ଆଗାମୀ ପୀଢିର ମଣିଷ ମାନଙ୍କୁ ନୂଆ ଦର୍ଶନରେ ଅନୁପ୍ରେରିତ କରି ସୁନ୍ଦର ,ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ ଭାବରେ ଜୀବନ ବଂଚିବା ପାଇଁ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ଏକ ଜଳୁଥିବା ଲଣ୍ଠନ ସଦୃଶ । ସବୁକାଳରେ ଏବଂ ଜୀବନର ଯେକୌଣସି ଦୁଃସ୍ଥିତି ଭିତରେ ବି ଆମକୁ ଆନନ୍ଦରେ ବଂଚିବାକୁ ହେବ ଏପ୍ରକାର ମହାନ ବାଣୀ ଗଙ୍ଗାଧରୀୟ ସାହିତ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ମୂଳ ଉପଜୀବ୍ୟ ।
ଜୀବନରେ ଦୁଃଖ ଏବଂ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଆସିବାଟା ପ୍ରକୃତିର ଏକ ସାଧାରଣ ନିୟମ । ଏ ସଂସାର ଭିତରେ ବଂଚ ିରହିଥିଲେ ଜୀବନର ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଯାବତୀୟ ଜାଗତିକ ଦୁଃଖ ଏବଂ ସମସ୍ୟାର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ହେବ । ତାରି ସତ୍ୱେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ନୈରାଶ୍ୟ, ବିଷାଦ ,ଉଦଭଟତା ଓ ମୃତ୍ୟୁ ନିକଟରେ ଜଣେ ଜୀବନ ବାଦୀ ମଣିଷ ଭୀରୁ ଭଳି ଆତ୍ମ ସମର୍ପଣ କରିବ ନାହିଁ । ସବୁ ପ୍ରକାର ବିଡମ୍ବନା , ଅପ୍ରାପ୍ତି ଏବଂ ଦୁର୍ଯୋଗ ଥାଇ ଏ ଜୀବନ ମନୋରମ , ଏ ଜୀବନ ମଧୁମୟ , ଏହି ସୁନ୍ଦର ଦର୍ଶନ ଗଙ୍ଗାଧର ସାହିତ୍ୟରେ ସ୍ୱତଃ ଆବିଷ୍କାର କରିହୁଏ ।
ଆଧୁନିକ ମଣିଷ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସଭ୍ୟତାରେ ଆଜି ଅଣନିଃଶ୍ୱାସୀ । ତାର ଚାରି ପାଖରେ ଆଜି କେତେ ପ୍ରକାର ଅଘଟଣ ଏବଂ ଦୁରାରୋଗ୍ୟର ବାତାବରଣ । ଏଠି ଶାନ୍ତି ଓ ସୁନ୍ଦରତାକୁ ଅନ୍ୱେଷଣ କରିବା ନିହାତି ଦୁଃସାଧ୍ୟ । ଏମିତି ଏକ ଘଡିସନ୍ଧି ମୁହୂର୍ତରେ ଆମ ଭିତରେ ସକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଉଦ୍ରେକ ପାଇଁ ଦାର୍ଶନିକ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ ।
ଏ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୁନ୍ଦର ଏବଂ ମଧୁମୟ ଏ ପ୍ରକାର ମହାନୁଭବତା ଆମ ଅନ୍ତର ଭିତରେ ଆମକୁ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ହେବ । ଜୀବନରେ ଯେତେ ଦୁଃଖ ଏବଂ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଆସିଲେ ମଧ୍ୟ ଏ ଜୀବନ ମହୋତ୍ସବମୟ । ଏହି ଅନୁଚିନ୍ତାର ଗଭୀରତା ଦେଇ କାଳାତିପାତ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି କଦାପି ହାରିଯାଏ ନାହିଁ । ସେ କେବେ ବିଷାଦବାଦୀ ହୁଏ ନାହିଁ । ତା ନିକଟରେ ଅବଶୋଷ ଏବଂ ସ୍ୱଗତୋକ୍ତି ବୋଲି କିଛି ନଥାଏ । ସେ ପ୍ରତିଟି ମୁହୂର୍ତରେ ପରିପୂର୍ଣ ଜୀବନ ନେଇ ବଂଚୁଥିବା ମହତ୍ ଭାବନା ନିକଟରେ ସମର୍ପିତ ହୋଇଯାଏ । ଏ ଦର୍ଶନ , ଏ ଆନନ୍ଦ ଗଙ୍ଗାଧର ସାହିତ୍ୟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।
ତୁଚ୍ଛ ତେଲ ଲୁଣର ସଂସାର ଭିତରେ ନିଜକୁ ବୁଡାଇ ରଖି ଜୀବନ ଓ ଜଗତର ବ୍ୟାପକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ ମହତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ କଦାପି ଭୁଲିଯବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଏ ଜୀବନଟା ସବୁମତେ ଆକର୍ଷଣୀୟ । ତେଣୁ ମାଧୁର୍ଯ୍ୟ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦେଇ ଜୀବନର ସତ୍ୟକୁ ଖୋଜିବାକୁ ହେବ । ଜୀବନର ହଜାରେ ବଂଚନା ଏବଂ ଅପ୍ରାପ୍ତି ସତ୍ୱେ ଏ ପୃଥିବୀ ଆଦୌ ଦୁଃଖ ଓ ବିଷାଦର ଗନ୍ତାଘର ନୁହେଁ ।ଏ ସଂସାରର କୋଣଅନୁକୋଣରେ ପରିପୂର୍ଣ ହୋଇ ରହିଥିବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ ଶାନ୍ତିକୁ ହୃଦୟ ଦେଇ ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ଉଲବ୍ଧି କରିବାକୁ ହେବ ।
ଭଗବାନଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ଦୁଃଖବୋଲି କିଛି ନାହିଁ । ଜୀବନରେ ଯାହା ବି ଆସିବ ସବୁ ଅମୃତମୟ । ବଣଫୁଲର ବାସ୍ନା , ଝରଣାର କୁଳୁକୁଳୁ ନାଦ , ପବନର ସାଇଁସାଇଁ ଶବ୍ଦ,ପକ୍ଷୀର ଶୃତିମଧୁର କାକଳିରେ ଜଗତର ଶୋଭା ଓ ଅମୃତରଧାରା ଭରପୂର ହୋଇ ରହିଛି । ବଂଚିବାପାଇଁ ଅସରନ୍ତି ପ୍ରେରଣା ସେଇଠି ଖୁନ୍ଦି ହୋଇ ରହିଛି ।
ହତ୍ୟା,ଧର୍ଷଣ ,ଲୁଣ୍ଠନର ଚକ୍ରବ୍ୟୁହ ଭିତରେ ଆଧୁନିକ ମଣିଷ ଯେତେବେଳେ ଅଶାନ୍ତିରେ ତିଳତିଳ ହୋଇ ଜଳୁଛି ,ପାର୍ଥିବ ବିଭବର ମୋହରେ ଧାଇଁଧାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ଯେତେବେଳେ କ୍ଲାନ୍ତ ଓ ଅବସନ୍ନ, ଗଙ୍ଗାଧର ସାହିତ୍ୟର ପଠନ ମଣିଷକୁ ନୂଆକରି ବଂଚିବା ଲାଗି ନୂଆ ଦର୍ଶନ ଦେଇ ପାରିବ । ମଣିଷ ମଣିଷକୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରିଦେଲେ , ଜଣେ ଆଉ ଜଣକୁ ନିଃସର୍ତରେ ନିଜର କରିଦେଲେ ଏତେ ଅସାମାଜିକତା ଏବଂ ଅମାନବିକତା ଆଉ ରହିବ ନାହଁ । ତେଣୁ ମଣିଷକୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରିବା ପାଇଁ ହିଁ କବିଙ୍କର ପୂର୍ଣ୍ୟବ୍ରତ ହୋଇଛି ।
-ଫୁଲେଫୁଲେ ଯଥା ବିଭିନ୍ନ ବାସ
ଜୀବନେ ଜୀବନେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ନିବାସ –
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଏହି ଅମରବାଣୀ ଭିତରେ ମଣିଷ ମଣିଷକୁ ଭଲପାଇବାର ଯେତେ ପ୍ରେରଣା ରହିଛି ,ତାର ଆବଶ୍ୟକତା ସବୁ କାଳରେ ରହିଥିବାର ମନେହୁଏ । ସମଗ୍ର ପୃଥବୀକୁ ଗୋଟିଏ ପରିବାର କରିବାରେ ଏଇ ଧାଡିଗୁଡିକ ଯଥେଷ୍ଟ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ବୋଲି ପ୍ରତ୍ୟୟ ହୁଏ ।
ନିରହଂକାରୀ ମଣିଷ ହିଁ ପୃଥିବୀର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ଉପଭୋଗ କରିପାରେ । ଯିଏ କୌଣସି ସଂକୀର୍ଣତାରେ ବନ୍ଦୀ ନୁହେଁ , ସେ ପ୍ରେମ ଓ ବିଶ୍ୱାସର ଉପାସକ । ସେ ହିଁ ପ୍ରକୃତରେ ଋଷି କବିର ମାନ୍ୟତା ପାଇପାରେ । ଅନ୍ତର ଭିତରେ କପଟ ଓ ଛଳନା ରଖି କେହିକେବେ ବିଶ୍ୱକୁ ମଧୁମୟ ବୋଲି କହିପାରେନା । ଏ ଦୃଷ୍ଟିରୁ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ହୃଦୟ ଉଦାର । ଜୀବନର ମହତ୍ୱକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରିଥିବା ଜଣେ ମହାମନିଷୀ । ଅନେକ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ସ୍ୱଗତୋକ୍ତି ଊର୍ଦ୍ଧରେ ସେ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ପୁଜାରୀ ।କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଜୀବନକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ଭଲପାଉଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ପରିବେଶକୁ ସେ ନିବିଡ ଭାବରେ ସ୍ୱର୍ଶ କରିଥିଲେ । ଇତର ମାନଙ୍କ ଭଳି ସାଂସାରିକ ମୋହ ଓ ପେଟର କ୍ଷୁଧା ଲାଗି କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଦୁଃଖୀ ହୋଇ ନାହାନ୍ତି , ବରଂ ଜୀବନର ସତ୍ୟାର୍ଥ ଓ ବିଶ୍ୱର ବ୍ୟାପକତା ଆଡକୁ ତାଙ୍କ କବି ଅନ୍ତର ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁର୍ତ ଭାବରେ ଢଳି ଯାଇଛି । ଶାନ୍ତି ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ସତତ ଉନ୍ମୁଖ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ମୁକ୍ତ କଣ୍ଠରେ ଗାଇଛନ୍ତି-
ବିଶ୍ୱଦେଖ ମଧୁମୟରେ ଜୀବନ
ବିଶ୍ୱଦେଖ ମଧୁମୟ
ମଧୁର ଝରଣ କରିବ ହରଣ,
ତୋପାପ ମରଣ ଭୟରେ ଜୀବନ
ବିଶ୍ୱ ଦେଖ ମଧୁମୟ -!!
କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଜୀବନ ବଂଚୁଥିଲେ ଗୋଟେ ପ୍ରକାରେ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ଲେଖୁଥିଲେ ଆଉ ଏକ ପ୍ରକାରେ ଏ ପ୍ରକାର ସେ ନଥିଲେ । ଜୀବନରେ ଆସୁଥିବା ସବୁତକ ଦୁଃଖ ଏବଂ ସମସ୍ୟାକୁ ଭୟକରି ଗୋଟେ କାକୁସ୍ଥ ଜୀବନ ବଂଚିବାକୁ ସେ ଆଦୌ ପସନ୍ଦ କରୁ ନଥିଲେ । ସୁତରାଂ ସେ ଥିଲେ ସଂପୂର୍ଣ ନିର୍ଭୀକ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ । ପରାଧୀନତାର ଖୋଳପା ଭିତରେ ବନ୍ଦୀ ଜୀବନ କାଟୁଥିବା ଜଣେ ପ୍ରତିଭା ବିଶ୍ୱକୁ ମଧୁମୟ କହି ଘୋଷଣା କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଯିଏ ଜୀବନର ସବୁ ସୁଖ-ଦୁଃଖର ବହୁ ଊର୍ଦ୍ଧରେ ବଂଚୁଥାଏ ଠିକ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଭଳି , ସେ କେବେ ଜୀବନର ଲାଭ କ୍ଷତିର ହିସାବ ଭିତରେ ନିଜକୁ ସିମୀତ ରଖିପାରେ ନାହିଁ । ଯିଏ ସଂପୂର୍ଣ ନିର୍ବିକାର ,ସେ ସଂପୂର୍ଣ ମୁକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞ । ଏହି କବିତ୍ୱର ଗଭୀରତାର ଅଧିକାରୀ କବି ହିଁ ଜୀବନକୁ ସବୁ ମତେ ସୁନ୍ଦର କହିପାରେ । କହିପାରେ ସାହସର ସହିତ ଯୁକ୍ତିକରି ଜୀବନରେ ଅଭାବ ନାହିଁ କି ଅପୂର୍ଣତା ନାହିଁ । ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଏକ ଫୁଲର ସହର ଯେଉଁଠି ମଧୁଛଡା ବିଷ ବାହାରେ ନାହିଁ ।
ଜଣେ ମଣିଷ ସେ କବି ହୋଇଥାଉ କି ବୈଜ୍ଞାନିକ ନିଜକୁ ନିଜେ ଅନୁଭବ କରି ନପାରିଲେ , ନିଜକୁ ନିଜର ଆଂଜୁଳାରେ ଧରି ରଖିବାକୁ ସାହସ ଦେଖାଇ ନପାରିଲେ ଜୀବନ ବଂଚିବାର ମଜାକୁ ସେ ଆଦୌ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଏ କଥା କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଠିକ ଭାବରେ ବୁଝିପାରିଥିଲେ ।
ତେଣୁ ଗଙ୍ଗାଧର ସାହିତ୍ୟର ସବୁଠାରୁ ବଡଦିଗ ହେଲା –ତାଙ୍କ ସାହିତ୍ୟର ଚରିତ୍ର ମାନେ ସମସ୍ତେ ସକାରାତ୍ମକ ଏବଂ ତ୍ୟାଗୀ । ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ଆତ୍ମ ସମୀକ୍ଷା କରନ୍ତି । କୌଣସି ଦୁଃଖ ବା ସମସ୍ୟା ପଇଁ ଅନ୍ୟ ଉପରେ ଦୋଷାରୋପ କରିବାର ଅସୁସ୍ଥ ମାନସିକତା ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ନାହିଁ । ଜୀବନର ଯେତେ ସବୁ ଅଭାବକୁ ସେମାନେ ଅଭିଜ୍ଞତା ହିସାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିନେଇଛନ୍ତି । ମଣିଷ ଅସୁବିଧାରେ ପଡିଗଲେ ପ୍ରଥମତଃ ସେ ନିଜେ ଦାୟୀ ଏହି ମାନସିକତା ରଖୁଥିବା ମନୁଷ୍ୟ କଦାପି ଅସୁଖୀ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । ଦୁନିଆଁ ତାପାଇଁ ସୁନ୍ଦର ,ଜୀବନ ତା ଲାଗି ସୁନ୍ଦର । ତେଣୁ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଏକ ସାଧାରଣ ଜୀବନ ଶୈଳୀଠାରୁ ଅନେକ ଉପରେ , ଯେଉଁଠି ସମସ୍ୟା ନାହିଁ କି ନାହିଁ ବି ଦୁଃଶ୍ଚିନ୍ତା !
କବିର ଅନ୍ତର ଯେତେବେଳେ ଯାବତୀୟ ଦୁଃଖ ଏବଂ ଭାବନାରେ ଭର୍ତି ହୋଇଯାଏ ସେତେବେଳେ ବି ସେ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖେ ଅମରାପୁରୀର । ଦୁଃଖ ସାଲୁବାଲୁ ଜୀବନକୁ ନେଇ ସେ କଦାପି ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ । କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଠିକ ଭାବରେ ବୁଝିଥିଲେ ଯେ-ଏ ପୃଥିବୀରେ ବଂଚିବା ପାଇଁ ଯେତେ ବି ରାସ୍ତା ରହିଛି ସବୁ ରାସ୍ତା ଦୁଃଖ ପୂର୍ଣ । ସୁତରାଂ ଦୁଃଖକୁ ଜାବୁଡି ଧରି ଭାଗ୍ୟ ଓ ବିଧାତାକୁ ଧିକ୍କାର କରିବା ଜଣେ ଜୀବନବାଦୀ ମନୁଷ୍ୟର ପରିଚୟ ନୁହେଁ । ଆଖରେ ଯେତେ ଅଶ୍ରୁ ନିର୍ଗତ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ହସିବାକୁ ପଡିବ । ଦୁଃଖକୁ ଜୟ କରିବାର ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ ମନଭରି ହସିବା । ତେଣୁ ଗଙ୍ଗାଧରୀୟ ସାହିତ୍ୟର ଚରିତ୍ରମାନେ ଜୀବନର-ରାସ୍ତାରେ ଅନେକ ଘାତପ୍ରତିଘାତ କରିବାର ସାମ୍ନା କଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ଡରିଯାଇ ନାହାଁନ୍ତି ବଂଚିବାକୁ । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ, ସବୁବେଳେ ମଧୁମୟ । ସବୁବେଳେ ଅମୃତମୟ !
ମଣିଷ ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରେ ବଂଚିବାକୁ ଭୟକରି । ସେ କିଛି ବି ସାଲିସ କରିପାରେ ନାହିଁ ବୋଲି ବାଛିନିଏ ହାରିଯିବାର ରାସ୍ତାକୁ । ଜୀବନକୁ ସବୁ ମତେ ଉପଭୋଗ କରିବାର ତରିକା ତାକୁ ଜଣା ନଥାଏ । ଜୀବନକୁ ସୁଖରେ ଓ ଦୁଃଖରେ ବି ଉପଭୋଗ କରାଯାଇପାରେ । ହାରିଯିବାର ଅର୍ଥ ଜୀବନ ବଂଚିବା ନୁହେଁ । ଯେଉଁ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏ ବିଶ୍ୱ ବିଷମୟ ହୋଇଯାଏ ,ସେମାନେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଭଳି ଏକ କଦର୍ଯ୍ୟ ମାନସିକତାକୁ ବାଛି ନିଅନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏ ପୃଥିବୀ ପାଲଟିଯାଏ ଦୁଃଖର ଗନ୍ତାଘର । ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ବଂଚିବାର ସାହସ ଆଉ ରହେ ନାହିଁ । ଶିଥିଳ ହୋଇଯାଏ ସେମାନଙ୍କର ଯେତେସବୁ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ , କାମନା ଓ ଇଛା ।
ଏ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତାଗ୍ରସ୍ତ , ବିଷାଦବାଦୀ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିପାରିବ । ଜୀବନରେ ଯେତେ ଦୁଃଖ ଓ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଆସିଲେ ମଧ୍ୟ ତଥାପି ଜୀବନ ସୁନ୍ଦର ଏହି ଅନୁଭବ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସାହିତ୍ୟରେ ମିଳିପାରିବ । ସେଥପାଇଁ ଗଙ୍ଗାଧର ବିଶ୍ୱକୁ ମଧୁମୟ କହି ଘୋଷଣା କରୁଥିଲେ । ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଯେ କୌଣସି ବିଡମ୍ବନା ନଥିଲା ତେଣୁ ସେ ପୃଥିବୀକୁ ଅମୃତମୟ କହିପାରିଲେ ଠିକ ଏକଥା ନୁହେଁ । ଏ ଦୁନିଆଁରେ ଏମିତି କେହି ଜଣେ ଅଛିକି ଯାହାର ଦୁଃଖ ବୋଲି କିଛି ନଥିବ । ଏ ପୃଥିବୀର ସମସ୍ତେ କିଛିନା କିଛି ଦୁଃଖରେ ଭାଗୀଦାର । ଏବଂ କବି ତ ସହଯେ ଦୁଃଖୀ । ଦୁଃଖ ନ ଆସିଲେ କବିତା ଲେଖି ହୁଏନା । କବି ଦୁଃଖରେ ଥାଇ ସୁଖର କବିତା ଲେଖୁଥାଏ । କବି ଜୀବନର ସବୁଦୁଃଖ ହଜମ କରିପାରେ । ଯିଏ ଦୁଃଖକୁ ହଜମ କରିପାରେ ନାହିଁ , ସେ ଜୀବନକୁ ଏ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡମଧୁମୟ ବୋଲି କହିପାରେ ନାହିଁ । କବି ତେଣୁ ଜୀବନକୁ ଦେଖେ , ସଂସାରକୁ ଅବଲୋକନ କରେ । ତାପାଇଁ ବଂଚିବାର ପ୍ରତିଟି ମୁହୂର୍ତ ଏକଏକ ପାର୍ବଣ ଏକଥାକୁ ସେ ଅନୁଭବ କରେ ।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ତେଣୁ ଜୀବନ ପ୍ରତି ସବୁବେଳେ ଆପେକ୍ଷିକ । ଏଠି ହାରିବା ଆଉ ଜିତିବା ଭିତରେ ସେତେବେଶି ପାର୍ଥକ୍ୟ କିଛି ନାହିଁ । ଖାଲି ଜୀବନକୁ ଜୀଇଁ ଜାଣିଲେ ଜୀବନ ସୁନ୍ଦର । ତେଣୁ ତାଙ୍କ ସାହିତ୍ୟର ଚତିତ୍ରମାନେ ମଧ୍ୟ କେବେ ନିଜକୁ ନିଃସଙ୍ଗ ମନେ କରି ଅସହାୟ ଏବଂ ଦରିଦ୍ର ମନେ କରି ନାହାଁନ୍ତି । କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି ଏ ପୃଥିବୀରେ ଆଉ ଯାହା ଥାଉନା କାହିଁକି ,ସ୍ନେହ, ଶ୍ରଦ୍ଧା, ଭଲପାଇବା ଓ ଆତ୍ମିୟତା କିନ୍ତୁ ଭରପୂର ହୋଇ ରହିଛି । ଆମକୁ ତେଣୁ ସବୁ ସମୟରେ ତାକୁ ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ହେବ । ପ୍ରତିଟି ନକାରାତ୍ମକକୁ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବରେ ବିଚାର କରିବାକୁ ହେବ ।
ତା ପରେ ଏ ପୃଥିବୀ ଅଉ ବିକାରମୟ ହେବ ନାହିଁ । ଜୀବନ ପ୍ରତି ଗୃଣାଭାବ ତିଆରି ହେବ ନାହିଁ । ସେଠି ସବୁବେଳେ ମନେ ହେବ ,ଏ ଦୁନିଆଁ ଅମୃତମୟ,ପ୍ରୀତିମୟ ,! ଏ ବିଶ୍ୱ ସତରେ କେତେ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ମଧୁମୟ !!
(ଏହା ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ ଅଟେ )
