ନାମ : ଡ.ପ୍ରୀତିଧାରା ସାମଲ
ଜନ୍ମସ୍ଥାନ: କୋରାପୁଟ ଜନ୍ମ ତାରିଖ :୫.୯.୧୯୭୩ ବୃତ୍ତି : ଓଡିଆ ଅଧ୍ୟାପିକା, ସରକାରୀ ମହିଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, କୋରାପୁଟ , ଠିକଣା : ଦେବାଶ୍ରିତ,ପୂଜାରିପୁଟ ରୋଡ, କୋରାପୁଟ,୭୬୪୦୨୦
ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା: ବିଏସସି, ଏମଏ,ଏମଫିଲ, ପିଏଚଡ଼ି , କବିତା ସଙ୍କଳନ : ଡାଏରୀ, ଖେଳ, ଦର୍ପଣ ରେ ନାରୀ, ଉର୍ଣାର ପୃଥିବୀ । ଗବେଷଣା ମୂଳକ ପୁସ୍ତକ : ରମାକାନ୍ତ ରଥଙ୍କ କବିତା ର ଭାଷା ଓ ରଚନା ଶୈଳୀ
ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରଥମ କବିତା ସଂକଳନ “ଡାଏରି” ଯାହାକି କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା।ଏ ପୁସ୍ତକ ଟିକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ କାହିଁକି ମନୋନୟନ କଲା ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି କହିବେକି ?
ସେ ବର୍ଷ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଦେଶର ଯୁବ ତଥା ତରୁଣ ସାହିତ୍ୟିକମାନଙ୍କ ନିମେନ୍ତ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ବୟସ ୩୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍, ଏକ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କଲେ । ଯୋଜନାର ନାମ ‘ନବୋଦୟ’ ଯୋଜନା। ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଲେଖାଲେଖି କରୁଥିବା ଯୁବ କବି/ଗାଳ୍ପିକ ମାନଙ୍କ ପାଣ୍ଡୁଲିପି ଆହ୍ବାନ କରାଯାଇଥିଲା । ମୁଁ ବି ମୋର କବିତାର ପାଣ୍ଡୁଲିପି ଦାଖଲ କରିଥିଲି। ସୌଭାଗ୍ୟ ବଶତଃ ମୋର କବିତା ପାଣ୍ଡୁଲିପି ‘ଡାଏରୀ’ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ମନୋନୀତ ହୋଇ ‘ନବୋଦୟ’ ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ ପ୍ରଥମ ବହି ଭାବରେ ଆତ୍ମପ୍ରକାଶ କଲା ।
ଜଣେ କବି ପାଇଁ ପୁରସ୍କାର କେତେ ମହତ୍ବ ରଖେ ?
ଜଣେ କବିଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାର ନିଶ୍ଚିତ କିଛି ପରିମାଣରେ ଉତ୍ସାହିତ କରେ କିନ୍ତୁ ପାଠକୀୟ ମତାମତ ସର୍ବାଗ୍ରେ ।
କେଉଁ ନାରୀ କବି ମାନଙ୍କୁ ଆପଣ ପଢିବାକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି ଓ କାହିଁକି ?
କୁନ୍ତଳା କୁମାରୀଙ୍କଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅପର୍ଣ୍ଣା ମହାନ୍ତି, ପ୍ରବାସିନୀ ମହାକୁଡ଼, ଇନ୍ଦିରା ଦାସ, ସୁଚେତା ମିଶ୍ର, ଗାୟତ୍ରୀବାଳା ପଣ୍ଡା, ସ୍ବପ୍ନା ମିଶ୍ର, ମାଧୁରୀ ପଣ୍ଡା, ଶର୍ମିଷ୍ଠା ସାହୁ ଆଦି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପଢ଼ିବାକୁ ଭଲ ପାଏ। ଯେଉଁମାନଙ୍କ କବିତାରେ ମୁଁ ନିଜକୁ ଆବିଷ୍କାର କରେ। ମୋର ଦୁଃଖ, ସୁଖ, ପ୍ରେମକୁ ଖୋଜିପାଏ। ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ରକଳ୍ପ ଓ ବାକ୍ୟାଂଶଙ୍କୁ ଭେଟେ ସେମାନଙ୍କ କବିତା ବେଶୀ ଭଲ ଲାଗେ।
‘ଦର୍ପଣ ରେ ନାରୀ ‘ ର ଶୀର୍ଷକ ଅନୁସାରେ ପ୍ରକୃତରେ ସମାଜ ଆଗରେ ନାରୀଟି ତା’ ଚରିତ୍ରକୁ ଠିକ ଦର୍ପଣ ଭଳି ରଖିପାରେ ନା ପରଦା ଭିତରେ ?
ପ୍ରଶ୍ନଟିକୁ ବୁଝି ପାରିଲିନି । ‘ନାରୀ ଚରିତ୍ର’ ଆଉ ‘ଦର୍ପଣ’ ମଧ୍ୟରେ ସଂପର୍କଟିକୁ ସମନ୍ବିତ କରି ଅର୍ଥଟିକୁ ଧରି ପାରିଲିନି । ଯେଉଁ ସମାଜରେ ଏବେ ବି ନାରୀଟିଏ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିଲେ ତା’ ଚରିତ୍ର ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନଚିହ୍ନ ଲାଗିଯାଏ ସେଠି ତା’ ଚରିତ୍ରକୁ ଦର୍ପଣ କେମିତି କରିପାରିବ। ମୋ କବିତା ସଂକଳନର ଶୀର୍ଷକ ‘ଦର୍ପଣରେ ନାରୀ’ରେ ନାରୀଟିଏ ଦର୍ପଣରେ ନିଜକୁ ଯେମିତି ଦେଖୁଛି।
ଆପଣ ଲେଖି ଆସିଥିବା ଏଯାବତ କବିତା ଭିତରୁ ପ୍ରିୟ କବିତା କେଉଁଟି ?
ସବୁ କବିତା ମୋର ପ୍ରିୟ। ସେମିତି କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କବିତା ନାହିଁ ଯାହା ମୋର ଅତି ପ୍ରିୟ ।
“ଉର୍ଣ୍ଣାର ପୃଥିବୀ” ଭିତରେ ଥିବା ଅନ୍ତଃସ୍ୱର ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି ଆଲୋକପାତ କରିବେ କି ?
ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଭବ, ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣା- ଦୁର୍ଘଟଣା ଓ ତତ୍ଜନିତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା, କିଛି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଭାବ କବିତା ହେଇ ନିଜକୁ ପରିପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ନାରୀର ପୃଥିବୀ ବୁଢ଼ିଆଣୀର ସୂତା ପରି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଓ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ। ହୁଏତ ସେଇ ସୂତାରେ ତା’ ସ୍ବପ୍ନର ସଂସାର ଗଢ଼େ। ଏହାହିଁ କବିତା ସଂକଳନର ଅନ୍ତଃସ୍ବର।
୨୭ବର୍ଷ ଲେଖନୀ କାଳ ଭିତରେ କେବେ ନିଜ ମାଟିର ସ୍ୱରକୁ କାବ୍ୟରୂପ ଦେଇପାରିଛନ୍ତି କି ?
ମୋ କବିତା ସବୁବେଳେ ମାଟି ମନସ୍କ। ଏଣୁ ଅନେକ କବିତାରୁ ମାଟିର ମହକ ଆସେ। ଅନେକ ବିମ୍ବ, ପ୍ରତୀକ ମୁଁ ମୋ ମାଟିରୁ ସଂଗ୍ରହ କରେ। ମୋ ମାଟି ଓ କବିତା ଅଭିନ୍ନ।
ଆପଣଙ୍କ ଜନ୍ମ ମାଟି ଓ ଶୃଜନକର୍ମୀ ଭିତରୁ ଯେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ର ପକ୍ଷଧର ହେବାକୁ କୁହାଗଲେ ,ଆପଣଙ୍କର ନିଷ୍ପତି କଣ ହେବ ?
ଯେମିତି କହିଲି ମୋ କବିତା ସବୁବେଳେ ମାଟି ମନସ୍କ। ମାଟିରୁ କବିତା ପାଇଁ ବହୁ ଭାବଚିତ୍ର ମିଳେ। ତେବେ ପ୍ରାୟତଃ କବିତା ପକ୍ଷରେ ଥାଏ ମୁଁ।
ପୁରୁଷ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ସମାଜରେ ଜଣେ ନାରୀ କବି ନିଜକୁ କେତେ ମାତ୍ରାରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ?
ଏବେ ବି ଜଣେ ନାରୀ ପାଇଁ ଲେଖକୀୟ ସ୍ବାଧୀନତା ଖୁବ୍ ସୀମିତ । ନିଜର ଗୋପନ ଇଚ୍ଛା, ସ୍ବପ୍ନକୁ ମୁକ୍ତଭାବରେ ଲେଖିଲା ବେଳକୁ ତା’ ପରିବାର, ତା’ ସମାଜ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହେଇ ଠିଆ ହୁଅନ୍ତି। ସମାଜର ବିଦ୍ରୁପ ଓ କଟାକ୍ଷକୁ ଡରି ଅନ୍ତର୍ମାନର ଅନେକ କଥାକୁ ସେ ମନ ଭିତରେ କବର ଦିଏ। ମୁଁ ବି ଜଣେ କବି ଭାବରେ ସେଇ ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇନଥିବାରୁ ସନ୍ତାପିତ ହୁଏ, ସନ୍ତୁଳି ହୁଏ।
ଆପଣ ନାରୀ ସ୍ୱରକୁ କବିତାରେ ରୂପାୟନ କରିଛନ୍ତି କି ? ଯଦି ହଁ , ତେବେ କେତେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି ?
ହଁ, ଯେହେତୁ ମୁଁ ଜଣେ ନାରୀ ତେଣୁ ମୋ ସ୍ବର ନାରୀସ୍ବର। ମୋର ଦୁଃଖ, ସୁଖ, ଅସହାୟତା, ପ୍ରବଣତା, ସ୍ବପ୍ନ, ସ୍ବପ୍ନଭଙ୍ଗ, ପ୍ରେମ ଓ ଇର୍ଷା ସବୁକିଛି ଜଣେ ସାଧାରଣ ନାରୀର। ଏଇ ସବୁ ହିଁ ରୂପ ପାଇଚି ମୋର ଅଧିକାଂଶ କବିତାରେ। ସେ କବିତା କେତେ ସଫଳ ଓ କେତେ ବିଫଳ ମୁଁ କେମିତି କହିବି?
