“ଋସ-ରାତ୍ନାକର”-କାବ୍ୟଟି କଳେବର ଦୃଷ୍ଟିରୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ହେଲେ ହେଁ ତା’ ଭିତରେ ପ୍ରେମିକା ଜୀବନର ନିରୁତା ବାସ୍ତବତାକୁ କବି ଏମିତି ଚମତ୍କାର ଏବଂ ନିଖୁଣ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ଯେ-ପାଠକ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପୁଲକିତ ହୋଇଯାଏ !
ଜଣେ କବି ରସଗ୍ରାହୀ ହେଲେଯାଇ ତା’ ଭିତରେ ଥିବା ଭାବ-ବୋଧକୁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପରଶି ଦେଇପାରେ । ଅହଂକାରୀ ଏବଂ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣମନା ହୃଦୟର ରସିକତାକୁ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରେ ନାହିଁ । ଭାବ ଓ ଭଲପାଇବା ଜଗତରେ ଅହରହ ବିଚରଣ କରୁଥିବା ଉଦାରବାଦୀ ମଣିଷ ମାନେ ହିଁ ପ୍ରେମର ମହତ୍ୱକୁ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରନ୍ତି ଏବଂ କବି ସାଜିପାରନ୍ତି !
୍େଣପ୍ରମ ଓ ବିଶ୍ୱାସ ନିକଟରେ ନିଜକୁ ବନ୍ଧା ପକାଇଥିବା କବି ଗଙ୍ଗାଧର ଏହିଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରଚୁର ଲୋକପ୍ରିୟ ଏବଂ କାଳଜୟୀ ହେବେ । ଜଣେ କବି ଋଷି ଭଳି ବଂଚୁଥାଉ ପଛକେ , ଜୀବନବାଦୀ ଦାର୍ଶନିକ ହେବା ପାଇଁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଅ୍ସ୍ତିତ୍ୱକୁ ସେ ଅବଶ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରିବ କେବଳ ପ୍ରେମର ଗ୍ରାହକତା କରି ।
“ପ୍ରେମ ମଣିଷକୁ ଋଷିତୁଲ୍ୟ ଜୀବନ ବଂଚିବାକୁ ଅନୁପ୍ରେରିତ କରିଥାଏ । ଯଦି ଈଶ୍ୱର ଜଣକର ହୃଦୟରେ ପ୍ରେମିକତା ଭରିଦେଇଛନ୍ତି ତାହେଲେ ସେ ସେହି ପ୍ରେମିକତା ବଳରେ ସଜ୍ଜନ ଓ ସଦାଚାରୀ ହୋଇଥାଏ ତ, ତା’ ଅନ୍ତର ସାଧୁତାରେ ଭରିହୋଇଯାଏ ।” (୧)
ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ନିଶ୍ଚୟ ଜଣେ ସଫଳ କବି । ଏ ବ୍ରହ୍ମାନ୍ଡର ପ୍ରତ୍ୟେକ କବିଙ୍କ ଆଦ୍ୟ ଜୀବନ କବିତାରୁ ଅୟମାରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଭଳି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ କବି ପ୍ରତିଭାର ସ୍ଫୁରଣ ମଧ୍ୟ କବିତାରୁ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ତମାମ ଜୀବନ ଜଣେ ଖାନ୍ଟିକବି ହୋଇ ପାଠକ ମହଲରେ ଚିରଂଜିବୀ ହୋଇ ରହିଗଲେ ।
ଅନେକ ଯୁଗରେ ଅନେକ ଭାଷାର ଲେଖକ ପ୍ରଥମତଃ କବିତା ଲେଖୁଥିଲେ ହେଁ ଶୁଦ୍ଧ କବିର ପରିଚୟ ନେଇ ସେମାନେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ତିଷ୍ଠି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ । କବି ଗଙ୍ଗାଧର କିନ୍ତୁ ଏହାର ବିକଳ୍ପ ଏବଂ ସେ ଯଥେଷ୍ଟ ଭାଗ୍ୟବାନ ।
ଏବଂ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ଆଦୌ ଅସତ୍ୟ ନୁହେଁ ୍େଯ-ଜଣେ ପ୍ରଥମକରି କବିତା ଲେଖିଲେ ଖୁବ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇ ସେ ତା’ ଅନ୍ତରର ସମସ୍ତ ରସିକତାକୁ ଅନ୍ତରୀଣ ସହ ଲେଖୁଥାଏ । ତେଣୁ ପ୍ରଥମତଃ ଏ ପୃଥିବୀର ପ୍ରତ୍ୟେକ କବି ଜଣେ ଜଣେ ପ୍ରେମିକ କବି ! ଅବଶ୍ୟ ପରବର୍ତି ମୁହୂର୍ତରେ ଅନେକ କବିଙ୍କ ଲେଖନୀର ଧାରା ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥାଏ ।
କିନ୍ତୁ କବିଟିଏ ତା’ର ଭବିଷ୍ୟତ ଜୀବନରେ ଯେଉଁ ରାସ୍ତାର ପଥିକ ହେଉ ପଛକେ ପ୍ରଣୟର ଚେତନାଠାରୁ ସେ କିନ୍ତୁ ନିଜକୁ ଘୁଂଚେଇ ପାରେ ନାହିଁ । ଏହା ହିଁ ଲେଖକ ଜୀବନର ଏକ ଗୋପନ ରହସ୍ୟ । ତାରି ଭିତରେ କେହି କେହି ପ୍ରେମିକ କବିର ଆଖ୍ୟା ପାଇ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ହୋଇଯାଆନ୍ତି ।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ କବି ଜୀବନର ପ୍ରାଥମିକ ପାହାଚ ରସ-ରତ୍ନାକର କାବ୍ୟରେ ଆମେ ଠିକ ସେହିଭଳି ପ୍ରଣୟ ରସକୁ ଭରପୂର ହୋଇ ରହିଥିବାର ଅବଲୋକନ କରୁ । ପ୍ରେମର ଗାଥା ରସ-ରତ୍ନାକରକୁ ସ୍ୱର୍ଶକଳା ମାତ୍ରକେ ଯେ କୌଣସି ବୟସ ଓ ମାନସିକତା ସତ୍ୱେ ଜଣେ ଦଗଧ ପାଠକ ପ୍ରଣୟ ରସର ସୁନ୍ଦର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଜୁଡୁବୁଡୁ ହୋଇଯାଏ । ଏବଂ ଜୀବନର ସମସ୍ତ ପାର୍ଥିବ ବିଭବର ପ୍ରାପ୍ତି ଅପ୍ରାପ୍ତି ଓ ସୁଖଦୁଃଖର ଏକ ଭିନ୍ନ ଚେତନରେ ନିରୁଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଜଣେ କବିର ସଫଳତା ହିଁ ଏଇଠି ।
“ରସ-ରତ୍ନାକର” କବିଙ୍କ ପ୍ରଥମ କାବ୍ୟ ।୧୮୮୨ରୁ ୧୮୮୫ ମଧ୍ୟରେ ରଚିତ । ଯୁଗ ରୁଚିର ଅନୁକୂଳ ହୋଇ ନଥିବାରୁ ଏହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସକାଶେ କବି ଅନିଛୁକ ଥିଲେ (୨) ବୋଲି ୧୯୯୮ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳିରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।
କିନ୍ତୁ ଯୁଗରୁଚିର ଅନୁକୂଳ ହୋଇଥାଉ କି ହୋଇ ନଥାଉ କବିଙ୍କ ଏହି କୃତି ଲୋକ ଲୋଚନକୁ ଆସି ନଥିଲେ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ପ୍ରେକିମ ହୃଦୟର ଗଭୀରତାକୁ ଏତେ ଯୋର ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇ ପାରି ନଥାନ୍ତା । କାରଣ-କବି ୍ଗଙ୍ଗାଧର ଏହା ପରବର୍ତି କାବ୍ୟ “ତପସ୍ୱିନୀ,” “ଇନ୍ଦୁମତୀ”,“ଉତ୍କଳ-ଲକ୍ଷ୍ମୀ”, “ପଦ୍ମିନୀ” ,“ଅହଲ୍ୟାସ୍ତବ”, “ଅର୍ଘ୍ୟଥାଳୀ” ଇତ୍ୟାଦି କୃତି ଗୁଡିକରେ ନାରୀ ପୁରୁଷର ମହାମିଳନକୁ ଏମିତି ନିଖୁଣ ଏବଂ ଉଖୁଳାଭାବ ତଥା ଚମତ୍କାର ଶୈଳୀରେ ଲେଖି ନାହାଁନ୍ତି ।
କବି ତାଙ୍କର ଏହିସବୁ କୃତି ଗୁଡିକରେ ଖୁବ ଚତୁରତାର ସହ ଆତ୍ମ-ଗୋପନ କରିଥିଲେ ହେଁ “ରସ-ରତ୍ନାକର”ରେ କବିଙ୍କ ରସିକ ହୃଦୟର ପରିଚୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଅସଳ କବିତ୍ୱ ଏହି କାବ୍ୟରେ ଫୁଟି ଉଠିଛି । ଏଠି ସେ ଛଳନାର ଆଶ୍ରୟ ନେଇ ନାହାଁନ୍ତି କି କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆବରଣ ନାହିଁ । ଜୀବନର ମୌଳିକ ସତ୍ୟ ହିଁ ଶାଶ୍ୱତ ଓ ବାସ୍ତବ ଏହା ହିଁ ତାଙ୍କର କହିବାର କଥା ।
ଆଖ୍ୟାୟିକା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଆଦୌ ନୂତନତା ଓ ଚମତ୍କାରିତା ନହେଲେ ହେଁ ଏହା ହିଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଜୀବନର ମୌଳିକ ବାସ୍ତବତା । ଜୀବ-ଜଗତ ହେଉ କି ଉଦ୍ଭିତ-ଜଗତ ମିଳନ ବ୍ୟତିରେକେ ଏ ବସୁନ୍ଧରା ସୃଷ୍ଟି ଓ ତିଷ୍ଟି ପାରିବ ନାହିଁ । ଏଣୁ ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ସବୁ ଯୁଗରେ ରହିଛି । ଏଥିପାଇଁ କବିଙ୍କ ଉପରୋକ୍ତ ମନ୍ତବ୍ୟ ଆହୁରି ରସସିକ୍ତ କରି ଦେବା ସହିତ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଚେତନା ଓ ଶୃଙ୍ଖଳାଜ୍ଞାନକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ କରି ଦେଇଛି ।
ଭଲପାଇବା କାହାକୁ କୁହାଯାଏ ଏ ପ୍ରଶ୍ନର ଏକ ନିଶ୍ଚିତ ଉତର ପୃଥିବୀର କୌଣସି ଦାର୍ଶନିକଙ୍କ ପାଖରେ ନାହିଁ । କାରଣ –କେଉଁଠି ଦୁଇଟି ଆତ୍ମାର ମିଳନ ଭଲପାଇବା ତ ଆଉ କେଉଁଠି ଦେହ ମିଳନରେ ହିଁ ଭପାଇବାର ସାର୍ଥକତା ,ଏ ପ୍ରକାର ମତ ଓ ମନ୍ତବ୍ୟ ଆସିଥାଏ ।
କିନ୍ତୁ ଏ କଥା ସତ ଯେ -ଦେହଗତ ସଂପର୍କ ଆତ୍ମାର ମିଳନକୁ ସୁଦୃଢ ଏବଂ ସୁନ୍ଦର କରେ । ଯେଉଁଠି ସଂପର୍କ ଦେହଗତ ହୋଇଯାଏ ସେ ପ୍ରେମର ନାମ ଆଧ୍ୟତ୍ମିକ ଅନୁଚିନ୍ତା । ସେଠି ମଣିଷ ଈଶ୍ୱରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଯାଏ । ପ୍ରେମିକାର ଉପଲବ୍ଧିକୁ ଆଉ ସେତେଟା ଗୁରୁତ୍ୱ ିଦିଆଯାଏ ନାହିଁ । ପୃଥିବୀର ପ୍ରଥମ ସ୍ଥିତିବାଦୀ ଦାର୍ଶନିକ ସୋରେନ କିର୍କେଗାର୍ଡ ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣପ୍ରିୟା ପ୍ରେମିକା ରେଜିନା ଉଏଲସନର ଦେହକୁ ଭୋଗ କରି ସାରିଲା ପରେ ତାକୁ ପ୍ରତାରିତ କରିଥିଲେ ।ଏବଂ ଈଶ୍ୱରାଭିମୁଖୀ ହୋଇଥିଲେ
“ରସ-ରତ୍ନାକର”ର କାବ୍ୟ-ନାୟିକା ତେଣୁ ତାର ପ୍ରେମିକ ପୁରୁଷ ପାଖରେ ନିଜ ଶରୀରକୁ ସମର୍ପଣ କରିଦେବା ଲାଗି ବ୍ୟାକୁଳ ହୋଇ ପଡିଛି । ନାୟିକାର ଏହି ବ୍ୟାକୁଳପଣ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ରସ ଆର୍ଦ୍ର ମାନସିକତାର ପରିଚୟ
କବିଲେଖକମାନେ ସବୁବେଳେ ଘଟ ପରିବର୍ତନ କରିଥନ୍ତି । କେତେବେଳେ ନାୟିକା ତ’ କେତେବେଳେ ନାୟକ । କବି କେତେବେଳେ ନାୟିକାର ତ୍ତଆତ୍ମାସାଜି ବିରହରେ ଛଟପଟ ହେଉଥାଏ ତ’ କେତେବେଳେ ନାୟକର ଶରୀର ପାଲଟି ଯାଇ କାମନାରେ ଜଳୁଥାଏ । ଆତ୍ମା ହେଉ କି ଦେହ ଜ୍ଜଳନ କିନ୍ତୁ କବିର ହିଁ ହୋଇଥାଏ ।
-ରଙ୍ଗେ ଆସି ରାମା- ପଲ୍ୟଙ୍କରେ ବସି
କୁଚ ଉପରେ ଦେଲା କର ,
ରସ ନିଧିର ,ତରଲାଇ ଦେଲା ଶରୀର
ରସେ ରସାଇ ଚାରୁ ହେମ ଗଣ୍ଡରେ
ବିହିଲା ଚୁମ୍ବ ସୁକୁମାର –(୪)
ଏପ୍ରକାର ହୃଦୟଗ୍ରାହୀ ପଂକ୍ତି ଗୁଡିକ ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟର ଆଦି କବି ଶାରଳା ଦାସ ଏବଂ ରୀତିଯୁଗର ଶ୍ରେଷ୍ଠକବି ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଂଜଙ୍କ ଲେଖନୀରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ଦେଖିବାକୁ ପାଉ ।
ତେବେ ଉକ୍ତ ଲେଖନୀ ଭିତରେ କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ରସିକପଣ କେତେ ତୀବ୍ର ଓ ବ୍ୟାପକ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ବାଆରି ହେଇପଡେ । ଭଲପାଇବା ଓ ମିଳନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନାରୀର ପ୍ରେମ ଓ ଦେହ ପ୍ରତି ଗଭୀର ଆସକ୍ତି ଥିଲେ ଯାଇ ଜଣେ କବି ଏମିତି ସଚ୍ଚୋଟ ଭାବରେ ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରଣ କଳାଭଳି ପଦ୍ୟ ଲେଖିପାରେ । କବିର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଏଠି ଆହୁରି ରସାଣିତ , ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୋଇଯାଏ ଓ ପାଠକକୁ ଭାବମୁଗଧ କରିଦିଏ । ଏମିତି ଭାବପୂର୍ଣ ରଚନା ଭିତରେ ଜଣେ କବି ଅଜସ୍ର ପାଠକ ହୃଦୟରେ ନିଜକୁ ବିଛାଇ ଦିଏ ।
ନାରୀର ସ୍ତନ ହିଁ ନାରୀର ୍େଯøବନ । ନାରୀକୁ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଏହି ଅମୁଲ୍ୟ ଦାନ ଭିତରେ ପୁରୁଷ ଅଜସ୍ର ଓ ଅପାସୋରା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ହିଁ ଉପଲବ୍ଧି କରିଥାଏ ।ତେଣୁ କାଳେକାଳେ କବିମାନେ ଭାବଦଗଧ କରିଦେଉଥିବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ଗନ୍ତାଘର ନାରୀର ଏ ଦୁଇଟି ସ୍ତନକୁ ଧୁମ୍ ଲେଖିଛନ୍ତି । ସେ ନବୀନ ହେଉ କି ପ୍ରବୀଣ , ପବିତ୍ର ପ୍ରେମ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ନିବିଡ ଭାବରେ ଲେଖୁଥିବା କବି ସ୍ତନର ମହତ୍ୱକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଲେଖିଥାଏ । ଏ ସଂସାରର ଅଧିକାଂଶ ସ୍ତନବତୀ ହିଁ ପୁରୁଷକୁ ନିଜ ଆଡକୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବାରେ କେବଳ ସଫଳ ହୋଇଥାନ୍ତି ।
“ନାରୀର ସ୍ତନ ସତରେ ଏକ ମହିମାନ୍ୱିତ ଅଙ୍ଗ । ପୁରୁଷର ଏସଥେଟିକସ୍ ଭାବନାରେ ନାରୀର ବର୍ତୁଳସ୍ତନଠାରୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ କଣ ଅଛି ? ଭର୍ତୃହରି ତେଣୁ କୌଣସି ସଂଶୟ ନରଖି ସ୍ପଷ୍ଟଭାବରେ କହିଥିଲେ , ଯୁବତୀ ନାରୀର ସ୍ତନ ଶୋଭା ଓ ନିବିଡ ବନସ୍ପତିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦେଖିବାଠାରୁ ଆଉ ବଡ ପୁରୁଷାର୍ଥ ଏ ସଂସାରରେ କଣ ଅଛି ?”
କବି ଗଙ୍ଗାଧର ତେଣୁ ଯୁବତୀ ଝିଅର ସ୍ତନକୁ ଲେଖିବାର ଉଦାରତାଠାରୁ ନିଜକୁ ଘୁଂଚେଇ ପାରି ନାହାଁନ୍ତି । “ରମ୍ୟ କି ସେ କୁଚ ଶମ୍ଭୁରେ ସ୍ୱଛ ଜାହ୍ନବୀ ଧାର ।” ଏବଂ “କୁଚ ଉପରେ ଦେଲା କର” କହିବାର ମାନସିକତା ଏକ ସାଧାରଣ ପ୍ରେମିକର ନୁହେଁ । ପ୍ରଣୟର ଗଭୀରତା ଓ ବ୍ୟାପକତା ନିକଟରେ ନିଜକୁ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇ ସମର୍ପଣ କରିପାରୁଥିବା କବି ହିଁ ଏ ପ୍ରକାର ସତ୍ ସାହସ କରିପାରେ ତାର ଲେଖନୀରେ । ତା’ପରେ ଯାଇ ପାଠକ ସବୁ ସୁଖଦୁଃଖର ଊର୍ଦ୍ଧରେ ସ୍ୱପ୍ନ ବିଭୋର ହେଇଯାଏ ତାର ଅନ୍ୟମନସ୍କତାରେ । ଏବଂ କବିକୁ କବି ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିଦିଏ କାଳଜୟୀ ଭାବରେ ।
ନାରୀ ,ପ୍ରକୃତି ଓ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପ୍ରଚୁର ଲେଖୁଥିବା କବିମାନେ ସଂକୁଚିତ ବଳୟର ସୀମା ଭିତରେ ନଥାନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ସୁଦୂର ପ୍ରସାରୀ । ଏ ପ୍ରକାର କବିମାନେ ହିଁ କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରିପାରନ୍ତି ଦିଗବଳୟର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ । ସାଗରର ସୀମାହୀନ ଜଳରାସିକୁ । ପବନର ସାଇଁସାଇଁ ଶବ୍ଦକୁ । ପକ୍ଷୀର କାକଳିକୁ ।
ଏମାନେ ହିଁ ଉପଲବ୍ଧି କରିପାରନ୍ତି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ । ନାରୀର ପ୍ରଣୟକୁ । ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ଚିହ୍ନିପାରନ୍ତି ବଂଚିରହିବାର ଅସଳ ମଂଜିକୁ
“ନାରୀ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ଉପଲବ୍ଧି କରିବାର ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ । –ନାରୀ ଜଣକୁ ଉଚ୍ଚତର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ବଳୟ ଆଡକୁ ନେଇ ଯାଇପାରେ ।”
ଯୌବନ ଆସିଗଲେ ଏ ସଂସାରର ସମସ୍ତ ଯୁବକ ଯୁବତୀ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖନ୍ତି ଏକ ମଧୁରାତିର । ଯେଉଁଠି ଜୀବନକୁ ଆକଣ୍ଠ ଉପଭୋଗ କରିବା ଲାଗି ଅଜସ୍ର ଅବସର ଥାଏ । ଯେଉଁ ଯୌବନରେ କାହାଣୀ ନଥାଏ ।ସେ ଯୌବନକୁ ଯୌøବନ ହିସାବରେ ଗଣାଯାଏ ନାହିଁ ।
ତେଣୁ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଏହି କାବ୍ୟ-ନାୟିକା ବି’ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଛି ଯୌøବନର ମୌଳିକ ସତ୍ୟକୁ ଉପେକ୍ଷା କରି ନପାରି ଏକ ମଧୁଭରପୁର ରଜନୀର । ସେଇଠି ସେ ତା’ର ମନର ମଣିଷକୁ ହୃଦୟଭର୍ତି ଭାବରେ ପାଇଛି । ନିଜକୁ ସଂପୂଣ ର୍ଭାବରେ ପ୍ରିୟତମ କୋଳରେ ସମର୍ପଣ କରି ତାର ନାରୀ ଜୀବନକୁ ସାର୍ଥକ କରିଛି ।
ସ୍ୱପ୍ନରେ ହେଉ ପଛକେ ଏପୃଥିବୀର କୌଣସି ନରନାରୀ ଯୌବନର ମାଦକତାରେ ନିଶ୍ଚୟ ମତୁଆଲ ହେଇଯାଆନ୍ତି । ଏହି ସ୍ୱପ୍ନରେ ବିଭୋର ହେଇଯିବା ପଛରେ ଜୀବନ ବଂଚିବାର ଗୋଟେ ଭିନ୍ନ ଯଥାର୍ଥତା ରହିଛି । ପଶୁ ଓ ମଣିଷ ଭିତରେ ଏତିକି ହିଁ ତଫାତ ଯେ ମଣିଷ ଅପେକ୍ଷା ପଶୁର ପ୍ରଜନନ କ୍ଷମତା ଅଧିକ ଥିବା ସତ୍ୱେ ପଶୁ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖେ ନାହିଁ । ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖି ଜାଣେ ନାହିଁ ।
ଏପ୍ରକାର ଭାବାତ୍ମକ ତଥ୍ୟକୁ ତୀବ୍ର ଭାବରେ ଚିତ୍ରିତ କରୁଥିବା କବିଙ୍କୁ କିନ୍ତୁ କଳ୍ପନା ପ୍ରବଣ କୁହାଯାଇ ନଯାଇ ବାସ୍ତବବାଦୀ ହିଁ କୁହାଯିବ । ଜୀବନର ନିରୁତା ସତ୍ୟହିଁ ନାରୀ ପୁରୁଷର ମିଳନ ।ଏହି ମିଳନ ହିଁ ସଭ୍ୟତା ତିଆରି କରିଛି । ଜୀବନରେ ଏଇ ପ୍ରଣୟର ପ୍ରା୍ପ୍ତି ପାଇଁ କେତେ ରକ୍ତାକ୍ତ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଛି । କେତେ ନାୟକ-ନାୟିକାଙ୍କୁ ପରିବାର , ସମାଜ,ଓ ଗାଆଁ ଛାଦିବାକୁ ପଡିଛି ।
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଲେଖନୀରେ ଅନେକ ପ୍ରେମପୂର୍ଣ ଶବ୍ଦର ଚମତ୍କାରିତା ପାଠକକୁ ଆହୁରି ରସସିକ୍ତ କରିଦିଏ । କାବ୍ୟ-ନାୟିକା “ରସବତୀ ଶୋଭା ସାଗର ”, “କ୍ଷୀଣକଟି ସୁନ୍ଦର” ,“ଯୌବନବତୀ” ,“ରସାଳସ”,“ରସାଦେବୀ”,“ରସନିଧ”ି “ପ୍ରେମନୀର”ଇତ୍ୟାଦି ରସଭରପୂର ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ କରିବା ପଛରେ କବି ଗଙ୍ଗାଧର ୍େ୍ଯ କେତେ ପରିମାଣରେ ରସିକ ନାଗର ଥିଲେ ତାର ପ୍ରମାଣ ମିଳେ ।
“ରସ ସାନୁଜୟ ଚାତକ ଚାହିଁଲା
ପଦ୍ମ ଚାହିଁଲା କି ଭାସ୍କର ।”—-
କିମ୍ବା “ରଙ୍ଗେ ଭୋଗ କର ନାଗର ହେ”
କହିବାର ଗଭୀରତା ବାସ୍ତବିକ ଅନନ୍ୟ । ଜଣେ ପ୍ରଣୟକୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯାଇ ଏ ପ୍ରକାର ନାନ୍ଦନିକ ମାଦକତାରେ ମଜ୍ଗୁଲ ହୋଇପାରେ ।
“ରଖି ନଳିନୀଠାରେ ପ୍ରୀତି ଅପାର/ ରଜନୀ ହେଲେ ଯଥାବନ୍ଦୀ ଭ୍ରମର”
କବି ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଉପସ୍ଥାପନା ଶୈଳୀ ଯେତେ ସରଳ,ସେତେ ସୁବୋଧ୍ୟ ।କବିଙ୍କ ଲେଖନୀ ଚାତୁରୀ ବାସ୍ତବିକ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ଜଣେ କବିର ଭୌଗଳିକ ଜ୍ଞାନ ଯେତେ ଅଧିକ ,ସେ ସେତେ ନିର୍ଭୁଲ ଓ ପ୍ରାଣବନ୍ତ ଲେଖକ ।
(ଏହା ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ ଅଟେ )
