ଭୁବନେଶ୍ୱର: ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସମୁଦ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ଲକ୍ଷ ପ୍ରଜାତିର ପ୍ରାଣୀ ଅଛନ୍ତି। ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ (୯୫ ପ୍ରତିଶତ) ମେରୁଦଣ୍ଡୀ ପ୍ରାଣୀ, ଯେଉଁମାନଙ୍କର ମେରୁଦଣ୍ଡ ନାହିଁ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଜେଲିଫିସ୍ ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି ଆଦି। କଙ୍କଡ଼ା, ମାଛ, କଇଁଛ, ସିଲ୍, ଅକ୍ଟୋପସ୍, ସାର୍କ, ତିମି, ଷ୍ଟାର୍ଫିସ୍, ଡଲଫିନ୍ ଆଦି ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଥାନ୍ତି। ସମୁଦ୍ର ଭିତରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ସାଧାରଣ କଥା ନୁହେଁ। କାରଣ ପୃଥିବୀର ୩ ଭାଗ ଜଳରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ତେଣୁ ଏହି ବିଶାଳ ଜଳରାଶିରେ ଥିବା ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ତାଲିକା ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଲମ୍ବା। ବୃହତ୍ ଜୀବମାନେ ଯେତେବେଳେ ମୃତ୍ୟୁର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି, ତାହା ଜଣାପଡୁଛି।
ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉ ଅଥବା ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣ ହେଉ ଅଥଚ ସମୁଦ୍ର ଜଳରାଶିରେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଜାହାଜ ଚଳାଚଳ ଯୋଗୁଁ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ ମାନଙ୍କର ଜୀବନ ସଂକଟ ଭିତରକୁ ଠେଲି ହୋଇଯାଉଛି। ସ୍ଥଳ ଭାଗର ବିଷାକ୍ତ ଜଳ ସମୁଦ୍ରରେ ନିଷ୍କାସିତ ହେଉଛି। ଏଥିରେ କଳକାରଖାନା ଓ ସହରାଞ୍ଚଳର ଦୂଷିତ ପାଣି ମିଶୁଛି। ସମୁଦ୍ରରେ ବିଶାଳ ଜାହାଜ ଗୁଡ଼ିକ ପରିଚାଳିତ ହେଉଛି। ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ସମୁଦ୍ରରୁ ମାଛ ଧରିବା ପାଇଁ ଟ୍ରଲର ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି। ଜାହାଜ ଓ ଟ୍ରଲର ଧକ୍କାରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଆଘାତ ପାଉଛନ୍ତି। ତେଣୁ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବମାନଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଥିବା ସଂଦେହ କରାଯାଉଛି।
ବେଳାଭୂମିରେ ମୃତ ପ୍ରାଣୀ
ଓଡ଼ିଶାର ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ବିଶାଳ ତିମି, ଡଲଫିନ୍ ଓ ଓଲିଭ ରିଡ୍ଲେ କଇଁଛଙ୍କ ମୃତଦେହ ପଡ଼ିରହିଥିବା ବର୍ଷ ସାରା ଖବର ଆସୁଛି। ଏମାନେ ବୃହତ୍ ଜାହାଜ ଓ ଟ୍ରଲ୍ର ମାଡ଼ରେ ଆଘାତ ପାଉଥିବା ସଂଦେହ କରାଯାଉଛି। କେବଳ ଯେ, ଓଡ଼ିଶାର ଉପକୂଳରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବମାନଙ୍କର ମୃତଦେହ ଠାବ ହେଉଛି ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ବାହାରେ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ଅଘଟଣ ଦେଖାଯାଉଛି। ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ ମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସରକାର ଓ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଉଛି। କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର କଥା ହେଲା ଯେ, ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁରେ କୌଣସି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଆସିପାରୁ ନାହିଁ।
ବିଶାଳ ତିମି ବି ଅସୁରକ୍ଷିତ
ଓଡ଼ିଶା ଉପକୂଳରେ ବିଗତ ଦିନରେ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ମୃତ ତିମିର ମୃତଦେହ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି। କେବଳ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ସମୁଦ୍ର ଉପକୂଳରେ ଗତ ୧୬ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୧୨ଟି ତିମ ଉଦ୍ଧାର ହୋଇଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୨ଟି ଜୀବିତ ତିମି ଲାଗିଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ୧୦ଟି ମୃତ ତିମିର ମୃତଦେହ ଲାଗିଛି। ଏଠାରେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ତିମିଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବଙ୍ଗପୋସାଗରୀୟ ତିମିର ମୃତଦେହ ଏଠାରେ ଆସି ଲାଗୁଛି। ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ମୃତଦେହ କୃଷ୍ଣପ୍ରସାଦ ବ୍ଲକ୍ ନବା ଗାଁ ନିକଟ ସମୁଦ୍ର କୂଳରେ ଲାଗିଛି। ଏହି ତିମିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିରଳ ନୀଳ ତିମି ମୃତଦେହ ବି ରହିଛି।
ସୁରକ୍ଷିତ ନାହାନ୍ତି ଓଲିଭ୍ ରିଡ୍ଲେ
ପ୍ରତିବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶାର ବେଳାଭୂମି ଗୁଡ଼ିକରେ ହଜାର ହଜାର ଓଲିଭ୍ ରିଡ୍ଲେଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଛି। ମୃତ ଅଲିଭ୍ ରିଡ୍ଲେ ଗୁଡ଼ିକୁ କୁକୁର, ବିଲୁଆ ଓ କାଉ ଖାଉଥିବାର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ। ଅଲିଭ୍ ରିଡ୍ଲେମାନେ ପ୍ରଜନନ ଋତୁ ସମୟରେ ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ଭିତରୁ ଚାଲି ଆସି ବେଳାଭୂମିରେ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାନ୍ତି। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ ଟ୍ରଲର ଓ ଜାହାଜ ଦ୍ୱାରା ଆଘାତ ପାଇଥାନ୍ତି। ଓଡ଼ିଶା ସେମାନଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ନେଇଥାନ୍ତି। ଧାମରା, ଦେବୀ ଓ ଋଷିକୁଲ୍ୟା ନଦୀ ମୁହାଣ ନିକଟରେ ସୁମଦ୍ର ଉପକୂଳରୁ ୨୦ କିମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଅଞ୍ଚଳ ମଧ୍ୟରେ ମାଛଧରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷେଧ କରନ୍ତି। ପେଟ୍ରୋଲିଂ କ୍ୟାମ୍ପ୍, ଯନ୍ତ୍ରଚାଳିତ ଡଙ୍ଗା, ଟ୍ରଲର ବା ଯାନ୍ତ୍ରିକ କୌଶଶଳରେ ମାଛମରା ନିଷେଧ କରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏସବୁ ପରେ ବି ଅଲିଭ୍ ରିଡ଼ଲେଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦିଆଯାଇ ପାରୁ ନାହିଁ।
