ଭୁବନେଶ୍ବର: ବିଶ୍ବ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଲୋକଙ୍କର ଜୀବନରେଖା ପାଲଟି ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ସୁନାମ ଆଣିଛି, ବିଗତ ଦିନରେ ଘଟିଥିବା ଅଘଟଣକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚାକୁ ଆସୁଛି। ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାରରେ ବୁଡ଼ି ପ୍ରାୟ ୧୫ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟଣା ଆଜି ବି ଜଳଜଳ ହୋଇ ଦେଖାଯାଉଥିବା ବେଳେ ଶୁକ୍ରବାର ଅପରାହ୍ଣରେ ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା ଲଖନପୁର ବ୍ଲକ ରେଙ୍ଗାଲି ଥାନା ଶରଧାଘାଟ ନିକଟରେ ଦେଶୀ ଡଙ୍ଗା ବୁଡ଼ିବା ଘଟଣା ରାଜ୍ୟବ୍ୟାପି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ହୋଇଛି। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଛତିଶଗଡ଼ର ରାୟଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ଖର୍ସିଆ ଓ କତରଲିଆ ଅଞ୍ଚଳର ୭ ଜଣ ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି। ଏହି ଦୁଇ ଗ୍ରାମର ପ୍ରାୟ ୫୦ ଜଣ ଶରଧାଘାଟକୁ ଆସି ଏକ ଫେରିଡଙ୍ଗାରେ ଜଳଭଣ୍ଡାର ପାରି ହୋଇ ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ଅମ୍ବାଭୋନା ବ୍ଲକ ବାଞ୍ଜିପାଲି ନିକଟସ୍ଥ ପଥରସେନୀ ମନ୍ଦିରକୁ ଯାଇଥିଲେ। ସେଠାରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ସହିତ ମାନସିକ ବୋଦା ବଳି ଦେଇ ସେଠାରୁ ଫେରୁଥିଲେ। ଫେରିବା ସମୟରେ ଅଘଟଣର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ।
ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାରରେ ଅଘଟଣ ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମୃତକଙ୍କ ପରିବାକୁ ସହାୟତା ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ସ୍କୁବା ଡ୍ରାଇଭର ଓ ସର୍ଚ୍ଚ କ୍ୟାମେରା ପଠାଇଥିଲେ। ଏହା ପ୍ରଶଂସନୀୟ କାମ। କିନ୍ତୁ ୨୪ ବର୍ଷର ସ୍ଥିତ ସରକାର ଜଳପଥରେ ଅଘଟଣ ନ ଘଟିବା ପାଇଁ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥା କରିପାରି ନାହାନ୍ତି। କେବଳ ଲଖନପୁର ନୁହେଁ, ରାଜ୍ୟର ଦୁର୍ଗମ ଓ ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ଗାଁଗୁଡ଼ିକରେ ଆଜି ବି ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ଲୋକ ଜଳପଥ ଦେଇ ଜୀବନକୁ ବାଜି ଲଗାଇ ଯାତାୟତ କରୁଛନ୍ତି। ଦେଶୀ ଡଙ୍ଗା ବୁଡ଼ି ଘଟଣା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଖବର ଆସୁଛି। କିନ୍ତୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ନିଦ ଖୋଲୁନାହିଁ। ବରଂ ବିକାଶର ଡେଙ୍ଗୁରା ବଜାଇ ଚାଲିଛନ୍ତି। ଯେଉଁଠିକୁ ସ୍ଥଳପଥରେ ଯିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ, ସେଠାରେ ସତର୍କମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ଅତିକମରେ ନିଆଯାଇ ପାରନ୍ତା ବୋଲି ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀମାନେ ମତ ଦିଅନ୍ତି।
କୋଲାବ ନଦୀରେ ୪ ଯୁବତୀ ବୁଡ଼ିଥିଲେ
ଗତବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ ୧୩ ତାରିଖର ଘଟଣା। କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ସେମିଳିଗୁଡ଼ା ବ୍ଲକର କୋଲାବ ଜଳଭଣ୍ଡାରରେ ଦେଶୀ ଡଙ୍ଗା ବୁଡ଼ି ବବିତା କିର୍ଷାନୀ(୧୮), ସାବିତ୍ରୀ କିର୍ଷାନୀ(୧୯), ନୀଳା କିର୍ଷାନୀ (୧୮) ଓ କମଳୁ ବାଲଦି(୧୯)ଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ମୃତକମାନେ ଥିଲେ ସେମିଳିଗୁଡା ବ୍ଲକ ରଜପୁଟ ପଞ୍ଚାୟତ ମୁଖିବିଡ଼ାଇ ଗାଁର। ଘଟଣାର ପୂର୍ବ ଦିନ ସେମାନେ ନନ୍ଦପୁରର ଉମ୍ବେଲ ଗ୍ରାମକୁ ଚଇତି ପରବ ଦେଖି ଯାଇଥିଲେ। ଯାତ୍ରା ସରିବା ପରେ ମୁଖିବିଡ଼ାଇର ୫ ଯୁବତୀ ତେନ୍ତୁଳିପଡା ନଦୀ ଘାଟ ପଟେ ଫେରିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କୁ ଛାଡିବା ପାଇଁ ତେନ୍ତୁଳିପଡାର ତିନି ଯୁବକ ସାଙ୍ଗରେ ଆସିଥିଲେ। ତେବେ ଘାଟରେ ଥିବା ଗୋଟିଏ ଅଧା ଭଙ୍ଗା ଡ଼ଙ୍ଗାରେ ସମସ୍ତେ ବସି ନଦୀ ପାର ହେଉଥିବା ବେଳେ ଆହୁଲା ନଥିବାରୁ ଯୁବକ ଦ୍ବୟ ହାତରେ ଆହୁଲା ମାରି ଡ଼ଙ୍ଗାକୁ ଆଗକୁ ନେଉଥିବା ବେଳେ ମଝି ନଦୀରେ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଡ଼ଙ୍ଗାଟି ଓଲଟି ପଡିଥିଲା। କୂଳରେ ଥିବା ପୋଡ଼ଗଡ଼ର ମତ୍ସଜୀବୀମାନେ ତୁରନ୍ତ ୪ ଜଣଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ୪ ଜଣ ବୁଡି ଯାଇଥିଲେ।
ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳରେ ଜଳଯାତ୍ରା
ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଯାତାୟତ ପାଇଁ ଜଳଯାତ୍ରା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମାଧ୍ୟମ ପାଲଟିଛି। କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଘାତକ ହେଉଛି। ପଞ୍ଚାୟତ, ବ୍ଲକ୍, ଜିଲ୍ଲା ସଦର ମହକୁମା ଆସିବାକୁ ଜଳପଥ ଛାଡ଼ିଲେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ। କାଁ ଭାଁ କିଛି ଘାଟକୁ ଛାଡ଼ିଲେ ସବୁଠି ଦେଶୀ, ହୁଲି ଡଙ୍ଗା ଲୋକଙ୍କ ଯାତାୟାତର ଏକ ମାତ୍ର ମାଧ୍ୟମ ପାଲଟିଛି। ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁଟର ୪ ଜିଲ୍ଲାରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡଙ୍ଗାବୁଡ଼ି ଘଟଣା ଘଟୁଛି। ସେଥିରୁ କିଛି ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆସୁଥିବା ବେଳେ, ଆହୁରି ଅନେକ ଘଟଣା ସାମ୍ନାକୁ ଆସୁନାହିଁ। ଡ୍ୟାମ୍ ସମେତ ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ପାହାଡ଼ିଆ ନାଳ ଯୋଗୁ ଶତାଧିକ ଗ୍ରାମବାସୀ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଜୀବନ ବିତାଇ ଆସୁଛନ୍ତି। ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ଯାତାୟାତ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନ କିଛି ଘାଟ ଚିହ୍ନଟ କରିଛି। ଚିହ୍ନଟ ଘାଟ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଷ ତମାମ ଡଙ୍ଗା ଚାଲୁଛି। ଅନ୍ୟ ସବୁ ଘାଟରେ ହୁଲି ଡଙ୍ଗା ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକେ ଯାତାୟାତ କରୁଛନ୍ତି। ଅଦିନିଆ ବର୍ଷା, ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼ ସମୟରେ ହେଉଥିବା ପବନକୁ ହୁଲି ଓ ଦେଶୀ ଡଙ୍ଗା ସମ୍ଭାଳି ପାରୁନଥିବାରୁ ଭାରସାମ୍ୟ ହରାଇ ଓଲଟି ପଡୁଛି।କେବଳ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ୨୦୨୦ରେ ୫୦ ଜଣ, ୨୦୨୧ରେ ୨୯ ଜଣ, ୨୦୨୨ରେ ୫୮ ଜଣ ମୋଟ ୧୩୭ ଜଣ ବୁଡ଼ି ପ୍ରାଣ ହରାଇଛନ୍ତି। ଏଥି ସହ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଜଳପ୍ରପାତରେ ମଧ୍ୟ ଅସାବଧାନତା ଯୋଗୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଉଛି।
କେବଳ କୋରାପୁଟ ନୁହେଁ, ଅନ୍ୟତ୍ର ବି ସମସ୍ୟା
ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ଡ୍ୟାମ୍ ରହିଛି। ନବରଙ୍ଗପୁର, କୋରାପୁଟ, ରାୟଗଡ଼ାର ବହୁ ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ଏହି ଡ୍ୟାମ୍ ଲାଗି ବାହ୍ୟଜଗତରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି। କଳାହାଣ୍ଡି ପାଇଁ ଉପାଦେୟ ସାଜିଥିବା ଏହି ଜଳଭଣ୍ଡାର ଅବିଭକ୍ତ କୋରାପୁଟବାସୀଙ୍କ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରୁନି। ଅଥଚ ଡ୍ୟାମ୍ ଏବଂ ନଦୀ, ନାଳରେ ବୁଡ଼ି ୨୦୨୦ରେ ୨୯, ୨୦୨୧ରେ ୨୨ ଓ ୨୦୨୩ରେ ୪୨ଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି। ମାଲକାନଗିରି ଜିଲ୍ଲାରେ ରହିଛି ବାଲିମେଳା ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ସତୀଗୁଡା ଡ୍ୟାମ୍। ଏଥି ସହ ଗୁରୁପ୍ରିୟା, ଛତିଶଗଡ଼ର ସାବେରୀ, ଆନ୍ଧ୍ରର ସିଲେରୁ ନଦୀ ମାଲକାନଗିରି ଜିଲ୍ଲାର ଚିତ୍ରକୋଣ୍ଡା, କାଲିମେଳା, ପଡିଆ ବ୍ଲକକୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରିଛି। ଅଞ୍ଚଳବାସୀ ନିତିଦିନିଆ କାମ ପାଇଁ ଡଙ୍ଗା ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବେଳେ ୨୦୨୦ରେ ୧୭, ୨୦୨୧ରେ ୪୭ ଓ ୨୦୨୨ରେ ୨୯ଙ୍କ ବୁଡ଼ି ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି। ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାରେ ୨୦୨୦ରେ ୧୦, ୨୦୨୧ରେ ୧୦ ଓ ୨୦୨୨ରେ ୧୫ ଜଣ ପ୍ରାଣ ହରାଇଛନ୍ତି।
