ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଗୁରୁକୁଳ ହେଉଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର ସହିତ ବିଜ୍ଞାନର ଜ୍ଞାନ ଦିଆଯାଉଥିଲା ଏବଂ ପିଲାମାନେ ଏହି ଗୁରୁକୁଳ କିମ୍ବା ଆଶ୍ରମରେ ରହି ମାଗଣାଶିକ୍ଷା ପାଉଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସମୟ ସହିତ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ବଦଳିଗଲା ଏବଂ ଗୁରୁକୁଳ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍କୁଲ, କଲେଜ, କୋଚିଂ ସେଣ୍ଟର ନିର୍ମାଣ କରାଗଲା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ଏକ ବାଣିଜ୍ୟିକ ରୂପ ନେଲା। ପାଠପଢ଼ା ଏତେ ମହଙ୍ଗା ହୋଇଗଲାଣି ଯେ ସାଧାରଣ ଲୋକ ନିଜ ପିଲାଙ୍କୁ ଭଲ ଶିକ୍ଷା ଦେଇପାରୁନାହାନ୍ତି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଆଜି ବି ପ୍ରାଚୀନ ଗୁରୁକୁଳ ଭଳି ଚାଲିଛି ଯେଉଁଠି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଗଣାଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଉଛି। ଭଗବାନଙ୍କ ଠାରୁ ଗୁରୁଙ୍କ ସ୍ଥିତି ଉଚ୍ଚ। କିନ୍ତୁ ଆଜିର ଯୁଗରେ ବିନା ପୁରସ୍କାରରେ ଶିକ୍ଷା ଦାନ କରୁଥିବା ଗୁରୁ ମିଳିବା କଷ୍ଟକର। କିନ୍ତୁ ଏମିତି ଜଣେ ଗୁରୁ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ଯିଏ ବିନା ଲାଭରେ କେବଳ ମାଗଣା ଶିକ୍ଷାର ଜ୍ୟୋତି ଜଳାଉଛନ୍ତି ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହି ଗରିବ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଠପଢ଼ାରେ ନିଜ ସଞ୍ଚୟ ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି।
କୋଚିଂ ସିଟି ଭାବେ ସମଗ୍ର ଦେଶର ଅଗ୍ରଣୀ ସହର ଭାବେ ରାଜସ୍ଥାନର ସିକର ନିଜର ପରିଚୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ଯାଉଛି। ଦେଶର ପ୍ରସିଦ୍ଧ କୋଚିଂ ସେଣ୍ଟରର ଭବ୍ୟ ଓ ବିଶାଳ ଆଟିକଲ ସିକର ସହରର ପରିଚୟ ପାଲଟିଛି। ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ସିକରର ଜୟପୁର ରୋଡସ୍ଥିତ ରିକୋ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଆଲ ଏରିଆରେ ଥିବା ଯୋଶୀ ଶର୍ଟହ୍ୟାଣ୍ଡ ଟ୍ରେନିଂ ସେଣ୍ଟର ଷ୍ଟେନୋର ମାଗଣା ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସାରା ଦେଶରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଲାଭ କରିଛ। ଷ୍ଟେନୋମାନ ନାମରେ ପରିଚିତ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ଚେଜାରା ୪୮ ବର୍ଷ ଧରି ମାଗଣା ଷ୍ଟେନୋ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରି ଆସୁଛନ୍ତି, ଯିଏ କି ଆଜି ଗରିବ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ବରଦାନ ସଦୃଶ୍ୟ।
୧୫ ହଜାର ପିଲାଙ୍କୁ ମାଗଣା ସର୍ଟହ୍ୟାଣ୍ଡ ଶିକ୍ଷା
୧୯୭୬ ମସିହାରେ ୬୮ ବର୍ଷୀୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ଚେଜାରା ଯୋଶୀ ସର୍ଟହ୍ୟାଣ୍ଡ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟର ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ୨୦୧୬ରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଲିମିଟେଡରେ ସିନିୟର ମ୍ୟାନେଜର ଭାବେ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଚାକିରି କାଳରେ ସେ ନିଜ ଦରମାର ଅଧା ଭାଗ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଠପଢ଼ାରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରି ଆସୁଛନ୍ତି। ୪୮ ବର୍ଷରେ ପାଖାପାଖି ୧୫ ହଜାର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ମାଗଣା ସର୍ଟହ୍ୟାଣ୍ଡ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ଏକ ହଜାର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଚାକିରି କରୁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଭାରତୀୟ ସଂସଦ, ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟ, ରାଜସ୍ଥାନ ହାଇକୋର୍ଟ, ରାଜସ୍ଥାନ ବିଧାନସଭା, ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଚିବାଳୟ, ରାଜସ୍ଥାନ ସରକାରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଭାରତୀୟ ସେନା, ବିଏସଏଫ, ସିଆରପିଏଫ, ଆଇଟିବିପି, ସୀମା ସୁରକ୍ଷା ବଳ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ସରକାରୀ ବିଭାଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି କାରଣରୁ ଆଜି ରାଜସ୍ଥାନ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରୁ ମଧ୍ୟ ଗରିବ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଶର୍ଟହ୍ୟାଣ୍ଡ ତାଲିମ ନେବାକୁ ଆସନ୍ତି।
ସକାଳ ୫ଟାରୁ ପାଠପଢ଼ା ଆରମ୍ଭ
୬୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମଧ୍ୟ ସକାଳ ୪ଟାରୁ ତାଙ୍କ ରୁଟିନ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ସକାଳ ୫ଟାରୁ ସେମାନଙ୍କ କ୍ଲାସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ। ଦୂର ଦୂରାନ୍ତରୁ ଶହଶହ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ସକାଳ ୫ଟା ପୂର୍ବରୁ ଶ୍ରେଣୀଗୃହରେ ପହଞ୍ଚିଥାନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀର ଶୃଙ୍ଖଳା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠୋର ଅଟେ। ଏଠାରେ ପାଖାପାଖି ୨୦୦ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ବସିବାର କ୍ଷମତା ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ବିଳମ୍ବରେ ଆସୁଥିବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଜାଗା ଅଭାବରୁ ସେଦିନ ଘରକୁ ଫେରିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି। ବିନା ମାଇକରେ ନିଜ ମଧୁର କଣ୍ଠରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଅନ୍ତି, ତା’ପରେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱର ଦୂରଦୂରାନ୍ତରେ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ। ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ସ୍ୱର ଓ ସମର୍ପଣ, ଆନ୍ତରିକତା ଓ ସ୍ନେହର ଉତ୍ସାହ ସ୍ପଷ୍ଟ ଜଣାପଡ଼ୁଛି।
୪ କିଲୋମିଟର ଚାଲିଚାଲି ଆସନ୍ତି
ସମଗ୍ର ଶେଖାଓ୍ଵାଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ମାଗଣା ଶିକ୍ଷା ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ପରିଚୟର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ଏବଂ ସମସ୍ତେ ସେମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଶଂସା ନକରି ବଞ୍ଚୁନାହାନ୍ତି। ସିକର ସହରର ରାଧାକିଷନପୁରାରେ ରହୁଥିବା ଚେଜାରା ଏବେ ବି ଅତି ସରଳ ଜୀବନ ଯାପନ କରୁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟମାନେ ଆଜି ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ବିଳାସପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ବିତାଉଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏକ ଛୋଟ ଘରେ ରହୁଥିବା ଚେଜାରା ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ। ଆଜି ବି ସେ ନିଜ ଘରଠାରୁ ୪ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଚାଲି ଚାଲି କ୍ଲାସ କରିବାକୁ ଆସନ୍ତି । ଶୀତ, ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଓ ବର୍ଷା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେମାନେ ଛୁଟି ନନେଇ ଡ୍ୟୁଟିରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହୁଛନ୍ତି।
ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣଙ୍କ ଗୁରୁଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା
ଲକ୍ଷ୍ମୀନାରାୟଣ ଚେଜରା ତାଙ୍କ ଗୁରୁ ଓମ୍ ପ୍ରକାଶ ଯୋଶୀଙ୍କଠାରୁ ଏହି ପ୍ରେରଣା ପାଇଥିଲେ। ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗରିବ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରୁ ଆସିଥିବା ଚେଜାରାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଗୁରୁ ଓମ୍ ପ୍ରକାଶ ଯୋଶୀ ମାଗଣା ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ସେ ଆଜୀବନ ମାଗଣା ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନିଜ ଗୁରୁଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରୁଛନ୍ତି। ସିକର ଜିଲ୍ଲାର ଅଦାଲତରେ ପିଏ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଷ୍ଟେନୋଗ୍ରାଫର ହେଉଛନ୍ତି ତାଙ୍କର ଛାତ୍ର । ଏତଦ୍ ବ୍ୟତୀତ ଶେଖାବତୀ ଅଞ୍ଚଳର ସମସ୍ତ ବିଭାଗର ଅଧିକାଂଶ ଷ୍ଟେନୋଗ୍ରାଫର ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ତାଲିମ ନେଇ ସରକାରୀ ଚାକିରି କରୁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଛାତ୍ରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରତି ବହୁତ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ କଳିଯୁଗରେ ଆମ ଗୁରୁଙ୍କଠାରୁ ବଡ ସାଧୁ ଆଉ କେହି ନୁହଁନ୍ତି । ଯେଉଁ ଗୁରୁ କେବଳ ନିଜ ଶିଷ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମାଗଣାଜ୍ଞାନ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ବରଂ ନିଜର ସମସ୍ତ ସଞ୍ଚିତ ଅର୍ଥ ଏହି ଗରିବ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି, ତେବେ ଆଜିର ଯୁଗରେ ଏଭଳି ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର ଏବଂ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ମିଳିବା କଷ୍ଟକର।
