହିତ୍ୟିକ ନୁହଁନ୍ତି। ବରଂ ଓଡ଼ିଆକୁ ଭଲ ପାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଆଘାତ ଦେଇଛି। ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ଖୁବ୍ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି। ଗାଁ ପରିମଳ ଧୋବା ତୁଠରୁ ଭଳି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀର ଅବସ୍ଥା ହୋଇଛି ବୋଲି କୁହାକୁହି ହେଉଛନ୍ତି।
କ’ଣ କହିଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ
ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ପାତ୍ର, ସାହିତ୍ୟିକ ଡକ୍ଟର ସୀତାକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ଓ ଡକ୍ଟର ପ୍ରତିଭା ରାୟ ପ୍ରମୁଖଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ବିଶ୍ବ ଓଡ଼ିଆ ସମ୍ମଳନୀ ଉଦ୍ଘାଟିତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସଂସ୍କୃତି ସଚିବ ସୁଜାତା କାର୍ତ୍ତିକେୟନ୍ ସ୍ୱାଗତ ଭାଷଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସର୍ବ ପ୍ରାଚୀନତା ଏବଂ ନିରନ୍ତରତା ସମ୍ପର୍କରେ ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଭିତ୍ତିକ ଆଲୋଚନା ହେବ। ଏଥିରେ ପ୍ରସଙ୍ଗ ରହିଛି ‘ଭାଷା ହିଁ ଭବିଷ୍ୟତ’। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଉତ୍ପତ୍ତି, କ୍ରମବିକାଶ ଓ ଲୋକପ୍ରିୟତା ଉପରେ ସାରଗର୍ଭକ ଆଲୋଚନାମାନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି। ସମ୍ମିଳନୀକୁ ସ୍ମରଣୀୟ କରିବା ଲାଗି ଖାଣ୍ଡେଲାଇଟ୍ ପଥରରେ କଳିଙ୍ଗ ଶୈଳୀରେ ଓଡ଼ିଶାର କଳା ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟର ଅପୂର୍ବ ନିଦର୍ଶନ ସ୍ୱରୂପ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଛନ୍ତି, ଭାଷା ହେଉଛି ଜାତିର ମୁକୁଟ ଓ ଏକତାର ମହାନ ମନ୍ତ୍ର। ଆଜି ଏହି ଗୌରବର ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ସାରା ଓଡ଼ିଶା ଏହି ଭାଷା ପାଇଁ ଏକାଠି ହୋଇଛି। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି। ଆମ ଭାଷାର ଇତିହାସ ଜାଣିବା, ଭବିଷ୍ୟତ ରାସ୍ତା ତିଆରି କରିବା। ଓଡ଼ିଶା ଭାଷା ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା। ଏହା ସମୃଦ୍ଧ ଇତିହାସ ରହିଛି। ଓଡ଼ିଶା ଭଷାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଆମେ ମିଶି କାମ କରିବା।
ଓଡ଼ିଆ କହିପାରୁ ନାହାନ୍ତି ନବୀନ
ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ୨୪ ବର୍ଷ ଧରି ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେ ଠିକ୍ ଭାବେ ଓଡ଼ିଆ କହିପାରନ୍ତି ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରିୟ ନେତା। ବାରିପଦାକୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବାରିପୋଡା କୁହନ୍ତି। ସେହିପରି ନମସ୍କାରକୁ ନମୋସ୍କାର, ଆପଣଙ୍କୁ ଆପନ୍ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିଥାନ୍ତି। ଜଣେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ଓଡ଼ିଆରେ କଥା ହୋଇପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ ଆସିଥାଏ। ସଭାରେ ସେ ଅନ୍ୟ ଭାଷାରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଟେଲିପ୍ରମ୍ପଟରରୁ ଦେଖି ଭାଷଣ ଦିଅନ୍ତି। ଏହା ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ବୋଲି ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥାଏ। ବିଶ୍ବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀ ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ଆୟୋଜନ ହେବାକୁ ନେଇ ଯଦିଓ ସରକାର ବାହାସ୍ପୋଟ ମାରୁଛନ୍ତି। ଏହା ବଡ଼ କଥା ନୁହେଁ। ଯଦି ଏଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରିବାର ଥିଲା, ଗତ ୨୩ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ କରିପାରି ଥାନ୍ତେ। ନିର୍ବାଚନ ସମୟ ପାଖେଇ ଆସୁଥିବାରୁ, ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଦରଦୀ ପଣିଆ ଦେଖାଇ ହେବା ରାଜନୀତିକୁ ଲୋକେ ଆଉ ଅବୁଝା ନାହାନ୍ତି।
