ଜଳ, ବାୟୁ ଓ ମାଟି ପ୍ରଦୂଷିତ ହେଉଛି। ଜଳବାୟୂ ଉପରେ ପ୍ରଦୂଷଣର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ପଡୁଛି। ଏହି କାରଣରୁ ଫସଲ ଉପୁଜିବା, ରୋଗ ବ୍ୟାପିବା, ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଦେଖାଯାଉଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଅନୁମାନ କରୁଛନ୍ତି। ସବୁଠାରୁ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ହେଲା ଆୟୂଷ କମିବା। ଲୋକମାନେ ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ହେବା କମ ଦେଖାଯାଉଛି। ନୂଆନୂଆ ରୋଗ ଦେଖାଯାଉଛି। ୪୦ ବର୍ଷର ଯୁବକ ହଠାତ୍ ହୃଦ୍ଘାତରେ ଆଖିବୁଜୁଛି। ଜୀବଜଗତକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଇପାରିଲେ ସବୁ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଛନ୍ତି।
ଦିଲ୍ଲୀ ପ୍ରଦୂଷଣ
ବିଗତ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ବାୟୁପ୍ରଦୂଷଣ ଦିଲ୍ଲୀବାସୀଙ୍କ ଜୀବନ ପାଇଁ ମାରାତ୍ମକ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେଉଛି। ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ କାରଣରୁ ଏଠାକାର ଲୋକଙ୍କ ବୟସ ପ୍ରାୟ ୧୨ ବର୍ଷ ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ। ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଦୂଷିତ ସହର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଶିକାଗୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏନର୍ଜି ପଲିସି ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟର ବାର୍ଷିକ ରିପୋର୍ଟ ‘ଏୟାର କ୍ୱାଲିଟି ଲାଇଫ୍ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ୨୦୨୪’ ଅନୁଯାୟୀ, ଦିଲ୍ଲୀର ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଏଠାରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଆୟୁଷ ହ୍ରାସ କରୁଛି। ଭାରତର ନିଜସ୍ୱ ଜାତୀୟ ମାନଦଣ୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ପ୍ରଦୂଷଣର ବର୍ତ୍ତମାନର ସ୍ତର ଜାରି ରହେ କିମ୍ବା ସାଢେ ଆଠ ବର୍ଷର ଆୟୁଷ ବଜାୟ ରହେ ତେବେ ବାସିନ୍ଦାମାନେ ୮.୫ ବର୍ଷ ଆୟୁଷ ହରାଇପାରନ୍ତି। ଯଦି ଭାରତ ପିଏମ୍ ୨.୫ (୨.୫ ମାଇକ୍ରୋମିଟରରୁ କମ୍ ବ୍ୟାସ ବିଶିଷ୍ଟ ବାୟୁରେ ଥିବା କଣିକା) ପାଇଁ ଜାତୀୟ ମାନଦଣ୍ଡ ପୂରଣ କରେ ତେବେ ଦିଲ୍ଲୀବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଆୟୁଷ ୮.୫ ବର୍ଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ।
କ’ଣ କହିଲେ ନେତା
ନିକଟରେ ଦିଲ୍ଲୀ ପ୍ରଦେଶ କଂଗ୍ରେସ କମିଟି ସଭାପତି ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଯାଦବ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ସରକାରରେ ପରିବେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗୋପାଳ ରାୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଶୀତକାଳୀନ ଆକ୍ସନ ପ୍ଲାନ୍ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଗୋପାଳ ରାୟ ଦିଲ୍ଲୀରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ରଣନୀତିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରି ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ସରକାର ଗତ ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅରବିନ୍ଦ କେଜ୍ରିୱାଲ ସରକାରଙ୍କ ଅଡ୍-ଇଭେନ୍, ରେଡ୍ ଲାଇଟ୍ ଅନ୍-କାର୍ ଅଫ୍ ଏବଂ ସ୍ମୋଗ୍ ଟାୱାର ଭଳି ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶୀତଦିନେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାନକ ଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ଅଧିକ ରହିଥାଏ। ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଯାଦବ ଦିଲ୍ଲୀରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉପରାଜ୍ୟପାଳ ବିନୟ ସକ୍ସେନାଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଲୋଡ଼ିଛନ୍ତି।
ଦିଲ୍ଲୀ ପ୍ରଦୂଷଣର କାରଣ
ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗୋପାଳ ରାୟଙ୍କ ୧୪ ସୂତ୍ରୀ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଶୀତକାଳୀନ ଯୋଜନାରେ ଅନେକ ଦିଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି। ଏଥିରେ ଧୂଳିକଣିକା, ଯାନବାହନ ପ୍ରଦୂଷଣ, ଭଙ୍ଗା ରାସ୍ତାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ଧୂଳି, ନଡ଼ା ପୋଡ଼ିବା, ଖୋଲା ଆବର୍ଜନା ପୋଡ଼ିବା, ଶିଳ୍ପ ପ୍ରଦୂଷଣ, ବାଣ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ, ଗ୍ରୀନ୍ ୱାର୍ ରୁମ୍ ଓ ଗ୍ରୀନ୍ ଆପ୍, ହଟ୍ ସ୍ପଟ୍, ରିଅଲ୍ ଟାଇମ୍ ସୋର୍ସ ସେଗ୍ମେଣ୍ଟେସନ୍ ଅଧ୍ୟୟନ, ସବୁଜିମା, ଇ-ବର୍ଜ୍ୟ ଇକୋ-ପାର୍କକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଓ ପଡ଼ୋଶୀ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ଗ୍ରେଡେଡ୍ ରେସପନ୍ସ ଆକ୍ସନ ପ୍ଲାନ୍ (ଜିଆରଏପି)ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ମାରାତ୍ମକ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ବିଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି। ଆମେରିକାର ଏକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏକ ଗବେଷଣା ଅଧ୍ୟୟନକୁ ଉଦାହରଣ ଦେଇ ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଯୋଗୁଁ ଦିଲ୍ଲୀର ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟ ୧୨ ବର୍ଷ ହ୍ରାସ ପାଇଛନ୍ତି।
ମାଟି ହେଉଛି ପ୍ରଦୂଷିତ
ଆମର ମାଟି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇସାରିଛି। ମାଟିର ଉର୍ବରତା ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ମାଟିର ଶକ୍ତି ନାହିଁ କହିଲେ ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ। ଚାଷପୋଯୋଗୀ ମାଟିରେ ପୂର୍ବରୁ ଗୋବର ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା। ଗୋବଂଶ ହ୍ରାସ ପାଉଥିବାରୁ ଚାଷୀମାନେ ଜମିରେ ରାସାୟନିକ ସାର ଓ କୀଟନାଶକ ଔଷଧର ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି। ତେଣୁ ମାଟିର ଉର୍ବରତା ହ୍ରାସ ପାଉଛି। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ରାସାୟନିକ ଓ କୀଟନାଶକ ବ୍ୟବହାର ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟାନ୍ନ ଖାଇବା ଦ୍ବାରା ଶରୀରର ରୋଗପ୍ରତିଷେଧକ ଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ପାଉଛି।
ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣ
ସେହିପରି ଆମକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳ ମିଳିପାରୁ ନାହିଁ। ଅତୀତରେ ଲୋକେ ପ୍ରାକୃତିକ ଜଳ ପିଉଥିଲେ। ସେଥିରେ ଖଣିଜ ଦ୍ରବ୍ୟ ରହୁଥିଲା। କିନ୍ତୁ ମାଟି ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇଥିବାରୁ ଜଳ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛି। ଧନୀ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକେ ଆକ୍ବାଗାର୍ଡରୁ ପାଣି ପିଉଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସାଧାରଣ ଜନତା ଘରେ ଏହି ମେସିନ ଲଗାଇବା ସହଜ ନୁହେଁ। ସରକାରୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୋଗାଣ କରାଯାଉଥିବା ଜଳ ଏକପ୍ରକାର ଠିକ୍ ଥିବା ବେଳେ କୂଅ, ନଦୀ, ପୋଖରୀରୁ ଜଳ ବ୍ୟବହାର କରି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକେ ରୋଗର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି।
