ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସଭ୍ୟତାରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିବା ମଣିଷ ଦିନକୁ ଦିନ ନିଜର ଗୁରୁ ଦାୟିତ୍ୱକୁ ଭୁଲି ଯାଉଛି । ସବୁଜ ଜଙ୍ଗଲ ବିନାଶ କରି କଂକ୍ରିଟ ଅଟ୍ଟାଳିକା ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହୁଛି । ସରକାର ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ପ୍ରଶାସନିକ ଉଦାସୀନତା ଯୋଗୁଁ, ଏହା କେବଳ କାଗଜପତ୍ରରେ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିଯାଉଛି । ସରକାରଙ୍କ ଉଦେଶ୍ୟ ଫଳବତୀ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଅଳସୁଆମୀ ଯୋଗୁଁ ପରିବେଶ ଦିନକୁ ଦିନ ଅଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଥିବା ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ ମତ ଦିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ପରିବେଶକୁ ସୁରକ୍ଷା ରଖିବାକୁ ହେଲେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଗୁରୁଦାୟିତ୍ୱ ହେବା ଦରକାର । ଏପରିକି ପରିବାର ସ୍ତରରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗୋଷ୍ଠୀ, ଗାଁ, ପଂଚାୟତ ସ୍ତରୀୟ, ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରରେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କମିଟି ଗଠନ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ବନୀକରଣ କରାଯାଉଛି । ନଦୀକୂଳରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରାଯାଉଛି । ସେହିପରି ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଉଥିବା ବେଳେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସରକାରଙ୍କ ଯୋଜନା ବାସ୍ତବରେ କାମକୁ ଆସୁନାହିଁ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁନ ୫ ତାରିଖ ଠାରୁ ପରିବେଶ ଦିବସରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଉଛି ।
ନେତା, ମନ୍ତ୍ରୀ, ଅଧିକାରୀମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି ନେଇ ବଡ଼ ବଡ଼ ଭାଷଣ କରୁଛନ୍ତି । ସରକାର ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଚାରା ରୋପଣ କରୁଛନ୍ତି । ଏକଥା ସତ, କିନ୍ତୁ ବର୍ଷ ଶେଷ ବେଳକୁ ଏକ ଲକ୍ଷରୁ ୧୦୦ଟି ଗଛ ମଧ୍ୟ ବଂଚିପାରୁ ନାହିଁ । ସବୁଠାରୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର ବିଷୟ ହେଲା ଯେ, ବେଳେ ବେଳେ ସେପଟେମ୍ବର-ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ମଧ୍ୟ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରାଯାଉଛି, ଯାହାକି ହାସ୍ୟସ୍ପଦର ବିଷୟ । ଜୁନ-ଜୁଲାଇ ମାସରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କଲେ ଗଛଗୁଡ଼ିକର ଚେର ମାଟିକୁ ଜାବୁଡ଼ି ଧରିପାରିବ ଏବଂ ଏହା ବଂଚିବାରେ ସହାୟକ ହେବ । କିନ୍ତୁ ସେପଟେମ୍ବର-ଅକ୍ଟୋବରରେ ଗଛ ଲାଗଇବା ବେଳକୁ ମାଟିର ଆଦ୍ରତା ପୂର୍ବ ଭଳି ନଥିବ ।
ବୃକ୍ଷରୋପଣ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ
ସବୁଜବନାନୀ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ସରକାର ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରୁଛନ୍ତି, ଏହା ଏକ ଭଲ କାମ ନିଶ୍ଚିତ । କିନ୍ତୁ ଗଛ ଗୁଡ଼ିକ କିପରି ବଂଚିବ, ଏଥି ପାଇଁ କ’ଣ କରାଯାଇପାରିବ, ସେଥି ପାଇଁ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଚିନ୍ତା ବୋଧେ କରୁ ନାହାନ୍ତି । ଯଦିଓ ବୃକ୍ଷକୁ ବଂଚାଇବା ପାଇଁ ହଜାର ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ବିନିଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି, ଏହା ଠିକ୍ ଭାବରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇପାରୁ ନଥିବାରୁ ଫଳପ୍ରଦ ହେଉ ନଥିବା ମଧ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି । ପରିବେଶକୁ ସୁରକ୍ଷା ରଖିବାକୁ ହେଲେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ମାଧ୍ୟମ ହେଉଛି ବୃକ୍ଷରୋପଣ । ବିଶ୍ୱରେ ଖାଲି ଥିବାସ୍ଥାନରେ ବୃକ୍ଷରୋପଣ କରାଯାଇ ପାରିଲେ, ପରିବେଶ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇପାରିବ । ଏଥି ପାଇଁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଆନ୍ଦୋଳନ ହେବା ଦରକାର । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ନିଜର ପରିବେଶ ମଧ୍ୟରେ ଅତିକମରେ ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଚାରାରୋପଣ କରିପାରିଲେ ପରିବେଶ ପାଇଁ ମଙ୍ଗଳ ହୋଇପାରିବ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷ ପରିବେଶ ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରିପାରିଲେ ଏହା ସୁରକ୍ଷିତ ହେବ ।
ଦୂଷିତ ହେଉଛି ନଦୀ ଜଳ
କେବଳ ଭାରତ କଥା ଯଦି ଚିନ୍ତା କରାଯିବ, ଏଠାରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିବା ନଦୀରେ ବେଆଇନ ଭାବେ ଶବ ସତ୍କାର କରାଯାଉଛି । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, କରୋନା କାଳରେ ମଧ୍ୟ ସଂକ୍ରମିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ମୃତଦେହକୁ ନଦୀପଠାରେ ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରାଯାଉଥିବା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଉଛି । ବିଗତ ଦିନରେ ଗଙ୍ଗା ଓ ଯମୁନା ନଦୀରେ ଶତାଧିକ ମୃତଦେହ ପାଣିରେ ଭାସୁଥିବା ଖବର ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ସ୍ତବ୍ଧ କରିଦେଇଥିଲା । କରୋନା ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଛି । ଉଭୟ ପରଂପରାଗତ ଏବଂ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତିର ଅପଚୟ ଘଟିଛି । ବର୍ଷ ୨୦୧୯ ତୁଳନାରେ ୨୦୨୦ ଆରମ୍ଭରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । କରୋନା ଭାଇରସ ମହାମାରୀ ଗ୍ଲୋବାଲ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି । ମୋଟାମୋଟା ଭାବେ କହିବାକୁ ଗଲେ କରୋନା ମହାମାରୀ ଉଭୟ ମାନବ ସଭ୍ୟତା ଓ ପରିବେଶ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି ।
ଭାଷଣବାଜୀରେ ସୀମିତ ପରିବେଶ
ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ ଜନତା ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । କାରଣ ପରିବେଶ ବଂଚିଲେ, ସଂସାର ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବ । ତେଣୁ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ସଚେତନ ହେବା ଦରକାର । ଏହି ଉଦେଶ୍ୟକୁ ନେଇ ୧୯୭୪ ମସିହା ଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁନ ୫ ତାରିଖକୁ ‘ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ପରିବେଶର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଶ୍ୱରେ ଅବଗତ କରିବା ପାଇଁ ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ସମ୍ମିଳନୀ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଦ୍ୱାରା ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ, ପରିସ୍ଥିତିର ପରିଚାଳନା, ପରିବେଶ ଅଭିଶାସନ, ରସାୟନ ପରିଚାଳନା, ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳର ଦକ୍ଷତା ଉପରେ ନିୟମିତ ଭାବେ ପରିବେଶ ସଂପର୍କିତମୂଳକ ସମ୍ମିଳନୀର ଆୟୋଜନ ହେଉଛି ।
