କୋଲକାତା: ଅତୀତର କଲିକତା ସହର ହେଉଛି ଆଧୁନିକ କୋଲକାତାର ରୂପ, ଯେଉଁଠି ଅନେକ ସ୍ଥାନ ଓ ବସ୍ତୁ ଇତିହାସକୁ ମନେ ପକାଇ ଦେଇଥାଏ। ତାହା ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀ ମନ୍ଦିର ହେଉ ବା ବିରଳା ମନ୍ଦିର। ସେହିପରି ମାର୍ବଲ ପେଲେସ, ଇଡେନ୍ ଗାର୍ଡେନ, ହାଓଡ଼ା ପୋଲ, ଭାରତୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ, ବିଜ୍ଞାନ ପେଲେସ, ଭିକ୍ଟୋରିଆ ମେମୋରିଆଲ, ପାର୍କ ଷ୍ଟ୍ରିଟ୍, ଆଲିପୁର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଚିଡ଼ିଆଖାନା, ଜେମ୍ସ ପ୍ରିନସେପ୍ ମୋନୋମେଣ୍ଟ ଇଂରେଜ ଶାସନର ସ୍ମୁତିକୁ ଉଦ୍ଜୀବୀତ କରିଥାଏ। ଇଂରେଜମାନେ କୋଲକାତାକୁ ଆସି ଉପନିବେଶ କରିଥିବାରୁ ସେମାନେ ଏଠାରେ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ବିକାଶମୂଳକ କାମ ମଧ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଟ୍ରାମ୍ ହେଉଛି ଅନ୍ୟତମ।
ଜୀବନରେ କିଛି ସମ୍ବଳ ଏପରି ଭାବରେ ଯୋଡାଯାଇଥାଏ ଯେ ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ଦୂରରେ ଥାଆନ୍ତି ସେତେବେଳେ ବହୁତ ଦୁଃଖ ଆସିଥାଏ। ଏବେ କୋଲକାତାରେ ଏହା ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସରକାର ୧୮୭୩ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା କୋଲକାତାର ଐତିହାସିକ ଟ୍ରାମ୍କୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। କୋଲକାତାର ୧୫୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଟ୍ରାମ୍ ସେବା ସହରର ଐତିହ୍ୟ ଓ ଆକର୍ଷଣର ପ୍ରତୀକ।
ଟ୍ରାମ୍ରେ ଯାତ୍ରା କରିବା ପାଇଁ ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ଲୋକେ କୋଲକାତାରେ ପହଞ୍ଚିଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏବେ ଲୋକେ କୋଲକାତାରେ ଟ୍ରାମ୍ ଦେଖିବେ ନାହିଁ। ଟ୍ରାମ୍କୁ କୋଲକାତାର ଲାଇଫଲାଇନ୍ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଟ୍ରାମ୍ ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପାଟନା, ଚେନ୍ନାଇ, ନାସିକ ଏବଂ ମୁମ୍ବାଇ ଭଳି ସହରଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ କୋଲକାତା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ଏହାକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାକୁ ନେଇ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି ସ୍ଥାନୀୟ ଜଣେ ଯାତ୍ରୀ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ଏହା କୋଲକାତାର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ, ବିଶେଷ କରି ଗରିବଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଜୀବନରେଖା ଅଟେ। ଏବେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ବସ୍ ଟିକେଟ୍ ଓ ଟ୍ୟାକ୍ସିରେ ଯାତ୍ରା କରିବା ଅଧିକ ମହଙ୍ଗା। ଟ୍ରାମ୍ ରେ ଯାତ୍ରା କରିବା ତୁଳନାରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ ଶସ୍ତା ଯାତ୍ରା ମାଧ୍ୟମ କାରଣ ଏହା ବିଜୁଳିରେ ଚାଲୁଛି।
ପରିବହନର ଏକ ଧୀର ମାଧ୍ୟମ
ପରିବହନ ମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ନେହାଶିଷ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟ୍ରାମ୍ ହେଉଛି ପରିବହନର ଏକ ଧୀର ମାଧ୍ୟମ ଏବଂ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଦ୍ରୁତ ବିକଳ୍ପ ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଏସ୍ପ୍ଲାନେଡ ମୈଦାନକୁ ଯିବା ରାସ୍ତାକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ କୋଲକାତାର ଟ୍ରାମ୍ ସେବା ଟ୍ରାଫିକ୍ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ବନ୍ଦ ରହିଛି। ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଧୀର ପରିବହନ ମାଧ୍ୟମ ଏବଂ ଫଳରେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଜାମ୍ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବୋଲି ଯୁକ୍ତି ଉପରେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରଖି ଯାତ୍ରୀ ଜଣକ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଭିଡ଼ ପାଇଁ ଟ୍ରାମ୍କୁ ଦାୟୀ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।
୨୦୨୩ ମସିହାରେ ୧୫୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି
୨୦୨୩ ମସିହାରେ କୋଲକାତାରେ ସହରର ଐତିହ୍ୟ ଟ୍ରାମ୍ ସେବାର ୧୫୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ରାଜ୍ୟ ପରିବହନ ମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ନେହାଶିଷ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅଧିକାରୀମାନେ କେକ୍ କାଟି ସହରର ଗର୍ବିତ ମୁହୂର୍ତ୍ତକୁ ପାଳନ କରିଥିଲେ। “ଟ୍ରାମ୍ ହେଉଛି ଆମର ଗର୍ବ। ଆଜିକାଲି ଟ୍ରାମ୍ ମାର୍ଗ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଛୋଟ ରହିଛି। କିନ୍ତୁ ସରକାର ଟ୍ରାମ୍ ର କିଛି ଐତିହ୍ୟ ମାର୍ଗର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି। ଆମର ପ୍ରଥମ ପ୍ରାଥମିକତା ହେଉଛି ସହରରେ ଟ୍ରାମ୍ ସେବା ଯେପରି କେବେ ଶେଷ ନ ହୁଏ ତାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା।
ଲୋକେ ଟ୍ରାମ୍ ଚଲାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି
ଏହା ଆମ ପାଇଁ ଗର୍ବର ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବୋଲି ଟ୍ରାମ୍ କଣ୍ଡକ୍ଟର ମାନସ ଦାସ କହିଛନ୍ତି। ଗତ ୪୦ ବର୍ଷ ହେଲା ମୁଁ କୋଲକାତାର ବିଭିନ୍ନ ରୁଟ୍ରେ ଟ୍ରାମ୍ ଚଳାଉଛି। ଏବେ ଏହି ସେବା ହ୍ରାସ ପାଇଛି, କିନ୍ତୁ ସହରର ଲୋକମାନେ ଟ୍ରାମ୍ ଚଲାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। କୋଲକାତାରେ ଏଭଳି ଇତିହାସ କେବେ ବି ସୃଷ୍ଟି ହେବ ନାହିଁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଟ୍ରାମ୍ର ଲମ୍ବା ଯାତ୍ରା ଦେଖି ମୁଁ ଆନନ୍ଦିତ ଏବଂ ଚାହୁଁଛି ଯେ ସରକାର କୋଲକାତାରେ ଟ୍ରାମ୍ ସେବାକୁ ଏକ ଐତିହ୍ୟ ପରିବହନ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଜାରି ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
ଘୋଡ଼ା ଟାଣିଥିଲା ଟ୍ରାମ୍
୧୮୭୩ ମସିହା ଫେବ୍ରୁଆରି ୨୪ ତାରିଖରେ କୋଲକାତାରେ ଘୋଡ଼ା ଚାଳିତ କାର୍ ଭାବେ ଟ୍ରାମ୍ର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା। ୧୮୮୨ ମସିହାରେ ବାଷ୍ପ ଇଞ୍ଜିନ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ୧୯୦୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାଳିତ ଟ୍ରାମ୍ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା। କୋଲକାତାର ପ୍ରାୟ ୧୧୩ ବର୍ଷ ପରେ ୨୦୧୩ରେ ଟ୍ରାମ୍, ଏସି ଟ୍ରାମ୍ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା।
